3. Hukuk Dairesi 2017/8954 E. , 2019/5334 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TÜKETİCİ MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki menfi tespit ve istirdat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; araç kiralama sözleşmesine istinaden davalının kambiyo senetlerine mahsus takip yoluyla icra takibine geçtiğini, usulsüz olarak düzenlenen araç kiralama sözleşmesi ve bono nedeniyle borçlu olarak gösterilmesinin yasal olmadığını, davalıya herhangi bir borcu bulunmadığını beyan ederek İzmir 8. İcra Müdürlüğü"nün 2013/335 E. sayılı icra dosyasında borçlu olmadığının tespitine, davalı tarafından tahsil edilen 426,10 TL"nin istirdadı ile davalı aleyhine %20 kötüniyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı; öncelikle davada görevli mahkemenin Asliye Ticaret Mahkemesi olduğunu bu nedenle görevsizlik kararı verilmesi gerektiğini, davacının kiraladığı araçta meydana gelen hasar nedeni ile borçlu olduğunu, hakkında dolandırıcılık yaptığı iddiası ile davacının şikayeti üzerine Turgutlu Asliye Ceza Mahkemesi"nin 2013/274 E. sayılı dosyasında görülen davanın yargılamasının devam ettiğini, bu dosyanın sonucunun beklenmesi gerektiğini belirterek davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, taraflar arasındaki sözleşmenin "oto kiralama sözleşmesi" olduğu, mal ve hizmet alımının söz konusu olmadığı, davalının ticari amaçla araç kiraladığı, bu durumda taraflar arasındaki ilişkinin ticari nitelikte olduğu, bu sözleşme hükümleri gereğince çıkacak ihtilafların ticari nitelikte olduğu, davaya konu sözleşmenin Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun"a tabi olmadığı, davacının Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun kapsamında tüketici olmadığı gerekçesi ile dava dilekçesinin görev nedeniyle reddi ile mahkemenin görevsizliğine, kararın kesinleşmesinden itibaren iki hafta içinde ve talep halinde dosyanın görevli ve yetkili İzmir Asliye Ticaret Mahkemesi"ne gönderilmesine karar verilmiş, hüküm süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmiştir.
01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 Sayılı HMK"nun 4/1-a maddesine göre “Kiralanan taşınmazların, 09.06.1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalarda” Sulh Hukuk Mahkemesi görevlidir.
Somut olayda, taraflar arasında araç kiralama sözleşmesi bulunmakta olup uyuşmazlık bu araç kiralama sözleşmesi kapsamında verilen senetten dolayı borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Dava, 08/12/2014 tarihinde 6100 sayılı HMK"nın yürürlüğe girmesinden sonra açıldığına ve kira ilişkisinden kaynaklandığına göre görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir.”
Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında re"sen gözetilir. Taraflar da yargılama bitinceye kadar görev itirazında bulunabilirler. Görev itirazı yapılmamış olsa bile re"sen mahkeme, ilk önce görevli olup olmadığını inceleyip karara bağlamalıdır.
Hal böyle olunca, mahkemece; uyuşmazlığın çözümünde Sulh Hukuk Mahkemesinin görevli olduğu gözetilerek, görevsizlik nedeniyle HMK’nın 114/1-e ve 115/2. maddeleri uyarınca davanın usulden reddi ile dosyanın görevli sulh hukuk mahkemesine gönderilmesi gerekirken, davanın ticari dava olduğu belirtilerek dosyanın ticaret mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi doğru değildir.
Ancak, bu yanlışlığın düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediği ve "hakimin takdir yetkisi kapsamında" kalmadığından; hükmün ve gerekçesinin, HUMK 438/7 maddesi gereğince düzeltilerek onanmasına karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarı açıklanan nedenle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün ikinci fıkrasındaki "...İzmir Asliye Ticaret Mahkemesi"ne gönderilmesine..." ibaresinin hüküm fıkrasından çıkartılarak yerine "...İzmir Sulh Hukuk Mahkemesi"ne gönderilmesine..." ibaresi yazılmak suretiyle; hükmün ve hüküm gerekçesinin düzeltilmesine ve düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 12.06.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.