13. Hukuk Dairesi 2016/30158 E. , 2020/713 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı, sadece 5 hastaya ait fiş fatura veya ödeme belgesinin SGK müfettişine sunulamamasından dolayı 100.000,00 TL gibi fahiş bir ceza kesildiğini, söz konusu 10 hastadan alındığı belirtilen ilave ücret toplamının 248,21 TL olduğunu, hastalardan alınan fark ücretlerin SGK"ya fatura edilmediğini, zarara uğratma yönünde bir işlem olmadığından ceza kesilemeyeceğini, bir işlemin kasıtlı sayılabilmesi için haksız kazanç sağlamak veya kurum zararına sebebiyet vermek amacıyla yapılmış olması gerektiğini belirterek Kocaeli Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Kocaeli ... Sosyal Güvenlik Merkezi"nin 20.04.2015 gün ve 325 970 92 / 128 15003 / 211 34 37 sayılı yazısı ile tebliğ edilen 47.329,90 TL tutarındaki para cezasından dolayı SGK Başkanlığı"na borçlu bulunmadığının tespitine, 15.06.2015 tarihinde SGK tarafından kesilen 47.329,90 TL"lik kesintinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş.
Davalı, ...Tıp Merkezinin hastalardan aldığı ilave ücretin sınırın üzerinde olup olmadığının tespiti amacıyla hastalardan ve tıp merkezinden ödeme belgelerinin talep edildiğini, 2012 yılı sözleşmesinin 7.6.3 maddesi gereğince davacının kayıt ve fatura gibi belgeleri süresinde denetim ekibine göstermek zorunda olduğunu, ...,......n ödeme belgelerinin müfettişliğe ibraz edilmediğini, sözleşmenin 11.1.3 numaralı maddesi hükmü çerçevesinde işlem yapıldığını, ibraz edilemeyen ödeme belgeleri yerine ibraz edilen dijital ortam kayıtlarının fiş ve faturalarda bulunan kayıtlardan farklı olduğunu, sistemde yer alan kayıtların fiiliyatta geçişinin hangi tutarlar üzerinden gerçekleştiğinin sistem üzerinden anlaşılamadığını, iki kaydın birbirini ikame edemeyeceğini, belirtilen hastalardan sınırın üzerinde ilave ücret alınması sebebiyle sözleşmenin 11.1.8 numaralı madde gereğince işlem yapıldığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, menfi tespit talebinin ıslahda nazara alınarak kabulü ile; davalı kurumun 20/04/2015 tarih ve 32597092/12815003/2113437 sayı ve cezai şarta mahsup bildirim hakkında konulu cezai şart işleminin hukuka aykırı olarak tespit edildiğinin tespiti ile 47.329,90 tl"nin 27/07/2015 dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, sözleşmeyle kararlaştırılan cezai şartın uygulanmasına yönelik davalı Kurum kararının hukuka aykırı olduğunun tespiti ile ceza-i işlemin iptali talebine ilişkindir. Mahkemece, benimsenen bilirkişi raporu itibariyle ilave ücretin en fazla 23 TL olarak alındığı, kurumun bu konuda herhangi bir zararının oluşmadığı, alınan ilave ücretlerin kuruma fatura edilmediği, fazla alınan ilave ücretlerle ilgili herhangibir şikayetin bulunmadığı, fazla alınan ilave ücretlerinde abartılı ve dikkat çekici olmadığı, çok düşük meblağlarda olduğu görülen fazla ilave ücretler nedeniyle uygulanan cezai şartın hak ve hukuk nesafet kuralları ile bağdaşmadığı değerlendirilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dava konusu uyuşmazlığa ilişkin 2012 Yılı ... Hizmeti Satın Alma Sözleşmesi’nin 7.6.3. maddesinde “SHS yetkilileri, genel ... sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler adına düzenledikleri veya tutmak zorunda oldukları her türlü kayıt, fatura ve eki belgeler ile hazırlanması istenilen tablo ve raporları denetim süresi içerisinde denetim ekibine göstermek, vermek ve incelenmesine yardımcı olmak zorundadır.” hükmü, 11.1.3. maddesinde “Bu sözleşmenin (7.4), (7.6.3), (7.6.5), (8.5) numaralı maddelerinde belirtilen hükümlere aykırı davranıldığının tespit edilmesi halinde söz konusu maddelere ilişkin her bir fiil için ayrı ayrı 20.000 TL,” hükmü, 11.1.8. maddesinde “SHS’lerce hastadan/hasta yakınından Kurum mevzuatına aykırı şekilde ilave ücretin alındığının tespit edilmesi halinde, ilave ücret alınan her bir hasta için, cezanın tebliğ edildiği tarihten önceki 1 (bir) yıllık fatura ortalaması; 100.000 TL (dahil) ye kadar olan ... hizmeti sunucuları için 1.000 TL, 100.000 TL - 500.000 TL (dahil) arası olan ... hizmeti sunucuları için 2.000 TL, 500.000 TL - 1.000.000 TL (dahil) arası olan ... hizmeti sunucuları için 4.000 TL, 1.000.000 TL ve üzeri olan ... hizmeti sunucuları için 6.000 TL tutarından az olmamak üzere, her bir kişi için fazla alınan ilave ücret bedelinin 5 (beş) katı, ancak Kurum mevzuatına aykırı olarak alınan ilave ücretin ilgili kişiye iadesi durumunda uygulanacak olan cezanın yarısı,” hükmü ve 11.3.6. maddesinde yer alan “Bir fatura döneminde tespit edilen aynı veya farklı her fiil için ayrı ayrı cezai şart uygulanır. Şu kadar ki, sözleşmenin (11.1.12), (11.1.13), (11.1.14), (11.1.15), (11.1.16), (11.1.17), (11.1.18) numaralı maddelerinde sayılan fiillere ilişkin öngörülmüş olan cezai şart tutarları hariç olmak üzere, bir fatura dönemindeki işlemlerle ilgili uygulanacak cezai şart toplamı ilgili fatura döneminden önceki son 1(bir) yıllık fatura tutarı ortalamasının %30’unu geçemez.” hükmü yer almaktadır.
Dosya kapsamından davacının beş hasta için talep edilen belgeleri davalı kuruma teslim etmemesi ve bilirkişi raporunda da kabul edildiği üzere fazla ilave ücret aldığının anlaşılmasına göre uyuşmazlığın sözleşmeye bağlılık, ahde vefa ilkesi ve tarafları bağlayan sözleşme hükümleri çerçevesinde çözümlenmesi, alınan ilave ücretin miktarının az olmasının veya davacının davalı ... zarara uğratma kastı bulunmamasının sözleşmeye aykırı davrandığı sonucunu ortadan kaldırmayacağı, zira cezai şart uygulanan sözleşme maddelerinde kasıtlı olarak kurumun zarara uğratılması veya kurum zararının oluşması koşullarının aranmadığı, uyuşmazlıkla ilgili sözleşme maddelerinde yazılan eylemlerin gereçekleştirildiğinin tespiti halinde sözleşmede belirtilen cezai şartların uygulanması gerektiği sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın davalı yararına BOZULMASINA, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 30/01/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.