Danıştay 6. Daire 2021/4326 Esas 2022/3013 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/4326
Karar No : 2022/3013

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Muğla İli, Fethiye İlçesi, … Mahallesi, … parsel sayılı taşınmazda ruhsatsız yapı yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yapının yasal hale getirilmesi için 1 ay süre tanınmasına ve aynı Kanununun 42. maddesi uyarınca 17.413,74-TL para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı … Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; davanın kısmen iptali, kısmen reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 16/10/2019 tarih ve E:2019/5219, K:2019/9573 sayılı kararıyla yapının yasal hale getirilmesi için 1 ay süre tanınmasına ilişkin kısmının onanması, para cezası verilmesine ilişkin kısmının ise; "ruhsatsız olarak yapılan profil demir ve trapez sac örtüsünden oluşan etrafı aynı malzemeyle kapalı bulunan dava konusu hızar atölyesinin bir bölümünün 13,00m x 12,10m (157,30 m²), diğer bölümünün ise 26,00m x 4,40m (114,40 m²) ebatlarında olduğu, bu durumda aykırılıktan etkilenen toplam alanın 271,70 m² olduğu; buna karşılık, davalı idarece dava konusu encümen kararında sözü edilen bitişikteki binanın toplam alanı olan 314,60 m² üzerinden temel para cezasının hesaplandığı ve ilgili artırımlar uygulanarak toplam para cezasının belirlendiği anlaşıldığı, bu durumda yukarıda yer alan mevzuat uyarınca, 271,70 m² üzerinden temel para cezasının hesaplanması gerekirken, 314,60 m² üzerinden belirlenen temel para cezasında ve bu miktar esas alınarak ilave olunan artırım oranlarında hukuka uyarlık, aksi yöndeki Mahkeme kararının bu kısmında hukuki isabet bulunmadığı" gerekçesiyle bozulması üzerine bozma kararına uyularak, davalı idare tarafından dava dosyasına sunulan belgeler arasında yer alan, davacının imar kirliliğine neden olma suçunu işlediği iddiası üzerine açılan dava neticesinde verilen … Asliye Ceza Mahkemesi'nin … tarih ve E…, K:… sayılı beraat kararının ve davacının eşinin imar kirliliğine neden olma suçunu işlediği iddiası üzerine açılan dava neticesinde verilen …'ncı Asliye Ceza Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı mahkumiyet kararının birlikte incelenmesi neticesinde, kararlarda uyuşmazlığa konu ruhsatsız imalatın davacının eşi …. tarafından yapıldığının ortaya konulduğu, davacının eşinin daha önce aynı suç nedeniyle ceza aldığı ve bu nedenle davacının, eşini korumak maksadıyla yapıyı kendisinin yaptığını beyan ettiği, dava konusu işlem öncesinde tutulan 22/05/2014 tarihli yapı tatil tutanağında yapı sahibi olarak davacının adının yazmasının da davacının beyanından kaynaklandığı sonucuna varıldığından; yapı sahibi olarak değerlendirilmesi mümkün olmayan davacının, ruhsatsız yapı yaptığından bahisle idari para cezası ile cezalandırılmasına olanak bulunmadığından, dava konusu işlemin davacının para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin kısmında hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin para cezasına ilişkin kısmının iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : 22/05/2014 tarihli yapı tatil tutanağı düzenlendiği sırada davaya konu yapının kendisi tarafından yapıldığını kabul eden davacının, imar kirliliğine neden olma suçuyla … Asliye Ceza Mahkemesi'nin … tarih ve E…., K:… sayılı dosyası üzerinden yapılan yargılamada; eşinin daha önce aynı suç nedeniyle yargılandığı, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilen mahkumiyeti bulunduğundan suçu üstlendiğini beyan etmesi üzerine beraatine karar verildiği; ancak ceza yargılaması sonucu yapılan değerlendirme ve kararın İdari yargıda yapılan değerlendirmeye esas alınamayacağı; tapuda davacı adına kayıtlı olan taşınmaz üzerinde yapılan ruhsatsız yapılaşma için yine davacı adına işlem yapılmasında hukuka aykırı bir yön bulunmadığı, gerçek dışı bildirimlere dayanarak verilen Mahkeme kararında hukuka uyarlık bulunmadığı, aykırılıktan etkilenen alanın tespiti için keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılarak karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Mahkeme kararının belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Muğla İli, Fethiye İlçesi, … Mahallesi, … parsel sayılı taşınmazda … tarihli yapı tatil tutanağı ile iki katlı betonarme binaya bitişik vaziyette profil demir ve trapez sac örtüsünden oluşan yapının hızar atölyesi olarak çalıştığı; yapının ikinci katının oturulur vaziyette olduğu, birinci katının ise hızar atölyesinin deposu olarak kullanıldığı; betonarme meskun binanın tüm işçiliklerinin bitirilmiş olduğu, herhangi bir inşai faaliyetin bulunmadığı tespit edilmiştir.
Anılan tutanak dayanak alınarak tespite konu imalatların 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yasal hale getirilmesi için ilgilisine bir ay süre veilmesine ve aynı Kanunun 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesine ilişkin 27/05/2014 tarih ve 349 sayılı Fethiye Belediye Encümeni kararı tesis edilmiştir.
