Danıştay 4. Daire 1986/3246 Esas 1989/3341 Karar Sayılı İlamı

Daire : DÖRDÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 3341
Esas Yılı : 1986
Esas No : 3246
Karar Tarihi : 27/09/989

1985 YILI KARINDAN PERSONELE DAĞITILACAK İKRAMİYE 31.5.1985 TARİHİ İTİBARİYLE GİDER YAZILMIŞSA DA DAĞITIMIN 1986 YILINDA ALINAN YÖNETİM KURULU KARARI UYARINCA 1986 YILINDA YAPILMASI NEDENİYLE VERGİ TEVKİFATINA İKRAMİYENİN DAĞITILDIĞI YILDAKİ VERGİ NİSBETİNİN UYGULANACAĞI, FAZLA ÖDEMEDEN DOĞACAK İADENİN İSE ŞİRKETE YAPILACAĞI HK.
Uyuşmazlık; 1985 yılı karından personele dağıtılacak ikramiyenin 31.12.1985 tarihi itibariyle gider yazılması ve dağıtımın 1986 yılında alınan yönetim kurulu kararı uyarınca 1986 yılında yapılması nedeniyle tevkifata hangi dönem vergi nisbetinin uygulanacağı ve fazla ödemeden doğacak iadenin istihkak sahiplerine mi yoksa şirkete mi yapılacağına ilişkindir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94.maddesinde "... aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." denilmiş, aynı Kanunun 96.maddesinde de "vergi tevkifatı 94.madde kapsamına giren nakten veya hesaben yapılan ödemelere uygulanır, Bu maddede geçen hesaben ödeme deyimi vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade eder"
hükmü getirilmiştir.
Olayda yükümlü şirket 1985 takvim yılı karlılık durumuna göre kapsam dışı 65 personele ikramiye dağıtmak üzere 31.12.1985 tarihi itibariyle ... lirayı gider kaydettiği, Aralık 1985 dönemine ilişkin 20.1.1986 tarihinde vermiş olduğu gelir muhtasar beyannamesine dahil etmek suretiyle tahakkuk eden vergilerini ödediği daha sonra şirket yönetim kurulu 22.1.1986 tarihli kararı ile ikramiyelerin ödenmesi hususunda yetki verilerek Genel Müdürün talimatı üzerine kimlere ne miktar verileceğinin 7.2.1986 tarihinde tespit edilerek aynı tarihte istihkak sahiplerine ödenmiş olduğu anlaşılmıştır.
İkramiye olarak dağıtılması planlanan meblağ 31.12.1985 tarihi itibariyle önceden gider yazılmış ise de, bu aşamada söz konusu ikramiyenin kime ne miktarda ödeneceği belirtilmemiş olduğu gibi hak sahipleri adına her hangi bir tahakkukta yapılmamıştır. Bu durumda hesaben ödeme şirket kayıtlarında istihkak sahipleri alacaklandırılmak suretiyle tahakkuk işleminin yapıldığı 7.2.1886 tarihinde gerçekleşmiş olduğundan anılan yasa hükümleri uyarınca tevkifatında (bu tarihte geçerli olan vergi nisbetine göre) aynı dönemde yapılarak ödenmesi gerekmektedir.
Diğer yandan şirket henüz ikramiye dağıtımına karar vermeden ve ödeme planı yapmadan toplam ikramiye üzerinden tevkifat yapıp ödemiştir.Daha sonra 1986 yılında dağıtımına karar verilerek istihkak sahiplerine dağıtılan ikramiyelerden yapılan tevkifatın dağıtım yılındaki nisbet uyarınca vergileri kesildiğine göre, önceden yapılan fazla ödemeden dolayı ortaya çıkan farkın şirket alacağı olup Maliye ve Gümrük Bakanlığınca aksi yönde tesis edilen işlemde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davanın kabulüne, Maliye ve Gümrük Bakanlığı işleminin iptaline karar verildi.