Danıştay 10. Daire 2020/1498 Esas 2022/1304 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2020/1498
Karar No : 2022/1304

KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVALI) : ...Komutanlığı
VEKİLİ : Av. ....
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ....

İSTEMİN KONUSU : .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:...., K:.... sayılı kararının bozulmasına dair Danıştay Onuncu Dairesince verilen 23/09/2019 tarih ve E:2016/2026, K:2019/5940 sayılı kararın davalı idare tarafından, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, 22/06/2010 tarihinde, İstanbul ili Halkalı semtinde bulunan askeri lojmanlardan aldığı personeli taşıyan aracın geçişi sırasında terör örgütü mensuplarınca uzaktan kumandalı bomba ile gerçekleştirilen saldırı sonucu meydana gelen patlamada yaralanması nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen zarara karşılık olarak manevi tazminat ödenmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali ile 30.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; Danıştay Onbeşinci Dairesinin 25/02/2015 tarih ve E:2012/8312, K:2015/1129 sayılı bozma kararına uyulmak suretiyle, kamu görevlilerinin kendi kusurlarından kaynaklanmayan, görevleri sırasında uğradıkları zararın idarenin kusurunun olmadığı hallerde de kusursuz sorumluluk ilkesi gereği tazmini gerektiği gerekçesiyle, duyulan elem ve ızdırabı gidermeye yönelik olarak 10.000,00 TL manevi tazminatın idareye başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine, fazlaya ilişkin istemlerin reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Tarafların temyiz başvurusu üzerine Danıştay Onuncu Dairesinin 23/09/2019 tarih ve E:2016/2026, K:2019/5940 sayılı kararı ile; İdare Mahkemesince davacıya ödenmesine hükmedilen manevi tazminat miktarının duyulan elem ve ızdırabı kısmen de olsa giderecek düzeyde olmadığı, aynı olay nedeniyle yaralanan diğer kişilerden daha düşük miktarda takdir edilmesini haklı kılacak geçerli bir hukuki sebebin de bulunmadığı gerekçesiyle kararın davacı lehine bozulmasına karar verilmiştir.
KARAR DÜZELTME
TALEP_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Daire kararında emsal gösterilen kararlardaki kişilerin farklı statü ve rütbelerde olması sebebiyle emsal alınabilir nitelikte olmadığı, ilk derece mahkemesine verilen takdir hakkının ortadan kaldırıldığı, eylem ve zarar arasındaki illiyet bağının kesildiği, hükmedilen manevi tazminatın sebepsiz zenginleşmeye yol açtığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kısmen kabulü, kısmen reddi ile İdare Mahkemesi kararının davacının manevi tazminat ödenmesi istemli başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptali istemi yönünden eksik hüküm kurulmasına ilişkin kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

A) Karar Düzeltme İstemine Konu Daire Kararının, İdare Mahkemesi Kararının Bozulmasına İlişkin Kısmının İncelenmesi:
Danıştay dava daireleri ile İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurullarının temyiz üzerine verilen kararları hakkında, ancak 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmaya devam edilen) 54. maddesinde yazılı nedenlerle kararın düzeltilmesi istenebilir. Davalı idarenin kararın düzeltilmesi dilekçesinde, İdare Mahkemesi kararının davacı lehine bozulmasına yönelik olarak öne sürülen hususlar, anılan maddede yazılı nedenlerden hiçbirine uymamaktadır.
Bu nedenle, kararın bu kısmının düzeltilmesine yönelik istemin reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.

B) Karar Düzeltme İstemlerine Konu Daire Kararının, İdare Mahkemesi Kararının Davacının Manevi Tazminat Ödenmesi İstemiyle Yaptığı Başvurusunun Reddine İlişkin İşlemin İptali İstemi Yönünden Eksik Hüküm Kurulmasına İlişkin Kısmının İncelenmesi:
2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulamasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca karar düzeltme isteminin kısmen kabulü ile Danıştay Onuncu Dairesinin 23/09/2019 tarih ve E:2016/2026, K:2019/5940 sayılı kararında, İdare Mahkemesi kararının davacının manevi tazminat ödenmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istemi yönünden eksik hüküm kurulmasına ilişkin kısmına yer verilmediği görüldüğünden, uyuşmazlık bu yönden yeniden incelendi:

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 13. maddesi uyarınca; idari eylemlerden dolayı hakları ihlal edilmiş olanların, zararı öğrendikleri tarihten itibaren Kanun'da öngörülen süreler içinde uğradıklarını ileri sürdükleri zararın karşılanması istemiyle idareye yapacakları başvuru üzerine, istemin kısmen veya tamamen reddedilmesi, bir cevap verilmemesi veya kesin nitelik taşımayan bir cevabın verilmesi hallerinde dava açma süresinin başlayacağı açıktır.
Dolayısıyla, idari eylemlerden doğan tam yargı davalarında, idareye başvurarak ön karar alınması zorunlu olmakta, ancak böyle bir ön karar alındıktan sonra tam yargı davası açılabilmektedir. Bu nedenle, 2577 sayılı Kanun'un 13. maddesi kapsamında yapılan başvurunun reddedilmesine ilişkin işlem idari davaya konu olabilecek nitelikte bir işlem olmayıp; başvurunun reddine ilişkin işlem yönünden davanın incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerekmektedir.
Bu durumda; ortada idari davaya konu olabilecek nitelikte bir işlem olmadığından, davacının manevi tazminat ödenmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Jandarma Genel Komutanlığı işleminin iptali istemi yönünden davanın incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerekirken, temyize konu İdare Mahkemesi kararında bu istem yönünden hüküm kurulmamasında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin, davacının manevi tazminat ödenmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istemi yönünden kabulüne, diğer temyiz istemlerinin reddine,
2. .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:.... sayılı kararının davacının manevi tazminat ödenmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istemi yönünden eksik hüküm kurulmasına ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 14/03/2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.