Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak talebine ilişkin olup mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karar davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davacı davasında 02.08.2010 tarihinde düzenlenen sözleşme ile ... Yabancılar Evi ve Geri gönderme Merkezi inşaatı işini üstlendiğini,sözleşme dışı imalatlar ile birlikte işi tamamladığını ancak ilave iş bedelleri ile bunlardan kaynaklanan fiyat farklarının ödenmediğini,bu imalatlar nedeniyle süre uzatımı verilmesi gerekirken verilmediğini,yer tesliminin geç yapılmasına rağmen geçici kabulün geç yapıldığı gerekçesi ile 6 nolu hakedişte gecikme cezası kesintisi yapıldığını, kesilen bu cezaya haksız olarak KDV uygulandığını,ödemelerin de geç yapıldığını,6 nolu hakedişin geç düzenlenmiş olması nedeniyle fiyat farkı alacağının oluştuğunu belirterek ilave işler nedeniyle 257.558,80 TL, ilave işlerden kaynaklanan fiyat farkı bedeline karşılık 100,00 TL, 6 nolu hakedişten kesilen gecikme cezasına karşılık 70.178,65 TL, 6 nolu hakedişin geç düzenlenmesi nedeniyle oluşan fiyat farkına karşılık 100,00 TL"nın faiziyle davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı savunmasında davacının işi tamamlamadığını,sözleşmeye göre işin 04.11.2011 tarihinde bitirilmesi gerekirken 01.12.2011 tarihinde bitirildiğini,geçici kabulün 12.01.2012 tarihinde yapıldığını,davacıya eksikler için 20 gün ek süre verildiğini,buna rağmen eksiklerin giderilmediğini,davacıya ilave iş yaptırılmadığını açıklayarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece davacıya sözleşme harici işler yaptırıldığı bunlar nedeniyle ek süre verilmesi gerekirken verilmediği, bu nedenle kesilen cezanın haksız olduğu gerekçesi ile ilave işler için 236.954,10 TL ile haksız kesilen ceza bedeli 70.178,65 TL toplam 307.132,75 TL üzerinden davanın kabulüne karar verilmiştir.
Sözleşmenin eki olan yapım işleri genel şartnamesi dava ve sözleşme tarihinde yürürlükte olan 1086 Sayılı H.U.M.K.nın 287. ve 6100 Sayılı H.M.K.nın 197. maddesine göre delil sözleşmesi niteliğinde olup mahkemelerce görevi gereği kendiliğinden gözetilmesi gerekir.Yüklenicinin sözleşme kapsamında yaptığı imalatlarla ilgili olarak talepte bulunabilmesi için yine sözleşme tarihinde yürürlükte olan söz konusu şartnamenin 39 ve 40. maddelerine göre hakediş raporunun "idareye verilen ... dilekçemde yazılı ihtirazi kayıtla" cümlesini yazarak imzalaması gerekir. Yüklenicinin itirazını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılacağı hükmü bulunmaktadır. Sözleşme dışı olan ve hakedişe girmeyen imalatlar için ise bu şekilde bir itirazın bulunmasına gerek yoktur. Anılan şartnamenin 21. maddesinde sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave iş artışının olması ve (a) ve (b) bentlerindeki koşulların varlığı halinde götürü bedelli işlerde sözleşme bedelinin %10, birim fiyatlı sözleşmelerde %20’sine kadar fazlasının süre hariç sözleşme hükümlerine göre aynı yükleniciye yaptırılabileceği belirtildikten sonra 22. maddesinde idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği ve sözleşme kapsamında olmayan yeni iş kalemlerinin ve sözleşme kapsamında yaptırılacak ilave iş bedellerinin maddenin 2. fıkrasında belirtilen hükümler çerçevesinde yüklenici ile birlikte tespit edilen birim fiyatlar üzerinden yükleniciye ödeneceği hükmü getirilmiştir. 22. maddenin 2. fıkrasında yeni birim fiyatının nasıl tespit edileceği sırasıyla gösterilmiştir. Sözleşme dışı iş bulunması ve bu işlerin sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 21. maddesi kapsamında kalması halinde %10 fazla imalâtın sözleşme fiyatlarıyla, %10’u aşan imalâtın sözleşme ve işin yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan 818 Sayılı Borçlar Kanunu’nun 413 ve devamı maddeleri gereğince iş sahibi yararına olması koşuluyla yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçleriyle sözleşmede ve eki belgelerde bulunmayıp idare tarafından talep edilen ihale dökümanı ve teklif kapsamında fiyatı verilmemiş yeni iş kalemleri ve gruplarının bedellerinin de şartnamenin 22. maddesinin 2. fıkrası uyarınca belirlenerek yükleniciye ödenmesi gerekir.
Somut olayda ceza kesintisinin yapıldığı 6 nolu hakedişte davacı tarafından itirazi kayıt konulmuş ise de bu kayıtta idareye verilen bir dilekçe ve tarihten bahsedilmediği anlaşılmakta olup yüklenicinin 18.01.2012 tarihinde verdiği itiraz dilekçesi hakedişin imza tarihinden sonra olduğundan itiraz usulüne uygun kabul edilmez. Bu nedenle hakedişten kesilen ceza bedelinin iadesi talebinin reddedilmesi yerine 70.178,65 TL"lık talebin kabulüne karar verilmesi doğru olmamıştır. Diğer taraftan yukarıda açıklandığı gibi sözleşmenin eki olan yapım işleri genel şartnamesi 21 ve 22 maddelerinde iş artışı,sözleşme dışı iş ve sözleşmede fiyatı bulunmayan işlerle ilgili bedellerin belirlenmesi yöntemleri gösterilmiş olduğu halde hükme esas alınan bilirkişi raporunda bu esaslara göre değerlendirme yapılmamış olduğundan bu rapora göre karar verilmesi de doğru olmamıştır. Yapılması gereken iş bilirkişilerden alınacak ek rapor ile sözleşme dışı imalatlar yönünden şartnamede belirlenen esaslara göre davacı alacağının belirlenmesi,hakedişe usulüne uygun itiraz bulunmadığından ceza kesintisinin iadesine ilişkin talebin reddine karar verilmesinden ibarettir. Açıklanan bu gerekçeye göre eksik incelemeye dayalı kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalı"nın sair temyiz itirazlarının reddine, 2.bent uyarınca kararın temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 22.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.