Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/11097 Esas 2022/2276 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi : ... 8. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu. Temyiz konusu hükme ilişkin dava, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3. maddesi delaletiyle 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 438. maddesinde sayılı ve sınırlı olarak gösterilen hâllerden hiçbirine uymadığından, temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına ilişkin isteğin reddine karar verildikten sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
I-İSTEM
Davacı, 2003 yılından bu yana ... apartmanında apartman görevlisi olarak çalıştığını, işe başladığı dönemde apartman yönetimi tarafından alınan karar ile işe başlatıldığını bu hususun yönetimce kendisine söylendiği üzere karar defterine de işlendiğini, söz konusu çalışmasını 06.08.2015 tarihine kadar tam zamanlı, bu tarihten taraflarınca iş akdinin haklı nedenle fesih tarihi olan 21.05.2018 tarihine kadar da kısmi zamanlı olarak gerçekleştirildiğini, müvekkilinin işe başlangıcından sigortalı çalışmaya başladığı tarihe kadar başkaca hiçbir yerde çalışmasının olmadığını, tam zamanlı olarak ... apartmanına hizmet verdiğini bahsi geçen işyerinde 15 yıldır çalışmasına rağmen hiçbir şekilde sigorta girişinin yapılmadığını, sigorta primlerinin ödenmediğini iş akdinin fesih edildiği tarihe kadar apartmanın kapıcı dairesinde ikamet ettiğini, sözleşme gereğince haftanın tüm günleri binanın müşterek yerlerinin temizlendiğini, bahçe işleri ve çevre düzenlemesinin yapıldığını, çöplerin toplandığını apartman servisi gibi işlerin yapıldığını, belirterek müvekkilinin ... apartmanı işverenliği bünyesinde geçen çalışmaların tespiti ve sigorta kaydının tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı ... apartman vekili cevap dilekçesinde iddia edilen dönemin hak düşürücü süreye uğradığını, dava konusu döneme ait davacının çalışmalarının bulunmadığını davacı ve ailesine müvekkili apartmanda kira ödemeksizin tamamen iyi niyet duyguları ile ikamet etmesine izin verildiğini oturulan yerin apartman görevli dairesi değil sığınak olduğunu ikameti karşılığında davacının hizmet vermediğini verilen hizmetin davacının eşi tarafından ihtiyaç duyulduğu takdirde çöpleri toplamaktan ibaret olduğunu davacının ise eşine ihtiyaç olması ve yerinde bulunmaması halinde yardım ettiğini hizmetinin yardım amaçlı olduğunu süreklilik arz etmediğini belirterek davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece Mahkemesi, davanın reddine karar vermiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi, Davacı vekilinin istinaf isteminin 6100 sayılı HMK 353/1-b.1 maddesi uyarınca esasdan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı, davalı işveren arasındaki ilişkinin hizmet akdi olarak kabulü için ücret ödemesinin gerekmediği, kapıcı dairesinde ücretsiz oturup buna karşılık ücret almamasının sigortalılığına engel olmadığı, 2015 yılında başka bir işyerinde çalışmaya başlamasının aynı zamanda kapıcılık yapmasına engel olmadığı, davalı apartmanın 14 daire 4 kat olduğunu, çöp toplama ve temizlik ihtiyaçları bulunduğunu, ayrıca içerisinde ağaçlar bulunan bahçesi olduğunu, gerek davacı gerek davalı tanıklarının davacının kapıcılık hizmeti verdiğini doğrulamaları ve re'sen gözetilecek nedenlerle davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı kanunun 79. Maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesidir. 506 sayılı Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu dosyada; Davacı, 2003 yılından 06.08.2015 tarihine kadar tam zamanlı, 06.08.20121.05.2018 tarihleri arasında kısmi zamanlı çalıştığının tespitini talep etmiş, mahkemece davanın reddine karar verilmiştir. Davacının hizmet cetvelinde 06.08.2015 - 31.12.2015, 04.01.2016-2018/6 tarihleri arasında başka iş yerlerinden bildirimleri yer almaktadır. Ayrıca davacının eşinin 2003/3-2019/3 dönemleri arasında 4/1-a kapsamında çalışması bulunmaktadır. Davalı apartman yönetimi karar defterini sunduklarını belirtmişler ise de karar defteri dosya içerisinde yer almamaktadır. Mahkemece öncelikle apartman karar defteri celp edilmeli, karar defterinde davacının çalışması ile ilgili kayıtların olup olmadığı tespit edilmeli, apartmanda bulunan daire sayısı, bahçesinin olup olmadığı, apartmanın ısınma şeklinin nasıl olduğu araştırılmalıdır. Diğer yandan, davacı dava dilekçesinde apartmanda temizlik, çöp toplama, servise çıkma işlerini yaptığını iddia etmekte olup, talep konusu dönemde apartmanda ikamet edenlerden ve apartmana komşu binalarda aynı işi yapan kişiler ile komşu iş yeri sahipleri veya çalışanlarından tanık tespiti yapılarak davacının iddiası kapsamında çalışmasının olup olmadığı, davalı apartmanda bu anlamda hizmet verip vermediği hususunda beyanları alınmalı, dinlenen tanıklara ilişkin çalışma kayıtları, hizmet cetvelleri, ikamet kayıtları celp edilmek suretiyle tanıkların beyanları denetlenmeli, bu şekilde çalışmanın varlığı ve süresi tereddütsüz bir şekilde tespit edilmeli, elde edilecek sonuç değerlendirilmek suretiyle hüküm kurulmalıdır.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 21.02.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.