Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2016/10586 Esas 2019/5233 Karar Sayılı İlamı

14. Hukuk Dairesi
Esas No: 2016/10586
Karar No: 2019/5233
Karar Tarihi: 16.09.2019

Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2016/10586 Esas 2019/5233 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Davalı aleyhine açılan tereke tespiti davası sonucunda Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından verilen hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Mahkemelerce verilen tereke tespiti kararının sadece terekenin içeriği ile ilgili ölüm anındaki durumu öğrenme imkanı sağlama amacı taşıdığı ve haklara etkisi bulunmadığı belirtilmiştir. Bu nedenle mahkemece tereke malvarlığı unsurlarının tespit edilerek deftere geçirilmesi, bu tespit edilen unsurlardan muhafazası mümkün olmayanlar varsa satılması, para, döviz gibi varlıkların bankaya yatırılması, ziynet eşyalarının tereke mahkemesi kasasına alınıp kaydedilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Mahkemenin verdiği hükmün bozulması kararına varılmıştır çünkü tereke malları hakkında yeterli araştırmanın yapılmadığı, silah gibi bazı unsurların sadece davacı tarafından sunulan fotoğraflarla belirtilerek eksik inceleme ile hüküm kurulduğu belirtilmiştir.
Türk Medeni Kanunu'nun 589. ve devamı maddelerinde yer alan \"koruma önlemi\" olarak terekenin tespiti işlemi, maddi hukuk bakımından haklara ve borçlara bir etkisi bulunmamaktadır. Tereke tespiti davaları delil tespiti niteliğinde olup, istihkak davası niteliğinde değildir.

14. Hukuk Dairesi 2016/10586 E. , 2019/5233 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 26.07.2010 gününde verilen dilekçe ile tereke tespiti ve resmi defterinin tutulması talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; muris ..."ün terekesinin tespitine, terekeden el çekilmesine dair verilen 26.11.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı vekili, muris ..."ün 19.07.2010 tarihinde vefat ettiğini, terekesinin tespiti ile defterinin tutulmasına karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, muris ..."ün terekesinin tespitine, terekesinin idaresini gerektirecek başkaca işlem kalmadığından terekeden el çekilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir.
Tereke tespiti davaları delil tespiti niteliğinde olup, istihkak davası niteliğinde değildir. Bu nedenle mahkemece yapılması gereken iş terekeye ait olduğu bildirilen mal varlığı unsurlarını tespit edip deftere geçirmek, bunlardan muhafazası mümkün olmayanlar varsa satıp paraya çevrilmesini sağlamak ve menkuller için de para, döviz vb. varsa bunları tereke malvarlığı olarak bankaya yatırmak; altın vb. ziynet eşyaları varsa bunları tereke mahkemesi kasasına alıp kaydetmek; diğer eşyaları ise ilgilisine veya üçüncü bir kişiye yediemin sıfatıyla teslim etmek ve böylece tespit edilen eşyaları kararda göstermekten ibarettir.
Davacının defter tutulmasına dair isteği, Türk Medeni Kanununun 619. maddesinde düzenlenen mirası kabul veya redde esas olmak üzere "resmi defter tutma" değil, aynı Kanunun 589. ve devamı maddelerinde yer olan "koruma önlemi" olarak ölüm tarihi itibariyle terekeyi oluşturan unsurları belirlemek, böylece olası ihtilaflarda başvuru kaynağı oluşturmak, bu sayede terekenin içeriği ile ilgili ölüm anındaki durumu öğrenme imkanını elde etmeye yönelik olarak terekede bulunan mal ve hakların tespitine ilişkindir. Koruma önlemi olarak terekenin tespiti işlemi, kural olarak bir süreye bağlı olmayıp, bu önlemin alınması olanaksız veya yararsız hale gelmedikçe tereke paylaşılmadığı sürece istenebilir. Çünkü, koruma önlemi olarak terekenin tespiti işleminin maddi hukuk bakımından haklara ve borçlara bir etkisi bulunmamaktadır.
Bu itibarla mahkemece, resmi kurumlardan murisin taşınır ve taşınmaz tüm malvarlığına ilişkin bilgi istemek, tereke mallarını zilyetliğinde bulunduran veya murise borcu olan mirasçıların murisin mali durumu ile ilgili bilgi vermekle yükümlü oldukları hatırlatılarak bu hususta mirasçılardan bilgi alınmak suretiyle "Türk Medeni Kanununun Velayet, Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Tüzüğün" 33. maddesi gereğince; ölüm anı itibarıyla terekedeki (taşınır veya taşınmaz) mal ve hakların tespit edilmesi gerekirken, davacı tarafından dosyaya sunulan fotoğraflardan tereke kapsamında murisa ait silahın bulunduğu savunulduğundan, bu konuda yeterince araştırma yapılmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda belirtilen nedenlerle hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin yatırılan harcın yatırana tarafa iadesine, 16.09.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.