Danıştay 2. Daire 2021/14779 Esas 2022/1217 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/14779
Karar No : 2022/1217

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Valiliği

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Hakkari Belediye Başkanlığı'nın 6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 22/A maddesi gereğince, hak sahibi ve ilgililerden istenmesi gereken vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belgeyi aramaksızın hakediş ödemelerine ilişkin işlem tesis ettiği gerekçesiyle 318 adet ve toplamda 1.057.464,00 TL idari para cezası ile tecziyesine ilişkin Hakkari Valiliğinin ... günlü ve ... sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla; dava konusu uyuşmazlık kapsamında müfettişlerce hazırlanan ve dosyada bulunan denetim raporunda yer alan tespitlerden hareketle, 2013 yılından itibaren davalı belediyenin hakediş ödemesi yaparken ilgilinin vergi borcu olmadığına dair belge aranması şartının yerine getirilmediği açık olduğundan, davacının söz konusu idari para cezası ile tecziye edilmesinin yerinde olduğu ancak 30/06/2007 günlü ve 26568 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren seri A Sıra No:1 Tahsilat Genel Tebliği'nin ilgili hükümlerinde, vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belge arama zorunluluğu getirilen kurum ve kuruluşlarca yapılacak 2.000,00 TL üzeri ödemeler sırasında vadesi geçmiş borcu olup olmadığına dair belgenin aranması şartı getirilmiş iken 2.000,00 TL ve altında kalan ödemeler için vadesi geçmiş borcun olup olmadığına dair belge istenilmesi şartı öngörülmediği, davalı idarede yapılan denetimlerde, ihale işlerine ilişkin hakediş ödemelerinden ödeme yevmiye tarih ve numarası ...-... olan ödeme işlemi ile bütçe emanet hesabına alınan ve ödeme yevmiye tarih ve numaraları ...-..., ...-..., ...-..., ...-..., ...-..., ...-..., ...-..., ...-..., ...-..., ...-..., ...-... olan 12 farklı ödemenin her birinin tutarının 2.000,00 TL veya altında olması nedeniyle ödeme yapılabilmesi için vadesi geçmiş borcun olmadığına dair belgenin aranması zorunlu olmamasına rağmen, söz konusu belge ibraz edilmesi şartı aranmaksızın ödeme yapıldığı gerekçesiyle idari para cezası verildiği anlaşıldığından, yukarıda ödeme bilgileri verilen işlemler nedeniyle verilen 37.809,00 TL idari para cezasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşıldığından, dava konusu idari para cezasının 37.809,00 TL'lik kısmının iptaline, 1.019.655,00 TL kısmı yönünden ise davanın reddine hükmedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı temyize konu kararıyla; istinaf başvurusuna konu mahkeme kararının davanın reddine ilişkin kısmının usul ve hukuka uygun olduğu ve kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı belirtilerek istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; Hakkari Belediye Başkanlığı'na 2013, 2014, 2015 yıllarında ayrı ayrı teftiş geçirmesine rağmen hak sahibi ve ilgililerden istenmesi gereken vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belge aranmaksızın işlem tesis ettiği gerekçesiyle herhangi bir idari para cezası verilmediği, 2016 yılı sonunda geçirdiği teftiş sonucu fahiş nitelikte idari para cezası verildiği, 6183 sayılı Kanunun amir hükümlerine aykırı olarak yapılmış bir işlemin söz konusu olduğu, Mahkemenin kararı verirken Hakkari Vergi Dairesi'ne müzekkere yazarak vergi borcunun olup olmadığına dair belge istemeksizin yapılan ödemenin 01/04/2002 günlü 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamına giren bir ödeme olup olmadığının sorularak, eğer anılan kanun gereğince yapılan bir ödeme ise ödemeye ilişkin bilgi ve belgeler istenilerek buna göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle davanın kısmen reddine karar verdiği, aynı konuya ilişkin olarak ... İdare Mahkemesi'nin ... E. ... E. ... E. ... E. ... E. ... E. ... E. ... E. ... E. ... E. ... E. ... E. ... E. sayılı dosyalarında iptal kararı verildiği, anılan kararların bu davadaki mahkeme kararıyla açıkça çeliştiği, bu nedenlerle Bölge İdare Mahkemesi kararının redde ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay Altıncı Dairesince Danıştay Onuncu Dairesine gönderilen, akabinde Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı bağlı olup, davacı tarafından ileri sürülen hususlar bunlardan hiçbirisine uymamaktadır.
