Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/10995 Esas 2022/1831 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
No : 2019/1812-2021/753

İlk Derece
Mahkemesi : ... Anadolu 2. İş Mahkemesi
No : 2012/413-2019/141

Dava, aylık kesme işleminin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi

I-İSTEM
Davacı, kendisine 2008 yılında yaşlılık aylığı bağlandığını, fakat 2010 yılı aralık ayında davalı kurumun bu aylğıı kestiğini ve ödediğii pirim günlerinin eksik olduğundan bahisle yaşlılık aylığının ödenen kısımlarınıda faiziyle birlikte geri istediğini, yapılan işlemin doğru olmadığını, davalı kurumun yaşlılık aylığını kesme işleminin iptaline ve yaşlılık aylığı ödemesinin devamı gerektiğnin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı kurum vekili, davacıya yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için 5510 sayılı Yasa kapsamında 25 yıl çalışma, 44 yaşın doldurulması, 5000 pirim gününün doldurulması şartlarının birarada olması gerektiğini,bu sebeple öncelikle hizmet tespit davası açılıp, bunun neticesine göre kuruma müracaat etmesi gerektiğini, bu sebeple davanın reddini talep etmiştir.
Davalı müjgan usulünce davetiye tebliğine rağmen duruşmalara katılmamış cevap vermemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARAR
İlk derece mahkemesince, davanın kabulüne, davalı kurumun davacı ...'ın yaşlılık aylığı ödemelerinin durdurulması yönündeki kararının işleminin iptaline, davacıya yaşlılık aylığı ödemelerinin iptal edilen tarihten itibaren devamı gerektiğinin tespitine karar verildi.
B- BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi, usul ve esas açısından ilk derece mahkemesi kararını yerinde bulmak suretiyle; davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı kurum vekili, davanın 5 yıllık hak düşürücü süreden sonra açıldığını, karara esas oluşturan bilirkişi raporunun eksik ve hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
İnceleme konusu dosyada; davacının 09.09.2008 tarihinde aylık başvurusunda bulunduğu, 18.12.1989- 01.03.2001 tarihleri arası 506 sayılı Yasaya tabi 4/a, 01.09.2001- 30.09.2005 tarihleri arası 4/a isteğe bağlı, 01.05.2006-31.08.2006 tarihleri arası 4/a sigortalı olduğu, toplam 3611 prim gün ile 01.10.2008 tarihinden itibaren aylık bağlandığı, Kurumun 03.11.2009 tarihli, 121555/İNC/33 sayılı raporuna istinaden davacının Dilim İnş....Ltd.Şti. ünvanlı, 1076250 sicil numaralı işyerinden 01.05.2006- 31.08.2006 tarihleri arasında yapılan 120 günlük bildiriminin sahte olduğu gerekçesi ile aylığın başlangıç tarihinden itibaren iptal edildiği, aylık koşullarını kaybetmesi sebebiyle yersiz ödeme tahakkuk ettirildiği anlaşılmaktadır.
Diğer yandan, davacı, Müjgan Melek ünvanlı 337444 sicil nolu iş yerinde geçen çalışmalarının tespiti ve aylığın iptaline ilişkin kurum işleminin iptali talebiyle dava açmış, mahkemece hizmet tespiti davası yönünden tefrik kararı verilerek yapılan yargılama sonucunda; davacının 01.06.1990-30.12.1995 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Mahkemece, kurumun iptal işleminden önce davacının 3611 prim günü bulunduğu, kurum denetim raporuna istinaden 120 günlük çalışmasının iptal edildiği, kesinleşen mahkeme kararı ile 1990/2- 1995/3 dönemleri arası 994 gün tespite karar verildiği, diğer koşulları sağlayan davacının 4485 prim gün sayısı ile prim gün koşulunu da yerine getirdiği değerlendirilerek, yaşlılık aylığının kesilmesine ilişkin kurum işleminin iptaline, aylığın kesildiği tarihten itibaren ödenmesine devam edilmesi gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
Dava, kurumca aylık kesme işleminin iptaline yönelik olup, kurum işleminin ise, davacıya ait 120 günlük bildirimin fiili ve gerçek olmadığı gerekçesiyle iptali ve 3611 gün üzerinden bağlanan aylığın prim gün sayısı bakımından tahsis koşullarını yitirdiği gerekçesine dayalı olması karşısında; Dilim İnş...Ltd.Şti. ünvanlı, 1076250 sicil nolu iş yerinden 01.05.2006-31.08.2006 tarihleri arasında yapılan 120 gün bildirimin fiili ve gerçek çalışmaya dayalı olup olmadığı yönünde araştırma yapılması gerekirken, bu yönde bir inceleme yapılmaması yerinde değildir. Ayrıca hizmet tespitine konu olan süre 16.06.1990-30.12.1995 dönemine ilişkin olup, 31.10.2017 tarihinde kesinleşen karar ile tespit edilen ve ilk tahsise esas alınmayan 994 günün prim gün sayısına eklenmek suretiyle aylığın kesilmesi işleminin iptaline karar verilmesi hatalı bulunmuştur.
Bu itibarla mahkemece, davacının Dilim İnş...Ltd.Şti. nezdinde geçen 120 gün çalışmasının fiili ve gerçek çalışmaya dayalı olup olmadığı araştırılmalı, bu suretle aylığın kesilmesine ilişkin kurum işleminin yerindeliği irdelenmeli, elde edilecek sonuç değerlendirilerek karar verilmelidir.
Yukarıda belirtilen maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde karar tesisi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1. maddesi gereği kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 14.02.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.