Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/1137 Esas 2022/852 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1137
Karar No : 2022/852



TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Kurumu
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Enerji Üretim A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onüçüncü Dairesinin 05/12/2019 tarih ve E:2013/3413, K:2019/4129 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirketin lisans başvurusunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı ...Kurulu (Kurul) kararının iptali ile bu kararın dayanağı olan 31/01/2013 tarih ve 28545 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 4. maddesi ile Yönetmelik'e eklenen Geçici 46. maddesinin (c/2) ve (c/3) bentlerinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 05/12/2019 tarih ve E:2013/3413, K:2019/4129 sayılı kararıyla;
Dava konusu edilen Yönetmelik'in 02/11/2013 tarih ve 28809 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 61. maddesi ile yürürlükten kaldırıldığı, dava konusu edilen lisans başvurusunun reddine ilişkin 25/04/2013 tarih ve 4373-22 sayılı Kurul kararının dava konusu Yönetmelik maddelerine dayanılarak tesis edildiği, dolayısıyla Yönetmelik yürürlükten kaldırılmadan önce dava konusu kuralların davacıya uygulandığı görüldüğünden bakılan davanın konusuz kaldığından söz edilemeyeceğinden davalı idarenin iddialarına itibar edilmeyerek ve süre aşımına ilişkin itirazları da geçerli görülmeyerek uyuşmazlığın esasına geçilmiş;
4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun (6446 sayılı Kanun'la başlığı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun şeklinde değiştirilmiştir) 1., 3. maddesinin 1. fıkrasının (a) ve (c) bendine ve anılan Kanun'a dayanılarak hazırlanan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 1., 2. ve 9. maddesinin 5. fıkrası ile Yönetmelik'e eklenen geçici 46. maddesine yer verildikten sonra,
Dava Konusu Yönetmelik Yönünden;
Aktarılan mevzuatın değerlendirilmesinden, elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterebilecek, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturabilmesi amacıyla lisans başvurularının değerlendirilmesi gerektiği, bu kapsamda inceleme ve değerlendirmeye alınan üretim lisansı başvuruları hakkında, Kurum tarafından, kurulacak üretim tesisinin iletim ve/veya dağıtım sistemine bağlantısı ve sistem kullanımı hakkında TEİAŞ ve/veya üretim tesisinin bulunduğu dağıtım bölgesindeki dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiden görüş isteneceği, Kurum tarafından yapılan değerlendirmede; ilgili mevzuatta öngörülen amaçlara uygunluğun, duyurusu yapılan başvurulara, belirtilen süre içerisinde yazılı olarak yapılan itirazlar hakkında oluşturulan görüşlerin, tüketici haklarının korunması ile rekabetin ve piyasanın gelişimine olan etkisinin, başvuruda bulunan tüzel kişilerin; varsa, yurt içi ve yurt dışı piyasalardaki deneyim ve performanslarının ve üretim tesislerinin işletme öncesi döneme ilişkin faaliyetlerindeki ilerlemelerin dikkate alınacağı, aynı yerde faaliyette bulunmak için yapılan başvurunun değerlendirilmesine ilişkin olarak ise, yerli doğal kaynağa ilişkin başvuru olmaması durumunda; lisans başvurularının değerlendirilmesinde, ülkenin öncelikli ihtiyacı, söz konusu yatırımın ekonomiye katkısı, en fazla istihdamın oluşturulması, yatırım tutarının büyüklüğü, tesisin çevreyle uyumu gibi kriterler esas alınmak suretiyle hazırlanacak olan Tebliğ hükümlerine göre yapılacağı ve aynı yerde faaliyette bulunmak için yapılmış olup da henüz lisans verilmemiş olan başvuruların, başvuru tarihine bakılmaksızın yukarıda anılan kriterlere göre değerlendirileceği,
Öte yandan, 31/01/2013 tarihli dava konusu değişiklikle birlikte, Yönetmelik'in 9. maddesinde yer alan objektif kriterler yerine, lisanslama sürecinin devam edeceği başvurunun belirlenmesinde başvuru yapılan yere Kurum evrakı sıra sayısına göre ilk yapılan başvurunun dikkate alınacağı, ilk sırada yapılan başvurular dışında kalan başvuruların iade edileceği veya reddedileceği, ayrıca söz konusu kuralların, yürürlüğe girdiği tarihten önce aynı yerde faaliyette bulunmak üzere yapılan ve duyuru süresi tamamlanmış piyasada lisans başvurularının olması durumunda da uygulanacağının belirtildiği,
Dava konusu Yönetmelik değişikliklerinin Resmî Gazete'de yayımlandığı tarihte yürürlükte bulunan hâliyle Anayasa'nın 124. maddesinde, "Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler." kuralına yer verildiği,
Düzenleyici kurumların, ilgili bulundukları piyasada düzenleme ve denetleme görevi üstlendiği, bu kuruluşların temel işlevinin, toplumsal ve ekonomik hayatın temel hak ve özgürlükler ile yakından ilişkili alanlarındaki kamusal ve özel kesim etkinliklerini, birtakım kurallar koyarak düzenlemek, konulan kurallara uyulup uyulmadığını izlemek ve denetlemek olduğu; elektrik piyasası ile ilgili olarak düzenlemeler yapma yetkisine sahip olan davalı Kurumun, 4628 sayılı Kanun'la kendisine tanınan bu yetkiyi dava konusu kuralları yürürlüğe koymak suretiyle kullandığı,

