MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki, ölümlü trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, davanın kabulüne ilişkin verilen hüküm, davalı... Alışveriş Hiz.ve Gıda San.Tic.A.Ş. vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacılar vekili dava dilekçesinde; davalı ... Alışveriş Hizmet ve Gıda San. Tic. A.Ş."ne ait ... plaka sayılı aracın, ... idaresinde iken 18/12/2009 tarihinde müvekkilinin oğulları ..."e çarparak ölümüne neden olduğunu, kazada davalı ..."ın tali kusurlu bulunduğunu, dava konusu aracın ... Sigorta A.Ş. tarafından sigortalı olduğunu ve kişi başına bedeni kaza olarak 150.000,00 TL taahhüt ettiğini, ancak sigorta şirketinden bu para talep edilmesine rağmen kendi hesap uzmanlarının yaptığı hesaba göre müvekkili ... için 3.042,00 TL, Emine için de 3.297,00 TL bedeli müvekkiline ödediğini, ancak müvekkillerinin fazlaya ilişkin haklarını saklı tutatarak hesaptaki parayı şerh düşerek aldıklarını, poliçedeki taahhüde göre en az 143.661,00 TL alacaklarının kaldığını beyanla, fazlaya dair haklarını saklı tutarak şimdilik 10.000,00 TL maddi zarar bedelini davalılardan talep ettiklerini, diğer davalılar ... ve ... Alışveriş Hizmet ve Gıda San. Tic. A.Ş."den de fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 10.000,00 TL maddi, müvekkillerinin herbiri için 10.000,00 TL olmak üzere toplam 20.000,00 TL manevi tazminatın kazanın meydana geldiği 18/12/2009 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar... Türk Sigorta A.Ş. ve ... Alışveriş Hizmet ve Gıda San. Tic. A.Ş. vekilleri cevap dilekçelerinde davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre;davacıların maddi ve manevi tazminat davalarının kabulüyle, davacı ... için 9.440,81 TL, davacı ... için 12.030,53 TL olmak üzere toplam 21.471,34 TL"nin davalılar ... ve ... Alışveriş Hizmet Gıda San. Tic. A.Ş."den kaza tarihi olan 18/12/2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile, davalı ... A.Ş"den dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile ve poliçe limiti ile sınırlı olmak üzere davalılardan müşterek ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine, her bir davacı için 10.000,00 TL"den toplam 20.000,00 TL manevi tazminatın davalılar ... ve ... Alışveriş Hizmet Gıda San. Tic. A.Ş."den kaza olan 18/12/2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile alınarak davacılara verilmesine, davalı ... A.Ş."ye yönelik manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiş; hüküm, davalı ... Alışveriş Hiz. ve Gıda San. Tic. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre; davalı ... Alışveriş Hiz. ve Gıda San. Tic. A.Ş. vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, ölümlü trafik kazası nedeniyle, ölenin yakınlarının destekten yoksun kalma ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Bir insanın ölümü hukukî anlamda bir zarar olmamakla beraber, bu yüzden yine de bazı zararlar meydana gelmiş olabilir. İşte 6098 sayılı TBK m. 53 öngörmüş olduğu hal, ölüm sonucu vukua gelen bir kısım zararların tazminini hükme bağlamaktadır. Bu hükme göre, ölenin yardımından faydalananlar, bu yüzden yoksun kaldıkları faydayı, tazminat olarak, sorumludan isteyebilirler. Buna “destekten yoksun kalma tazminatı” denir. Yasa metninden de anlaşılacağı gibi destekten yoksun kalma tazminatının konusu, desteğin yitirilmesi nedeniyle yoksun kalınan zarardır. Buradaki amaç, destekten yoksun kalanların desteğin ölümünden önceki yaşamlarındaki sosyal ve ekonomik durumlarının korunmasıdır. Olaydan sonraki dönemde de, destek olmasa bile, onun zamanındaki gibi aynı şekilde yaşayabilmesi için muhtaç olduğu paranın ödettirilmesidir. Yani haksız bir eylem sonucu desteğini yitiren kimse TBK"nın 53. maddesine dayanarak uğradığı zararın ödetilmesini isteyebilir. Davalı destekten yoksun kalmadan ileri gelen somut zararı gidermek zorundadır. Bu nedenle tazminat hesabından önce zarar tutarını belirlemek gerekir. Bunun yanında amaç zarar görenin malvarlığındaki eksilmeyi giderme olduğuna göre, ölüm nedeniyle desteğini yitirenin elde ettiği çıkarlar varsa, bunların da zarar tutarından indirilmesi gerekir. Aksi halde zarar görenin malvarlığında olaydan önceki duruma göre bir artış meydana gelmiş olur. Buradaki amaç zarar görenin malvarlığını zenginleştirmek değil, desteğini yitiren kişiye ölümden önceki yaşam düzeyini sürdürebilme olanağı tanımaktır. Destekten yoksunluk zararının hesabında müteveffanın gelirinin belirlenmesi tazminatın doğru tespitinde önemli bir yer tutmaktadır.
