Danıştay 6. Daire 2019/12172 Esas 2022/2948 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/12172
Karar No : 2022/2948

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. ….
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Boya ve Kimya Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. ….
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete, tehlikeli atıkları yola döktüğünden bahisle 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 20. maddesinin (v) bendi uyarınca 637.257,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin … İl Müdürlüğü'nün …. tarih ve … defter sıra nolu idari yaptırım kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… K:…, sayılı kararda; davacı şirket tarafından Kocaeli İli Gebze İlçesi … caddesi yan tarafında …. Cadde yolu kenarına tehlikeli atık döküldüğü anlaşıldığından davacının fiiline uygun olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; olayda, tehlikeli atık olduğu belirlenen atıkların döküldüğü alanın davacı şirkete ait işyerinin dışında olduğu, söz konusu atıklar içerisinde davacıya ait etiket, kargo makbuzu ve benzeri belgelerin bulunmasının bahse konu atıkların davacı tarafından döküldüğünü tek başına kanıtlamaya yeterli olamayacağı, dosya içerisinde bulunan görüntülerin de ilgili atıkların işyerinden alınarak tutanakta belirtilen yere döküldüğüne ilişkin yeterli bir veri sunmadığı sonucuna varıldığından eylemle davacı arasındaki bağı gösteren kesin ve her türlü şüpheden uzak yeterli bir tespit olmaksızın davacı adına uygulanan idari para cezasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun kabulüne, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Denetim neticesinde alınan 2 adet numunenin 1 adedinin analiz için Tübitak Mam'a gönderildiği ve analiz raporuna göre söz konusu atık örneğinin tehlikeli atık olduğunun belirlendiği, tesis edilen işleminin usul ve yasaya uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Denetim tutanağının yetkisiz kişilerce imzalandığından geçersiz sayılması gerektiği, tehlikeli olduğu belirtilen atıkların davacı firmaya ait olmadığı, belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : Kocaeli İli, Gebze İlçesi, … Caddesi yan tarafında …. Cadde yolu kenarına atık dökümü olayı ile ilgili olarak yapılan inceleme sonucunda davacı şirkete 2982 sayılı Çevre Kanunu'nun 20. Maddesinin (v) bendi uyarınca 637.257,00-TL idari para cezası ile tecziyesine ilişkin … Valiliği … İl Müdürlüğü'nün … tarih ve … defter sıra nolu idari yaptırım kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 20'nci maddesinin (v) bendinde; "Bu Kanunda ve ilgili yönetmeliklerde öngörülen yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak tehlikeli atıkları toplayan, ayıran, geçici ve ara depolama yapan, geri kazanan, yeniden kullanan, taşıyan, ambalajlayan, etiketleyen, bertaraf eden ve ömrü dolan tehlikeli atık bertaraf tesislerini kurallara uygun olarak kapatmayanlara 100.000 Türk Lirasından 1.000.000 Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir" hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan, 27/12/2016 tarih ve 29931 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2872 sayılı Çevre Kanunu Uyarınca Verilecek İdari Para Cezalarına İlişkin 2017/1 sayılı Tebliğ ile 2872 sayılı Kanun'un 20/v maddesinde 1.000.000-TL olarak belirtilen para cezasının, yeniden değerleme oranı uyarınca 01/01/2017-31/12/2017 tarihleri arasında 2.124.250-TL olarak uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'nin (kapsam başlıklı) 2'nci maddesinde; "Bu Yönetmelik, 5/7/2008 tarihli ve 26927 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-IV'te tehlikeli atık olarak sınıflandırılan, EK-III A'da listelenmiş olan ve tehlikeli kabul edilen özelliklerinden birini veya birden fazlasını gösteren ve H3 ten H8'e kadar olan keza H10 ve H 11 bakımından ise EK-III B'teki eşik konsantrasyonlarının üzerinde bir değere sahip atıkların üretimi, toplanması, geçici olarak depolanması, ara depolanması, taşınması, geri kazanılması, bertaraf edilmesi, ithali ve ihracatına ilişkin yasak, sınırlama ve yükümlülükleri, alınacak önlemleri, yapılacak denetimleri, tabi olunacak hukuki ve teknik sorumlulukları kapsar." hükmü, tanımlar başlıklı 4'ncü maddesinde; "Tehlikeli Atık: Bu Yönetmelikte tehlikeli atık, atık olarak ifade edilecektir. Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-IV'te (A) işareti ile gösterilmiş atıkların herhangi tehlikeli atık konsantrasyonuna bakılmaksızın tehlikeli atık sınıfına girerken, aynı listede (M) işareti ile gösterilmiş atıklar EK-III B'de verilen tehlikeli atıkların eşik konsantrasyonu üzerinde bir değere sahipse tehlikeli atıktır. Ayrıca doğal karakterleri ya da oluşmalarına neden olan aktiviteye bağlı olarak bu Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-3 A'da veya EK-3-B'de bulunup E- 4'te verilen maddeleri içeren atıkların, Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-III A'daki özelliklerden bir veya birkaçına sahip olmaları ve aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-III B'de verilen tehlikeli özellikleri göstermeleri durumunda tehlikeli atık olarak sınıflandırılan atıklar" şeklinde tanımlanmış, 5/i maddesinde; "Tehlikeli atık geri kazanım ve bertaraf tesisleri için çevre lisansı alınması zorunludur. Çevre lisansı alınması işlemlerinde Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik esasları uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; Kocaeli İli, Gebze İlçesi, … Caddesi yan tarafında …. cadde yolu kenarına atık dökümü olayı ile ilgili olarak yapılan inceleme sonucunda düzenlenen 16.10.2017 tarihli denetim tutanağında, yol kenarına dökülen atıkların endüstriyel atık olduğu, atıktan iki adet numune alınarak 1 adedi TÜBİTAK'a gönderildiği, bir adedinin ise şahit numune olarak teslim alındığı, davalı idarece davacı şirkete ait tesislerde 16.10.2017 tarihinde yapılan denetim neticesinde düzenlenen tutanakta, atıklar içerisinde davacı şirkete ait etiketlerin, kargo makbuzlarının ve benzeri belgeler olduğunun tespit edilerek fotoğraflandığı, davacı şirketin tesislerindeki ve TOSB’a ait kamera kayıtlarında yapılan incelemede, söz konusu atıkların davacı şirkete ait olduğunun tespit edildiği, mevcut durumun fotoğraf ve video kayıtlarının alındığı, söz konusu atıkların lisanslı … plakalı araca yüklenip bertaraf için (dava dışı) İZAYDAŞ’a gönderildiği hususlarına yer verildiği, alınan numunelere ilişkin olarak düzenlenen TÜBİTAK MAM Test ve Analiz Raporu (27/11/2017) tarihli teknik raporda: Yol Kenarına dökülmüş atık örneğinin; * Hafif asidik ve organik içerikli olduğu, yüksek kalorifik değer içermekte olup, TOK (Toplam Organik Karbon) değeri (mg/kg) 409.210 (%40,92), organik içeriğinin risk içerme ihtimalinin mevcut olduğu, * Ağır metal içeriği risk içerebilecek seviyede olmadığı, * Ekotoksisite analizinde toksik olduğu (sınıf: 2) * Balık biyodeney sonuçlarına göre sucul ortamlarda yaşayan su canlıları için akut açıdan tehlikesiz olduğu sonucuna varıldığı, tüm bu bulgular sonucunda “tehlikeli atık” olduğu sonucuna varıldığı, atık kodunun 16.03.05 "Tehlikeli maddeler içeren organik atıklar" şeklinde değerlendirilebileceği, açıkta geçici depolanmamalı ve alıcı ortamlara (deniz, göl, ırmak v.b) karışmasını engelleyici tedbirler alınması gerektiği hakkında tespit ve değerlendirmelere yer verildiği, anılan tutanak ve rapora istinaden, davacı şirketin 2982 sayılı Çevre Kanunu'nun 20(v) maddesi uyarınca 637.257,00-TL idari para cezası ile tecziyesine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, dosyada yer alan bilgi ve belgeler, fotoğraflar ve 16.10.2017 tarihinde yapılan denetim neticesinde düzenlenen tutanakta yer verilen tespitler ile olay yerinden alınan numunelere ilişkin 27/11/2017 tarihli Tübitak Mam Test ve Analiz Raporu birlikte değerlendirildiğinde, Kocaeli İli, Gebze İlçesi, … caddesi yan tarafında …. Cadde yolu kenarına davacı şirket tarafından tehlikeli atıkların döküldüğü anlaşıldığından, davacının eylemine uygun olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararın kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin …. tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 10/03/2022 tarihinde, kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.