Danıştay 9. Daire 2019/6740 Esas 2022/858 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/6740
Karar No : 2022/858

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Vergi Dairesi Müdürlüğü-...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...İnşaat Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacının tarafı olduğu ve bir takım şirketler arasındaki borç alacak ilişkileri ile vade tarihlerini düzenleyen 05/08/2016 tarihli mutabakat belgesinin damga vergisine tabi olduğundan bahisle Mükellef Hizmetleri Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü'nün 15/11/2017 tarihli yazısına dayanılarak 2017/Ocak-Aralık dönemine ilişkin olarak tarh edilen bir kat vergi ziyaı cezalı damga vergisinin kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... Vergi Mahkemesi ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla; davacı şirket ile birlikte ...İnşaat Ltd. Şti ve ...Ltd. Şti. tarafından imza altına alınan ve söz konusu şirketler arasındaki borç alacak ilişkileri ile vade tarihlerine ilişkin olarak düzenlenen 05/08/2016 tarihli mutabakat belgesi'nin, .... İcra Dairesi'nin 2017/17897 sayılı dosyasına sunulması Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı'na durumun bildirmesi üzerine, Mükellef Hizmetleri Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü'nün ...tarih ve E....sayılı yazısına dayanılarak dava konusu cezalı tarhiyatın yapıldığı, mutabakat belgesinin incelenmesinden, davacı şirketin ...Ltd. Şti.'ne 1.700.000-TL borcu olduğu, bu borcun davacı şirketin kar payının 12.000.000,00-TL olması durumunda kar payından ödeneceğinin düzenlendiği, bu miktardan ödenmemesi haline davacı şirket tarafından söz konusu borca ilişkin senet verileceğinin düzenlendiği, mutabakat belgesinin belli bir hususu ispat edici nitelikte olması nedeniyle 488 sayılı Yasa'nın 1.maddesi uyarınca damga vergisine tabi olduğu açık olmakla birlikte, anılan mutabakat belgesinde matrah olarak tespit edilen 12.000.000,00-TL'nin, davacının ... Ltd. Şti.'ne ait borcunu nasıl ödeyeceği konusunda ileri tarihli gerçekleşmesi belirsiz bir şart niteliğinde olduğu, söz konusu tutarın taahhüt niteliği taşımadığı dikkate alındığında, sözleşme içeriğinde yer alsa bile taahhüt niteliği taşımayan, taahhüt edilen tutarın gerçekleşmesi halinde üzerinden ödeneceği tutarı gösteren, ilerde elde edilmesi muhtemel olan kar payı tutarını matrah olarak kabul edilmesi suretiyle gerçekleştirilen dava konusu cezalı tarhiyatta yasal isabet görülmediği gerekçesiyle davanın kabulüne, dava konusu vergi ziyaı cezalı damga vergisi tarhiyatının kaldırılmasına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Mutabakat belgesinde davacının 1.700.000-TL borcu olduğu, bu borcun davacı şirketin kar payının 12.000.000,00-TL olması durumunda kar payından ödeneceğinin düzenlendiği, bunun taahhüt niteliğinde olduğu, yapılan işlemin hukuka uygun olduğu iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ... DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY: Davacının tarafı olduğu ve bir takım şirketler arasındaki borç alacak ilişkileri ile vade tarihlerini düzenleyen 05/08/2016 tarihli mutabakat belgesinin damga vergisine tabi olduğundan bahisle Mükellef Hizmetleri Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü'nün 15/11/2017 tarihli yazısına dayanılarak 2017/Ocak-Aralık dönemine ilişkin olarak tarh edilen bir kat vergi ziyaı cezalı damga vergisinin kaldırılması istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun tarh ve tahakkuk usulünü düzenleyen ikinci kısmında yer alan re'sen vergi tarhı başlıklı 30. maddesinin 1. fıkrasında; "Resen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde, takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunmasıdır. İnceleme raporunda bu maddeye göre belirlenen matrah veya matrah farkı resen takdir olunmuş sayılır." kuralına yer verilmiştir.
Aynı Kanun'un 74. maddesinin (a) fıkrasının 1. bendinde; Yetkili makamlar tarafından istenilen matrah ve servet takdirlerini yapmak ve 2. bendinde; vergi kanunlarında yazılı fiat, ücret veya sair matrah ve kıymetleri takdir etmek takdir komisyonunun görevleri arasında sayılmış, 135. maddesinde ise, vergi incelemesinin; vergi müfettişleri, vergi müfettiş yardımcıları, ilin en büyük mal memuru veya vergi dairesi müdürleri tarafından yapılacağı, Gelir İdaresi Başkanlığının merkez ve taşra teşkilatında müdür kadrolarında görev yapanların her hal ve takdirde vergi inceleme yetkisini haiz olduğu belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Beyana dayanan vergilerde asıl olan, verginin mükellef tarafından belli dönemlerde beyan edilen matrah üzerinden hesaplanmasıdır. Mükellef beyanının doğru olmadığının kanıtlanması durumunda, 213 sayılı Vergi Usul Kanununda öngörülen tarh yöntemleri kullanılmak suretiyle noksan ödenen veya hiç ödenmeyen vergi Vergi İdaresince tamamlatılır. Bu tarh yöntemlerinden biri de re'sen vergi tarhı yöntemidir.
Bu hüküm uyarınca; resen vergi tarhını, vergi alacağının yetkililerce re'sen takdir olunan matrah veya matrah farkı üzerinden vergi nispeti uygulanmak suretiyle hesaplanması olarak tanımlamak mümkündür. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere, Vergi İdaresince re'sen vergi tarh olunabilmesi için, öncelikle, re'sen takdir olunmuş bir matrah veya matrah farkının varlığı gereklidir. Başka bir anlatımla, Vergi İdaresince re'sen yapılan vergi tarhının hukuken geçerli olabilmesi için, bu tarhiyatın, 213 sayılı Yasanın 74'üncü maddesi uyarınca matrah takdiri yapmakla görevli bulanan takdir komisyonunca takdir olunan yada 135'inci maddesi uyarınca vergi incelenmesi yapmaya yetkili olanlar tarafından düzenlenen inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah farkına dayandırılmış olması gerekmektedir.
Bu durumda, takdir komisyonunca takdir olunan veya vergi inceleme raporuyla belirlenmiş bir matrah ya da matrah farkına dayanmaksızın, sırf Mükellef Hizmetleri Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü'nün ...tarih ve E....sayılı yazısına istinaden .... İcra Dairesi'ne ibraz edilen mutabakat belgesinin damga vergisinin ödenmediğinden bahisle 2017 yılı için re'sen tarh edilen vergi ziyaı cezalı damga vergisinin yukarıda yazılı gerekçeyle kaldırılmasına karar veren Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kabulüne ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın .... Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 14/03/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.