Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/8080 Esas 2022/1859 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi: Tekirdağ 1. İş Mahkemesi


Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı ile feri müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının esastan reddine dair hüküm verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince verilen kararın, feri müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının, davalı ... yöneticiliğinde kapıcı ve kalorifer görevlisi olarak 15.10.2006 tarihinden 21.08.2012 tarihine kadar aralıksız olarak sürekli aynı işyerinde çalıştığını, davacının çalıştığı süre içinde, kendisine haber verilmeden kayıtlar üzerinde bir çok kez işten çıkış gösterildiğini ve sigortasız çalıştırıldığını, Tekirdağ İş Mahkemesinin 2016/209-509 esas ve karar sayılı kesinleşen ilamı ile aralıksız çalıştığının kabul edilerek tazminat ve ücret alacağına karar verildiğini, fazlaya ilişkin haklarının saklı kalmak üzere, davacının işyerinde çalıştığı 15.10.2006 - 21.08.2012 tarihleri arasında aralıksız çalıştığının ve bu tarih aralığında sigortasız olarak görülen günlerinin de sigorta prim günü olarak tespitini, yargılama giderlerinin davalılardan alınmasını, lehine avukatlık ücretine hükmedilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı ... Apartmanı Yöneticiliği vekili; davacı tarafından açılan işçilik alacakları davasına dair talebin davacının 15.10.2006-21.08.2012 tarihleri arasında çalıştığı kabul edilerek hüküm kurulduğunu ve Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiğini, dinlenen tanık beyanlarının çelişkili olup hizmetin kesintisiz olup olmadığına ilişkin bir belirleme içermediğini, mahkemece işçilik alacakları davasında verilen kararın davacı ve davalı işveren yönünden kesin hüküm ve kesin delil teşkil etmesi mümkün olmadığını, dönemsel olarak apartmanda yöneticilerin değişmekle birlikte davacının hizmet süresinin gerçeğe uygun olarak kuruma bildirilmekle davanın tamamen haksız olup, davalı yöneticilik hakkında açılmış bulunan davanın reddini, talep etmiştir.
Feri müdahil SGK vekili; açılan davanın haksız ve mesnetsiz olduğunu, davanın usulden reddi gerektiğini, davacının dava açılmadan önce kuruma başvuruda bulunmadığını, davanın zamanaşımı yönünden reddi gerektiğini, davacının davasını yasal deliller ile ispatlaması gerektiğinden bu cihetle ispatlayamaz ise esasa ilişkin cevapları doğrultusunda ispatlanamayan davanın reddini, talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
1-Davanın kabulü ile davacı 39163997872 T.C nolu ...'in davalı adına tescilli ... sicil numaralı iş yerinde;
-16.10.2006 -30.11.2006 tarihleri arasında,
-02.07.2007 -09.11.2007 tarihleri arasında,
-02.08.2008 -14.11.2008 tarihleri arasında,
-01.09.2009 -17.11.2009 tarihleri arasında,
-01.07.2010 -31.10.2010 tarihleri arasında,
-01.08.2011 -31.10.2011 tarihleri arasında,
-12.04.2012-21.08.2012 tarihleri arasında hizmet akti ile çalıştığının tespitine, karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Davalının ve feri müdahilin istinaf istemlerinin reddine, karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Feri müdahil Kurum vekili istinaf talebindeki gerekçeleriyle ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın Yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Hizmet tespiti davalarının amacı, hizmetlerin karşılığı olan sosyal güvenlik haklarının korunmasıdır. Hizmet akdine dayalı çalışma olgusunun ispatında delil sınırlandırması yoksa da davacının Kurum sicil dosyası, işyeri özlük dosyası temin edilip işyerinin Kanunun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlendikten sonra iddia edilen çalışmanın başlangıç ve bitiş tarihleri, hangi işyerinde ne iş yapıldığı, işyerinin kapsam, kapasite ve niteliği, prime esas kazanca tabi ücretin ne olduğu, çalışmanın sürekli, kesintili, mevsimlik olup olmadığı eksiksiz bir şekilde açıklığa kavuşturulmalıdır.
Taraf tanıklarının sözleri değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren ve işçiyle, işyeriyle ilişkileri, bazen uzun yılları kapsayan bilgilerin insan hafızasında yıllarca eksiksiz nasıl taşınabileceği düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenilmeli, re’sen araştırma kapsamında sadece taraf tanıkları ile yetinilmeyip mümkün oldukça işyerinin müdür, amir, şef, ustabaşı ve postabaşı gibi görevlileri ve o işyerinde çalışan öteki kişiler ile o işyerine komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar dahi dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
Mahkemece, davacının davalı adına tescilli işyerinden ilk işe girişinin bildirildiği 01.12.2006 tarihinden önceki dönem olan; 16.10.2006-01.12.2006 tarihleri arasında kalan dönem için yapılan araştırma hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir. Kesinleşen işçilik alacakları davası güçlü delil niteliğinde olup, davacının 01.12.2006-21.08.2012 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığı kabul edilerek hak ettiği işçilik alacaklarının davalı işverenden tahsiline karar verildiğinin anlaşılması karşısında, salt yönetici tanık ...’ın beyanı ile 16.10.2006 tarihinden itibaren hizmet tespitine karar verilmesi isabetsiz bulunmuştur. Yapılacak iş, 16.10.2006-01.12.2006 tarihleri arasında çalışma iddiasına yönelik davacı taraftan delilleri sorulmalı, çalışmaları kayıtlara geçmiş tanıkların anılan dönemle ilgili ayrıntılı ifadeleri alınarak varsa aradaki çelişkiler giderilmeli, böylece bu konuda gerekli tüm araştırma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, feri müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesinin istinaf başvularının esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 15/02/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.