Somut olayda; davacıların desteği Hamza Gültekin"in ekonomik ve sosyal durumu ile ilgili olarak kolluk marifetiyle yaptırılan araştırmada; müteveffanın 2009 tarihi itibarıyla giysi üzerine çalıştığının, aylık kazancının 2500,00TL olduğunun öğrenildiği bildirilmiştir. Mahkemece desteğin gelirinin belirlenmesi amacıyla SGK kayıtları getirilmiş, hükme esas alınan tazminat hesap bilirkişisi raporunda SGK"nun 2008 yılının 3. ayına ait gün dökümüne göre kazalının gelirinin asgari ücret düzeyinde gözüktüğü ifade edilmekle birlikte, zabıta tarafından belirlenen gelir rakamına uyulmak suretiyle hesaplama yapılmıştır.
Destekten yoksun kalma tazminatında bilinen bir durum varsa, varsayımsal hesaplama yapılamaz. Buna göre; desteğin net geliri SGK kayıtlarına göre resmi belgelerle belirlenmiş durumdadır. Daha fazla geliri olduğu geçerli kabul edilebilir belgelerle ispat edilemediğine göre mahkemece, desteğin geliri SGK kayıtları esas alınarak hesaplanması gerekirken, ekonomik ve sosyal durum araştırma tutanağında bildirilen ve dayanağı olmayan gelir esas alınarak hesaplama yapan bilirkişi raporunun hükme esas alınması bozmayı gerektirmiştir.
3-Davacılar vekili, dava konusu kaza sonucu davacılar murisinin ölümünden duyulan üzüntü nedeniyle, murisin anne ve babası olan davacılar için toplam 10.000,00"er TL manevi tazminat isteminde bulunmuş; mahkemece talebin kabulüne karar verilerek hükümde belirtilen miktarlarda manevi tazminata karar verilmiştir.
6098 sayılı TBK"nun 56.(818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 47.) maddesi hükmüne göre, hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Manevi tazminat, zarara uğrayanda, manevi huzuru gerçekleştirecek ve tazminata benzer bir fonksiyonu da olan özgün bir nitelik taşır. Manevi tazminat bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. Zarar görenin zenginleşmemesi, zarar sorumlusunun da fakirleşmemesi gerekmektedir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.6.1976 günlü ve 7/7 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı’nın gerekçesinde takdir edilecek manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden, hakim bu konuda takdir hakkını kullanır iken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
O halde mahkemece; meydana gelen trafik kazası sonucu davacıların çocukları olan murislerinin ölümü nedeniyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amacıyla; tarafların sosyal ve ekonomik durumları, kazadaki kusur durumu, kazanın meydana geldiği tarih ve olay tarihindeki paranın alım gücü göz önünde bulundurularak davacılar için hak ve nasafet kuralları çerçevesinde daha düşük manevi tazminata hükmedilmesi gerekirken, somut olay ile bağdaşmayan, bir miktar yüksek manevi tazminata hükmedilmesi uygun görülmemiş ve kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... Alışveriş Hizmet ve Gıda San. Tic. A.Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (2) ve (3) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle, davalı ... Alışveriş Hizmet ve Gıda San. Tic. A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... Alışveriş Hizmet ve Gıda San. Tic. A.Ş."ye geri verilmesine 26/03/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.