Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/11537 Esas 2022/2283 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
No : 2017/562-2021/305

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilâmına uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraf avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasanın Geçici 7. maddesi kapsamında uygulama alanı bulan 506 sayılı Yasanın 79/10 ve 5510 sayılı Kanununun 86. maddesidir. 506 sayılı Yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez”. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu davada; davacının davalı işyerinde 2001 - 25.07.2010 tarihleri arasında çalıştığı iddiası ile dava açtığı, davalı işverenin cevap dilekçesinde davacının 29.09.2005 tarihinde işe başladığının, yapılan işin tuğla üretim işi olduğu ve mevsimlik bir iş olduğu, davacının aralıklı olarak çalıştığının iddia edildiği, davalı işveren tarafından davacı adına düzenlenmiş 29.09.2005, 20.04.2006, 15.03.2008, 01.09.2009 tarihli işe giriş bildirgelerinin bulunduğu, 2007/Ocak-2009/Aralık dönemine ilişkin ücret bordrolarının bulunduğu, bazı ücret bordrolarının imzalı olduğu anlaşılmaktadır. Diğer yandan, tanık anlatımlarından davalı iş yeri tuğla fabrikasının yılın en çok 9 ayında çalıştığı, diğer tuğla fabrikalarına göre daha uzun çalışma süresinin olduğu, kış aylarında bazı işçilere iş verildiği, davacının mevsimlik çalıştığı yönünde beyanda bulunulduğu anlaşılmaktadır.
Somut dosyada davanın kabulüne dair ilk karar Dairemizce davacıya ait ücret bordrolarında imzalı olanlar dikkate alınarak çalışmanın hangi dönemlerde geçtiğinin araştırılması gerektiği yönünden bozulmuştur. Mahkemece bozma ilamına uyulmuş ise de bozma gereğince inceleme yapılmadan karar verildiği görülmektedir.
Bu itibarla dosyada bulunan imzalı ücret bordrolarından imzası inkar edilmeyenler ve imza aidiyeti belirlenenlerde bu süreler gözetilerek ve diğer bilgi ve belgeler değerlendirilmek suretiyle elde edilecek sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemece, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgililere iadesine, 21.02.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.