Öte yandan; her ne kadar davacı tarafından dosyaya sunulan temyiz dilekçesinde idari para cezasını tatbike yetkili tahsil dairesince tesis edilmemesi nedeniyle işlemin yetki unsuru yönünden sakat olduğu ileri sürülmüşse de, 6183 sayılı Kanunda açık bir şekilde yetki kuralına yer verilmemiş olması ve 30/06/2007 günlü ve 26568 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Seri:A Sıra No:1 sayılı Tahsilat Genel Tebliğine 29/06/2008 günlü ve 26921 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Seri:A Sıra No:2 sayılı Tahsilat Genel Tebliği ile eklenen "V. Amme Alacağı Ödenmeden Yapılmayacak İşlemler ile İşlem Yapanların Sorumlulukları" başlıklı bölümünde; borçlunun bağlı bulunduğu takibe salahiyetli tahsil dairesince idari para cezası tatbik edileceği yönündeki düzenlemenin uygulamada birliği sağlamaya yönelik olduğu dikkate alındığında, uyuşmazlık konusu dönemde vergi borcu yoktur yazısı alınmadan yapılan ödemeler için ödemeyi yapan davacı belediyenin bağlı bulunduğu tahsil dairesince ceza tatbik edilmesinde yetki bakımından hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Şu halde, davacının işlemin yetki yönünden sakat olduğuna ilişkin iddiası Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın yukarıda yapılan açıklamanın eklenmesi suretiyle ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davacı üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7035 sayılı Kanun ile değişik 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara ve bir örneğinin de ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesine gönderilmesine 14/03/2022 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Dava; Hakkari Belediye Başkanlığı'nın 6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 22/A maddesi gereğince, haksahibi ve ilgililerden istenmesi gereken vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belgeyi aramaksızın hakediş ödemelerine ilişkin işlem tesis ettiği gerekçesiyle 1.057.464,00 TL idari para cezası ile tecziyesine ilişkin Hakkari Valiliğinin ... günlü ve ... sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 22/A maddesinde; "4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamına giren kurumların bu Kanun kapsamında hak sahiplerine yapacakları ödemeler ile kanun, kararname ve diğer mevzuatla nakdi olarak sağlanan Devlet yardımları, teşvikler ve destekler nedeniyle yapılacak ödemelerde ve 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli tarifelerde yer alan ticaret sicil harçlarından kayıt ve tescil harçları, noter harçlarından senet, mukavelename ve kağıtlardan alınan harçlar, tapu ve kadastro harçlarından tapu işlemlerine ilişkin alınan harçlar, gemi ve liman harçları ile diploma harçları hariç olmak üzere (8) sayılı tarifeye konu harçlar ve trafik harçlarına mevzu işlemler ile 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda yer alan bina inşaat harcı ve yapı kullanma izin harcına mevzu işlemlerde; Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge aranılması zorunluluğu getirmeye, bu kapsama girecek amme alacaklarını tür, tutar ve işlemler itibarıyla topluca veya ayrı ayrı tespit etmeye, zorunluluk getirilen işlemlerde hangi hallerde bu zorunluluğun aranılmayacağını ve maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.
Takibata selahiyetli tahsil dairesince, bu madde kapsamında getirilen zorunluluğa rağmen borcun olmadığına dair belgeyi aramaksızın işlem tesis eden kurum ve kuruluşlara ikibin Yeni Türk Lirası idari para cezası verilir. İdari para cezası, ilgilisine tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. İdari para cezasına karşı tebliğ tarihini takip eden otuz gün içinde idare mahkemesinde dava açılabilir." hükümlerine yer verilmiştir.
