Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/12258 Esas 2022/2632 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
No : 2021/1849-2021/1507

İlk Derece
Mahkemesi : ... Anadolu 29. İş Mahkemesi
No : 2017/342-2020/711

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı, feri müdahil Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince verilen kararın feri müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Dava, davacının 01.12.1999 ile 05.07.2007 arasında davalı işveren nezdinde geçen hizmetinin tespiti istemine ilişkindir.
II-CEVAP:
Davalı işveren, davacının dava konusu dönemde kısmi süreli çalıştığını, işyerinin anılan dönemde her gün temizlik yapılacak büyüklükte olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Fer'i müdahil Kurum vekili, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, davanın kabulüne, davacının ... sicil numaralı davalı ... Ltd. Şti. işyerinde dönemin asgari kazançları dikkate alınarak, 08.12.1999-04.07.2007 arasında tam süreli olarak çalıştığının tespitine karar verilmiştir.

B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesi, feri Müdahil Kurum vekilinin istinaf isteminin 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Feri müdahil Kurum vekili, eksik inceleme ile verilen kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.” Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerinin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re'sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davalı işyerinde temizlik işçisi olarak çalıştığı anlaşılan davacının 05.07.2007 ile 13.12.2013 arasındaki çalışmasının Kuruma yılda 360 gün olarak tam süreli bildirildiği,mahkemece dinlenen bordro tanıklarının davacının tespiti istenen dönemde çalışmasını doğruladığı, ancak bir kısım tanıkların şirketin daha önce Mecidiyeköy’de faaliyet gösterirken 2005-2007 yılları gibi şu anda faaliyet gösterdiği adrese taşındığını ve bu adresteki işyeri daha büyük bir alanı kapsadığından bu tarihten itibaren davacının tam süreli olarak çalıştığını beyan ettiği, davalı işverenin bu yöndeki iddiasının araştırılmadığı anlaşılmaktadır.
Buna göre,davacının 08.12.1999-04.07.2007 tarihleri arasında hizmet akdi ile çalıştığının kabulüne karar verilmesi isabetli bulunmakla birlikte, davacının davaya konu dönemdeki bu çalışmasının tam süreli mi yoksa kısmi süreli mi olduğu hususunda yeterince araştırma yapılmadığı anlaşılmaktadır.
Eldeki dosyada, işyerinin dava konusu dönemde faaliyet gösterdiği adres, ticaret sicil kayıtları ile Kurumun tescil kayıtlarından araştırılmak suretiyle tespit edilmeli ve gerekirse keşif yapılarak ,iş yerinin büyüklüğü, davacı tarafından yapılan işlerin niteliği, davacının çalışmasının tam süreli mi yoksa kısmi süreli mi olduğu irdelenmeli, davacının tespiti istenen dönemde haftada kaç gün çalıştığı,çalışmasının tam zamanlı olup olmadığı daha önce dinlenen bordro tanıklarından sorularak, beyanlar arasında çelişki bulunması veya yeterli kanaat edinilememesi halinde dönem bordrolarından resen seçilerek diğer bordro tanıklarından ayrıca ve açıkça sorularak belirlenmeli,davacının ilgili dönemdeki çalışmasının kısmi süreli olduğu kanaatine varılması durumunda, gerektiğinde uzman bilirkişi görüşü de alınmak suretiyle, dava konusu dönem içinde bir günde kaç saat çalışmış olabileceği, haftalık ve aylık çalışma süreleri ve yedi buçuk saat çalışma bir günlük çalışma hesabı ile kaç iş gününe karşılık olduğu saptanarak karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, feri müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 28.02.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.