Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Uyuşmazlık, eser sözleşmesi ilişkisinden kaynaklanmış olup, yüklenici tarafından açılan asıl davada sözleşme konusu işte %65,68 oranında keşif artışı olduğu, davalı idarece keşif artışının %30"luk kısmının onaylanarak bedelinin ödendiği, %35,68"lik kısmının ise onaylanmadığı ve bedelinin ödenmediği, idarece teslim edilen avan proje ihtiyaca cevap vermediğinden zorunlu olarak yeniden avan proje yapıldığı, ayrıca davalının talebi ile mimari proje maketi de yapıldığı iddia edilerek ve fazlaya ilişkin haklar saklı tutularak %30"un üzerindeki keşif artışından dolayı 10.000,00 TL, sözleşme dışı avan proje bedeli olarak 10.000,00 TL ve sözleşme dışı mimari proje maketi bedeli olarak da 37.760,00 TL olmak üzere toplam 57.760,00 TL alacağın 30.07.2010 proje teslim tarihinden itibaren reeskont faiziyle tahsili istenmiş, 05.09.2013 tarihinde harçlandırılan ıslah dilekçesiyle keşif artış bedeli 645.570,28 TL arttırılarak 655.570,28 TL"ye, avan proje bedeli de 474.531,12 TL arttırılarak 484.531,12 TL"ye çıkarılmış, talep edilen tüm alacaklara 30.07.2010 proje teslim tarihinden ticari avans faizi uygulanması talep edilmiştir. İş sahibi tarafından açılan karşı davada ise, çelik uygulama projelerinin ekonomik olmaması nedeniyle yeniden yaptırıldığı iddia edilerek uğranılan 422.440 $ karşılığı 668.975,98 TL zararın tahsili talep edilmiştir.
Mahkemece 3 kişilik bilirkişi kurulundan alınan asıl ve ek rapora dayalı olarak asıl davanın kısmen kabulüne, 484.531,12 TL avan proje bedeli ve 655.570,28 TL keşif artış bedelinin davalıdan tahsiline, maket bedeline yönelik istemin reddine, karşı davada ise davanın reddine karar verilmiş, karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre tarafların sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporlarının eksiksiz ve yeter derecede kanaat verici olması, varılan sonucun hukuki dayanakları, dökümleri ve ayrıntılarını göstermesi, tarafların itirazlarını karşılaması ve Yargıtay denetimine elverişli bulunması gerekir. Kanaat verici olmayan yetersiz ve denetime elverişsiz rapora dayanılarak hüküm verilemez. Somut olayda hükme esas alınan rapor incelendiğinde, keşif artış oranının belirlenmediği, bu sebeple tarafların bildirdikleri keşif artış oranlarının denetlenemediği, %30"un üzerindeki keşif artışı idarece onaylanmadığından ve sözleşmede %30"u aşan işler bedelinin nasıl hesaplanacağına dair bir hüküm bulunmadığından %30"u aşan işler bedelinin zaman bakımından uygulanması gereken 818 sayılı BK"nın 413. maddesi uyarınca sözleşme bedelini geçmemek üzere yapıldıkları tarihteki serbest piyasa rayiçlerine göre hesaplanması gerekirken tüm bedelin sözleşme fiyatlarıyla hesaplandığı, iş sahibince yükleniciye teslim edilen avan projenin değerlendirilmediği, bedelinin davacının talep ettiği avan proje bedelinden mahsup edilmediği, davacının iki avan proje arasındaki fark bedel yerine yeniden yapılan avan proje bedelinin tamamına hak kazandığının nedenlerinin açıklanmadığı, tarafların karşılıklı yazışmalarının incelenip sonuca etkisinin değerlendirilmediği, tarafların rapora yönelik teknik ve hukuki itirazlarının da dayanakları gösterilmek suretiyle karşılanmadığı, bu haliyle sözü edilen raporların hüküm tesisi için yetersiz olduğu ve Yargıtay denetimine elverişli bulunmadığı anlaşılmaktadır. HMK"nın 281/3. maddesi uyarınca gerçeğin ortaya çıkması için yeniden bilirkişi incelemesi yapılması gerekmektedir. O halde mahkemece yapılacak iş; HMK"nın 281/3. maddesi uyarınca konunun uzmanlardan 3 kişilik bilirkişi kurulu oluşturularak tarafların iddia ve savunmaları ile karşılıklı yazışmalar da değerlendirilmek suretiyle sözleşme konusu işte ne miktar iş artışı olduğunu belirlemek, iş sahibince onaylanmayan %30"un üzerindeki kısım nedeniyle ve sözleşme dışı yapıldığı iddia olunan avan proje nedeniyle davacının bir alacağı doğup doğmadığını, doğmuşsa sözleşmenin 6/son ve 15/1 maddeleri ile idari şartnamenin 10. maddesi hükümlerinin %30"u aşan işler yönünden uygulanamayacağı gözetilerek davacının keşif artışı ve avan proje bedeline ilişkin alacağını sözleşme bedelini geçmemek üzere işin yapıldığı tarihteki piyasa rayiçleriyle hesaplamak, yine karşı dava nedeniyle iş sahibinin bir zararının ve alacağının doğup doğmadığını, doğmuşsa miktarını belirlemek, tarafların rapora yönelik itirazlarını dayanaklarını ve delillerini göstermek suretiyle karşılamak, ulaşılan sonuca göre hüküm vermek olmalıdır.
3-Mahkemece asıl davada hüküm altına alınan alacağın dava dilekçesinde talep edilen kısmına 03.03.2011 temerrüt tarihinden, ıslahla arttırılan kısma ise ıslah tarihinden faiz yürütülmüştür. Davacı yüklenici tarafından davalı iş sahibine gönderilen ... Noterliği"nin 25.02.2011 tarih ... yevmiye nolu ihtarnamesinde Habom projesi kesin hesabından kaynaklanan 1.212.162,26 TL + KDV alacağın 3 gün içinde ödenmesi istenmiş, bu ihtar 28.02.2011 tarihinde davalıya tebliğ edilerek tanınan 3 günlük sürenin sonunda 03.03.2011 tarihinde temerrüt oluşmuştur. Anılan ihtar hem asıl davada talep edilen alacakları, hemde ıslahla arttırılan alacakları kapsamaktadır. Bu nedenle hüküm altına alınan alacakların tamamına temerrüt tarihinden itibaren faiz yürütülmesi gerekirken ıslahla arttırılan miktarlara ıslah tarihinden faiz yürütülmesi de kabul şekli bakımından doğru olmamıştır.
Kararın yukarıda 2. bentte yazılı nedenlerle davalı-karşı davacı iş sahibi, 3. bentte yazılı nedenlerle de davacı-karşı davalı yüklenici yararına bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte yazılı nedenlerle tarafların sair temyiz itirazlarının reddine, kararın 2. bent uyarınca davalı-karşı davacı, 3. bent uyarınca da davacı karşı-davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacı-k.davalıya, fazla alınan temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalı-k.davacıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 21.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.