Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/2598 Esas 2022/844 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/2598
Karar No : 2022/844

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...Balıkçılık Nakliye Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Bakanlığı
VEKİLİ : Huk. Müş. Av. ...

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onuncu Dairesinin 08/10/2020 tarih ve E:2018/3912, K:2020/3573 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, sahibi olunan İdrisoğulları-1 adlı gemiyle mavi yüzgeçli orkinos avcılığı yapılabilmesi için kota tahsisi yapılması talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin ...tarih ve ...sayılı işlem ile bu işlemin dayanağı olan 2018 Yılı Mavi Yüzgeçli Orkinos Avcılığı Yapacak Gemilerin Belirlenmesi ve Bu Gemilere Yapılacak Kota Tahsisine İlişkin 2018/1 Nolu Genelge'nin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 08/10/2020 tarih ve E:2018/3912, K:2020/3573 sayılı kararıyla;
Davalı idarenin usule ilişkin iddialarının yerinde görülmediği,
Bu davada, davacı şirket tarafından yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin dayanağı olan 2018 Yılı Mavi Yüzgeçli Orkinos Avcılığı Yapacak Gemilerin Belirlenmesi ve Bu Gemilere Yapılacak Kota Tahsisine İlişkin 2018/1 Nolu Genelge'nin 5. maddesinin 3. fıkrasında yer alan ''Bakanlıkça 2017 yılı orkinos av sezonunda kota tahsis edilen balıkçı gemilerinden, kotasını başka bir balıkçı gemisine devreden gemiler adına 2018 yılı orkinos av kotası tahsisi için müracaatta bulunulamaz.'' düzenlemesinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde yer alan ''geçerli denize elverişlilik belgesine sahip olmak'' ibaresinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinde yer alan ''sadece müracaat edilecek gemi ile birlikte kullanılacak ve özellikleri tanımlar bölümünde belirlenmiş orkinos ağına sahip olmak'' ibaresinin, 6. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin (i) alt bendinde yer alan ''gemiye ve gırgır ağına yönelik tespitin yapılmasına" ve 6. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendindeki taahhütnameye ilişkin düzenlemelerin iptali istemine ilişkin olarak inceleme ve değerlendirme yapılması gerektiği,
Türkiye'nin onay ve katılma yoluyla taraf olduğu Atlantik Ton Balıklarının Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşmede ton ve ton benzeri balıkların popülasyonlarının azami sürdürülebilir avlanmaya müsaade edecek seviyelerde yakalanması ve etkin biçimde avlanmasını sağlayacak tedbirler alınacağının belirtildiği, bu sözleşme uyarınca oluşturulan Atlantik Ton Balıklarının Korunması Uluslararası Komisyonu (ICCAT) tarafından mavi yüzgeçli orkinos balığı stoklarının korunması amacıyla bu balık türüne ilişkin yıllık avlanma ve toplam av miktarının, kotaların belli kurallar dahilinde ülkelere dağılımı suretiyle belirlendiği, üye ülkelerin de bu kurallara yönelik düzenlemeler yapması gerektiği, kurallara uyulmaması halinde, üye ülkelerin dış ticaretine yönelik kısıtlamalar içeren yaptırımların uygulanabildiği, hatta ilgili ülkenin avcılık kotasının azaltılması, iptal edilmesi, ihracatın durdurulması gibi oldukça ağır yaptırımların uygulanabildiği, davalı Bakanlığın da üstlenmiş olduğu bu sorumluluk gereği üyesi bulunduğu Komisyonca getirilen düzenlemeleri iç mevzuata yönetmelik ve benzeri düzenlemeler ile aktardığı,
Dava konusu Genelge'nin, mavi yüzgeçli orkinos balıklarının avcılığına ilişkin esasları, Ülkemizin üyesi olduğu Atlantik Ton Balıklarının Korunması Uluslararası Komisyonu (ICCAT) kurallarına göre düzenlemek amacıyla çıkartılmış olduğu, komisyonca mavi yüzgeçli orkinos balığı stoklarının korunması, avcılığı, besiciliği ve ticaretine ilişkin düzenlemeler yapıldığı ve bu balık türüne ilişkin yıllık toplam av miktarının ve kotalarının ülkelere dağılımının belirlendiği, komisyonca getirilen bu kurallara üye ülkelerin uyması zorunlu olduğundan, dava konusu Genelge maddelerinin ton balığı avcılığına getirilen bu sınırlama nedeniyle avcılık yapacak gemilerin ve bu gemilere ait bazı şartların belirlenmesi amacını da taşıdığının görüldüğü,
Bu durumda, Üniversiteler ve Sektör temsilcilerinden de görüş alınarak uluslararası anlaşmalara, 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu'nun 23. maddesinin (a) ve (b) bentleri ile Su Ürünleri Yönetmeliği'nin 15. ve 16. maddeleri ile verilen düzenleme yetkisine uygun olarak tesis edildiği anlaşılan dava konusu Genelge maddelerinde ve bu düzenlemelere dayalı olarak tesis edilen bireysel işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Daire kararında gerekçe olarak kabul edilemeyecek genel ifadeler kullanıldığı, gerekçeli karar hakkının, adil yargılanma hakkının ve hukuki dinlenilme hakkının ihlal edildiği, eksik inceleme ve araştırma yapıldığı, 2018/1 sayılı Genelge'nin yayımlanmasından önce yapılan ICCAT komisyon toplantısı raporu incelendiğinde; orkinos avlanma müracaatında bulunacak gemilerin ağ uzunlukları, boyları gibi hususlarda bir düzenlemenin yapılmadığının görüldüğü, ağ uzunluğu hususunun davalı Bakanlık tarafından Genelge'nin yayımlanması ile duyurulduğu; Genelge'nin yayımı ile başvuru tarihi arasında ise çok kısa bir süre öngörüldüğü, dilekçelerde üzerinde durulan hususların kararda tartışılmadığı, dava konusu Genelge ile hukuki güvenlik ilkesinin ihlal edildiği, bireylerin güvencesiz bırakıldığı, önceki yıllarda aranmayan koşulun, birdenbire bu yıl Genelge'ye alındığı ve balıkçılardan çok kısa bir zamanda koşulları sağlamalarının beklendiği, Genelge'nin yayımlanma tarihinin 06/04/2018 olduğu; ağ ölçüm hususunda 24/04/2018 tarihinin belirlenmesi ve ölçümü geçemeyenlerin başvuru yapamayacağı anlamına gelen hükümlerin de hukuka aykırı olduğu, salt gelir düzeyi yüksek olan tekne sahiplerinin orkinos avcılığı yapabileceği, dar gelirli balıkçıların doğrudan devre dışı bırakıldığı, hak sahibinin hakkını devretmesi halinde yeniden müracaat edemeyeceği yönünde daha önce bir düzenleme yok iken; birdenbire bu koşulun arandığı, bireylerin bu şekilde bir düzenlemenin yürürlüğe gireceğini bilmeleri halinde hakkını devretmeyebilecekleri, taahhütnamenin imzalanmasının istenmesinin çalışma hürriyetinin ihlali anlamına geldiği, Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.


KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Danıştay Onuncu Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Üye ...'ın, dava dilekçesinde, 2018/1 Nolu Genelge'nin iptali istenilmesine rağmen, Daire tarafından, dava konusu Genelge'nin 5. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "Bakanlıkça 2017 yılı orkinos av sezonunda kota tahsis edilen balıkçı gemilerinden, kotasını başka bir balıkçı gemisine devreden gemiler adına 2018 yılı orkinos av kotası tahsisi için müracaatta bulunulamaz." düzenlemesine, 5. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde yer alan "geçerli denize elverişlilik belgesine sahip olmak" ibaresine, aynı fıkranın (e) bendinde yer alan ''sadece müracaat edilecek gemi ile birlikte kullanılacak ve özellikleri tanımlar bölümünde belirlenmiş orkinos ağına sahip olmak'' ibaresine ve 6. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin (i) alt bendinde yer alan "gemiye ve gırgır ağına yönelik tespitin yapılmasına" ve 6. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendindeki taahhütnameye ilişkin düzenlemelere hasren inceleme yapılmasında hukuken isabet olmadığı ve eksik inceleme yapıldığı yönündeki oyuna karşılık, Dairenin hasren inceleme yapmasında hukuki isabetsizlik olmadığına oyçokluğu ile karar verilerek, işin esasına geçildi:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Onuncu Dairesinin temyize konu 08/10/2020 tarih ve E:2018/3912, K:2020/3573 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 14/03/2022 tarihinde, oybirliği ile karar verildi.