30/06/2007 tarih ve 26568 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Seri:A Sıra No:1 sayılı Tahsilat Genel Tebliğine 29/06/2008 tarih ve 26921 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Seri:A Sıra No:2 sayılı Tahsilat Genel Tebliği ile eklenen "V. Amme Alacağı Ödenmeden Yapılmayacak İşlemler ile İşlem Yapanların Sorumlulukları" başlıklı bölümünde; 01/08/2008 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, 22/01/2002 tarihli ve 24648 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamına giren kurumların bu Kanun kapsamında hak sahiplerine 2.000 liranın üzerinde yapacakları ödemeler sırasında hak sahiplerinin ve ilgililerin Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borçlarının bulunmadığına ilişkin vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belge aranılması zorunluluğunun getirildiği, aynı Bölümün 5. maddesinde ise, bu Tebliğ ile zorunluluk getirilen vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belgeyi aramadan ödeme/işlemleri yapan kurum ve kuruluşlara, borçlunun bağlı bulunduğu takibe salahiyetli tahsil dairesince idari para cezası tatbik edileceği, bu cezalar hakkında 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümlerinin uygulanacağı düzenlenmiş, 2013 yılı için ceza tutarı işlem başına 2.928,00 TL olarak belirlenmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; 6183 sayılı Kanun'un verdiği yetkiye istinaden yayımlanan Genel Tebliğ ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamına giren kurumların bu Kanun kapsamında hak sahiplerine 2.000,00 TL ve üzeri ödemelerde hak sahiplerinin ve ilgililerin Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borçlarının bulunmadığına ilişkin vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belge aranılması zorunluluğunun getirildiği, 6183 sayılı Kanun'un 22/A maddesinde takibata selahiyetli tahsil dairesince bu madde kapsamında getirilen zorunluluğa rağmen borcu olmadığına dair belgeyi aramaksızın işlem tesis eden kurum ve kuruluşlara idari para cezası verileceğinin hükme bağlandığı, Genel Tebliğde de vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belgeyi aramadan ödeme/işlemleri yapan kurum ve kuruluşlara borçlunun bağlı bulunduğu takibe salahiyetli tahsil dairesince idari para cezasının tatbik edileceği anlaşılmaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı belediye hakkında 2013 yılından itibaren davalı belediyenin hakediş ödemesi yaparken ilgilinin vergi borcu olmadığına dair belge aranması şartının yerine getirilmediğinden bahisle 1.057.464,00 TL idari para cezası kesilmesi üzerine anılan işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda, davacı belediyenin 2013 yılından itibaren birden çok ödemesinde vergi borcu yoktur yazısı almadan ilgililere ödeme yaptığı tespit edildiğinden bahisle bu belgeyi almadan ödeme yapan belediyenin yetki sınırları içerisinde bulunduğu malmüdürlüğünce dava konusu idari para cezası tatbik edilmişse de; idari para cezasını tatbike yetkili tahsil dairesinin takibata yetkili tahsil dairesi olduğu ve Genel Tebliğ'de de takibe yetkili tahsil dairesi borçlunun bağlı bulunduğu tahsil dairesi olarak düzenlendiğinden; kanun ve genel tebliğde öngörülen usule aykırı yapılan ödemeler için her ödemede ödeme yapılan ilgilinin bağlı bulunduğu tahsil dairesince idari para cezası tatbik edilmesi gerekirken, uyuşmazlık konusu dönemde vergi borcu yoktur yazısı alınmadan yapılan ödemeler için ödemeyi yapan davacı belediyenin bağlı bulunduğu tahsil dairesince ceza tatbik edilmesinde yetki bakımından hukuka uyarlık bulunmadığından, mahkeme kararının davanın reddine ilişkin kısmına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolunda verilen ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı temyize konu kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle bozulması gerektiği görüşüyle Dairemiz çoğunluk kararına katılmıyorum.