Bunun üzerine, anılan encümen kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5940 sayılı Kanunun 2. maddesiyle değişik 42. maddesinin 2. fıkrasında; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere, maddede belirtilen şekilde hesaplanan idari para cezalarının uygulanacağı düzenlenmiş; (a) bendinde; yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden hesaplanmak üzere, mevzuata aykırılığın her bir metrekaresi için uygulanacak para cezalarının miktarları belirlenerek, bu miktarların her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298. maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında bir Türk Lirasının küsuru da dikkate alınmak suretiyle artırılaracağı kurala bağlanmış; (b) bendinde; mevzuata aykırılığı yapı inşaat alanı üzerinden hesaplanması mümkün olmayan, yapının cephelerini ve diğer yapı elemanlarını değiştiren veya yapı malzemesi için öngörülen gereklere aykırı bulunan uygulamalar için, Bakanlıkça yayımlanan ve aykırılığa konu imalatın tespiti tarihinde yürürlükte bulunan birim fiyat listesine göre ilgili idarece belirlenen bedelin % 20’si kadar idari para cezası verileceği hükme bağlanmış, (c) bendinde ise artırım sebepleri sayılmış, bu artırım sebepleri uyarınca tespit edilen miktarların (a) ve (b) bentlerinde belirtilen şekilde tespit edilen para cezalarının miktarına göre ayrı ayrı hesap edilerek ilave olunacağı, para cezalarına konu olan alanın hesaplanmasında, aykırılıktan etkilenen alanın dikkate alınacağı düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendinde, temel para cezasının hesaplanmasında, yapı inşaat alanı ile yapı sınıfı ve grubu temel kriterler olarak öngörüldüğünden, temel para cezasının bu kriterlere aykırı olarak hesaplandığının tespit edilmesi halinde, aykırılığı tespit edilen para cezası miktarına (c) bendinde öngörülen artırım oranları uygulanarak belirlenen toplam para cezasının tamamının iptal edilmesi gerektiği açıktır.

Dosyanın incelenmesinden; Muğla İli, Fethiye İlçesi, … Mahallesi, … parsel sayılı taşınmazda … tarihli yapı tatil tutanağı ile iki katlı betonarme binaya bitişik vaziyette profil demir ve trapez sac örtüsünden oluşan yapının hızar atölyesi olarak çalıştığı; yapının ikinci katının oturulur vaziyette olduğu, birinci katının ise hızar atölyesinin deposu olarak kullanıldığı; betonarme meskun binanın tüm işçiliklerinin bitirilmiş olduğu, herhangi bir inşai faaliyetin bulunmadığının tespit edilmesi üzerine bu tutanağa istinaden tespite konu edilen hızar atölyesine ait ölçülerin yapı tatil tutanağında yer verildiği şekliyle (13,00 mx12,10 m=157,30 m²) ve ( 26,00m x 4,40m =114,40 m²) olmak üzere bu ikisinin toplanması suretiyle; (157,30+114,40=271,70 m²) olarak hesaplanan aykırılıktan etkilenen alan üzerinden para cezası hesaplanması gerekirken 22/12/2011 tarihli tespite ve para cezası verilmesine ilişkin 23/12/2011 tarihli encümen kararına konu edilen, hızar atölyesinin bitişiğindeki betonarme binanın alan ölçüsü olan 314,60 m² alan esas alınarak, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yasal hale getirilmesi için ilgilisine bir ay süre veilmesine ve aynı Kanunun 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı … Belediye Encümeni kararının tesis edildiği anlaşılmıştır.
İdare Mahkemesince her ne kadar, uyuşmazlığa konu ruhsatsız imalatın davacının eşi … tarafından yapıldığının ortaya konulduğu, davacının eşinin daha önce aynı suç nedeniyle ceza aldığı ve bu nedenle davacının, eşini korumak maksadıyla yapıyı kendisinin yaptığını beyan ettiği, dava konusu işlem öncesinde tutulan 22/05/2014 tarihli yapı tatil tutanağında yapı sahibi olarak davacının adının yazmasının da davacının beyanından kaynaklandığı sonucuna varıldığından, yapı sahibi olarak değerlendirilmesi mümkün olmayan davacının ruhsatsız yapı yaptığından bahisle idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin kısmında hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin para cezasına ilişkin kısmının iptaline karar verilmiş ise de; imar kirliliği yargılaması sonucunda davacının eşinin beraatine karar verilmiş olmasının; ceza mahkemesi ve idare mahkemesinin farklı yargı kollarına ait mahkemeler olup delillerin takdiri ve yargılama usulü konusunda farklı hukuki normlara tabi oldukları dikkate alındığında, davacının 22/05/2014 tarihli yapı tatil tutanağında tespit edilen ruhsatsız imalatı yaptığı sonucunu değiştirmeyeceği neticesine varılmıştır.
Bu itibarla, davalı idarece, 22/12/2011 tarihli …. adına düzenlenen yapı durdurma tutanağına konu edilen bitişikteki iki katlı betonarme binanın toplam alanı olan 314,60 m²'nin aykırılıktan etkilenen alan kabul edilerek para cezasının verildiğinin anlaşıldığı, betonarme binaya bitişik vaziyette yapılan hızar atölyesinin ebatlarının ise 22/05/2014 tarihli yapı tatil tutanağında bir bölümünün 13,00m x 12,10m (157,30 m²), diğer bölümünün ise 26,00m x 4,40m (114,40 m²) ebatlarında olduğu bilgisine yer verildiği görüldüğünden, aykırılıktan etkilenen toplam alanın 157,30+114,40=271,70 m² olduğu anlaşılmıştır.
Bu durumda yukarıda yer alan mevzuat uyarınca, 271,70 m² üzerinden temel para cezasının hesaplanması gerekirken, 314,60 m² üzerinden belirlenen temel para cezasında ve bu miktar esas alınarak ilave olunan artırım oranlarında hukuka uyarlık, dava konusu işlemin iptaline ilişkin Mahkeme kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin para cezasına ilişkin kısmının yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolunda …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 14/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.