Dairelerinin 21/03/2014 tarih ve E:2013/3413 sayılı ara kararıyla, davalı idareden; davacı şirket tarafından yapılan söz konusu başvuruyu, başvuru tarihinde yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre değerlendirmeme sebebinin sorulduğu ve 31/01/2013 tarih ve 28545 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 4. maddesi ile Yönetmelik'e eklenen Geçici 46. maddesinin (c/2) ve (c/3) bentleri ile geçmişe yönelik düzenleme yapıldığı görüldüğünden bu düzenlemenin amacı konusunda ayrıntılı açıklamanın yapılmasının istenildiği; davalı idare tarafından ara kararına verilen cevapta; yapılan düzenlemeye ilişkin olarak Kanun'un amacına uygun olarak değişiklikler yapıldığının ortaya konulamadığının görüldüğü,
Bu itibarla, Yönetmelik'in dava konusu Geçici 46. maddesinin (c/2) ile (c/3) bentleri ile, başvuru tarihi itibarıyla yer alan objektif kriterler (lisans başvurularının değerlendirilmesi, ülkenin öncelikli ihtiyacı, söz konusu yatırımın ekonomiye katkısı, en fazla istihdamın oluşturulması, yatırım tutarının büyüklüğü, tesisin çevreyle uyumu gibi) yerine, Kanun'da yer alan amaca uygun olarak kamu hizmetinin etkin bir şekilde yürütülmesine imkân sağlayacak objektif bir düzenleme yapılmaması karşısında, Kurum evrakı sıra sayısına göre ilk yapılan başvurunun dikkate alınmasında ve diğer başvuruların reddedilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı,
Dava konusu Kurul Kararı Yönünden;
Dava konusu Kurul kararının dayanağı Yönetmelik maddelerinin hukuka aykırı oldukları tespit edildiğinden dava konusu Yönetmelik kuralları uyarınca tesis edilen Kurul kararında da hukuka uygunluk görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu düzenlemelerde hukuka aykırılık bulunmadığı, iptaline karar verilen hükümlerin yürürlükten kalktığı, davacı tarafından yapılan başvuru tarihi itibarıyla, somut olaya ilişkin yürürlükte bir düzenleme bulunmadığı, Yönetmelik'te konuya ilişkin tebliğ hükümlerine göre karar verileceğinin belirtildiği ancak söz konusu tebliğ henüz yayımlanmadığından bu konuda o tarih itibarıyla uygulanacak bir mevzuat bulunmadığı, Daire kararının gerekçesinin yerinde olmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, Danıştay Onüçüncü Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ....'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2.Dava konusu işlemlerin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Onüçüncü Dairesinin temyize konu 05/12/2019 tarih ve E:2013/3413, K:2019/4129 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 16/03/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

MÜDAHİLLİK STATÜSÜNDEN ÇIKARMA

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesinde, üçüncü kişilerin davaya katılması konusunda Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüş olup; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 66. maddesinde de, üçüncü kişinin, davayı kazanmasında hukukî yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla, tahkikat sona erinceye kadar, fer'î müdahil olarak davada yer alabileceği kurala bağlanmıştır.
Uyuşmazlıkta,... Enerji Üretim A.Ş. vekili Av. ... tarafından, ... Kurumuna karşı açılan davada, .. Enerji Üretim A.Ş. vekili Av. ... tarafından verilen davalı idare yanında davaya müdahale istemini içeren dilekçe incelenerek müdahale isteminde bulunan ... Enerji Üretim A.Ş.'nin, 2577 sayılı Kanun'un atıf yaptığı 6100 sayılı Kanun'un 66. maddesinde sözü edilen koşulları taşıdığı anlaşıldığından, anılan Daire tarafından ... tarih ve E:... sayılı karar ile davalı idare yanında, müdahale isteminin kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır.
Davalı yanında müdahil olan ... Enerji Üretim A.Ş. hakkında yapılan tahkikatta, önce müdahil şirketin unvan değişikliği yaptığı, 12/08/2016 tarihinde yeni unvanı olarak "... Enerji Üretim Anonim Şirketi"nin tescil edildiğinin Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi'nde ilan edildiği; daha sonra ise 02/09/2016 tarihinde Ticaret Sicili'nden terkin edildiğinin ilan edildiği tespit edilmiştir.
Bu itibarla, Ticaret Sicili'nden terkin edilerek tüzelkişiliği sona eren müdahil şirketin, müdahil statüsünden çıkarılmasına ve yargılamaya müdahil şirket olmadan devam edilmesine, 16/03/2022 tarihinde oybirliği ile karar verilmiştir.