Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/6544 Esas 2022/2165 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
No : 2019/586-2020/2076

İlk Derece
Mahkemesi : Tarsus İş Mahkemesi

Dava, Kurum işlemin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Adana Bölge Adliye Mahkemesi 7.Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Adana Bölge Adliye Mahkemesi 7.Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, aksi Kurum işlemin iptali ile davacının 01.02.2013-12.10.2015 tarihleri arasında EK-5 tarım sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum vekili, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesince, davanın kabulü ile “SGK'nin 28.03.2018 tarih ve 61677548-203.99 E. 1923606 sayılı işleminin iptaline, davacının talebi gereğince davacının 01.02.2013 tarihinden itibaren 12.10.2015 tarihine kadar madde Ek-5 kapsamında tarım sigortalı sayılması gerektiğinin tespitine, kurum kayıtlarının bu şekilde düzeltilmesine,” karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI:
Bölge Adliye Mahkemesince, “davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine,” karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili tarafından sunulan dilekçe ile özet olarak eksik araştırma ve incelemeyle karar verildiği belirtilmek suretiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılarak usul ve yasaya aykırı olan İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi talep olunmuştur.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
6111 sayılı Yasa'nın 51. maddesi ile 5510 sayılı Yasa'ya eklenen “Tarım veya Orman İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Olarak Çalışanların Sigortalılığı” başlıklı EK 5. madde ile “ 4 üncü madde ile isteğe bağlı sigortalılık hükümleri ve 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamında sigortalı olmayan, kendi sigortalılıklarından dolayı bu Kanunlara göre gelir veya aylık almayan ve 18 yaşını doldurmuş olanlardan; tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanlar, örneği Kurumca hazırlanan ve Kurumca belirlenen ilgili muhtarlık, birlik, kuruluş, il veya ilçe tarım müdürlükleri tarafından usulüne uygun olarak düzenlenip onaylanmış belgeleri ile talepte bulundukları tarihten itibaren sigortalı sayılırlar.
Bu madde kapsamındaki sigortalılık; 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt  bendi  dâhil olmak  üzere 4  üncü  maddeye  istinaden sigortalı  olarak çalışmaya başlayanların çalışmaya başladıkları tarihten, sigortalılıklarını sona erdirme talebinde bulunanların talep tarihinden, prim borcu bulunanlardan talepte bulunanların primi ödenmiş son günden, gelir ya da aylık talebinde bulunanların aylığa hak kazanmış olmak şartıyla talep tarihinden ve ölen sigortalının ölüm tarihinden itibaren sona erer.
Bu madde kapsamındaki sigortalıların 4 üncü madde kapsamında çalışmaları halinde, bu madde kapsamındaki sigortalılıkları sona erer. 4 üncü madde kapsamındaki çalışmanın sona ermesi halinde, bu madde kapsamındaki çalışmasının devam etmesi kaydıyla çalışmanın sona erdiği tarihi takip eden günden itibaren bu madde kapsamındaki sigortalılıkları kendiliğinden başlar.
Tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanlar, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar. Bunlar hakkında bu Kanunun kısa vadeli sigorta kolları bakımından yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı sigortası, uzun vadeli sigorta kolları yönünden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası ile genel sağlık sigortası hükümleri uygulanır…” hükmünü içermekte olup; anılan madde hükmünden de anlaşılacağı üzere, 5510 sayılı Yasanın 4’üncü madde ile isteğe bağlı sigortalılık hükümleri ve 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamında sigortalı olmayan, kendi sigortalılığından dolayı gelir veya aylık almayan ve 18 yaşını dolduranlardan; tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanlar, örneği Kurumca hazırlanan ve Kurumca belirlenen ilgili birimler tarafından usulüne uygun olarak düzenlenip onaylanmış belgelerle talepte bulunmaları halinde, talepte bulundukları tarihten itibaren sigortalı sayılacağı öngörülmüştür.
Eldeki dava dosyasında, davacının 16.08.2006-23.03.2011 tarihleri arasında zorunlu Tarım Bağ-Kur sigortalılığının, 05.01.2013-31.01.2013 tarihleri arasında 4/a kapsamında sigortalılığının, 28.01.2013-12.10.2015 tarihleri arasında ise Ek-5 kapsamında sigortalılığının bulunduğu, Kurumun Ek 5 maddesi kapsamında sigortalı olmak için 28/01/2013 tarihinde müracaat eden davacının 05.01.2013-31.01.2013 tarihleri arasında 4/a kapsamında sigortalı olması nedeniyle, 28/01/2013 tarihi itibariyle Ek 5 maddesi kapsamındaki sigortalılık tecilini iptal ettiği anlaşılmaktadır .
Mahkemece yapılması gereken iş, öncelikle davacının 4/a kapsamındaki sigortalılık dosyası ile Ek 5 maddesi kapsamında sigortalılık için başvuru evrakları ve tescil işlemlerini gösteren sigortalılık dosyası Kurum’dan getirtilmeli, davacının Ek 5 maddesi kapsamında sigortalı olmak için müracaatta bulunduğu 28.01.2013 tarihinde, 1016756.33 s.s. numaralı dava dışı işyerinde geçtiği kayıtlı fiili çalışmanın varlığı ve gerçekliği araştırılarak irdelenmeli, bu suretle ihtilaf konusu döneme ilişkin bordro (2013/01.ay) getirtilerek bordroda adı geçen, davacının çalışmaları hakkında bilgi ve görgü sahibi çalışanlar tanık olarak belirlenip duruşmalarda beyanlarına başvurularak hizmet akdine dayalı çalışmanın olup olmadığı tespit edilmeli, elde edilecek sonuca göre isteğe bağlı sigortalılık şartları değerlendirilmeli, talep dönemindeki yasal mevzuat incelenmek suretiyle sonucuna göre karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu davanın kabulüne karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Adana Bölge Adliye Mahkemesi 7.Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Adana Bölge Adliye Mahkemesi 7.Hukuk Dairesi kararının, HMK'nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine ve kararın bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 17.02.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.