Danıştay 10. Daire 2021/4915 Esas 2022/1327 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2021/4915
Karar No : 2022/1327

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ....Şirketi
VEKİLİ : Av. ....
İSTEMİN_KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi .... İdare Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:.... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait gece kulübünde Beyoğlu İlçe Emniyet Müdürlüğü ekiplerince yapılan denetim sonucu 15 yabancı uyruklu şahsın sigortasız olarak çalıştırıldığının tespit edildiğinden bahisle söz konusu 15 işçiye ait sigortalı işe giriş ve işten ayrılış bildirgeleri ile 2019/01 dönemine ait aylık prim ve hizmet belgesinin süresi içinde Kuruma verilmediğinden bahisle 200.833,00 TL idari para cezası verilmesine ilişkin ... Sosyal Güvenlik Merkezinin ... tarih ve E.... sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:.. sayılı kararıyla; dava konusu işlemin işe giriş bildirgesinin verilmediğinden bahisle tekerrür hükmü uygulanarak kesilen 191.880,00 TL para cezasına ilişkin kısmında hukuka aykırılık, 2018/1. ayı için aylık prim ve hizmet belgesi ile sigortalıların işten ayrılış bildirgesinin verilmediğinden bahisle kesilen 8.953,00 TL'lik kısmında ise hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu para cezasının 8.953,00 TL'lik kısmının iptaline, geri kalan 191.880,00 TL'ye ilişkin kısım yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi .... İdare Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu ..... İdare Mahkemesi kararının iptale ilişkin kısmının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Mahkeme kararının haksız, Kurum işleminin ise usul ve yasaya uygun olduğu, Kurum tarafından kesilen idari para cezası tutanağında sehven 2018/1. ayı olarak yazıldığı, ancak dosyaya sunulan aylık prim ve hizmet belgesinden de görüleceği üzere aslında işlemin 2019/1 dönemi için olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kısmen kabulü, kısmen reddi ile dava konusu işlemin 2019/01. aya ait aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresinde verilmediğinden bahisle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden bozulması, işten ayrılış bildirgelerinin yasal süresinde verilmediğinden bahisle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden ise onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY :
Davacıya ait iş yeri ile ilgili olarak 24/01/2019 tarihinde yapılan ihbar üzerine emniyet birimleri tarafından 24/01/2019 tarihinde gerçekleştirilen fiili denetim sırasında yabancı uyruklu 15 kişinin bir kısmının pistte dans etmek bir kısmının ise iş yerinde müşteri masalarına hizmet vermek suretiyle iş yerinde çalıştıkları tespit edilmiş, söz konusu tespite dair tutanağın ilgili kişilerin sigortalılık kaydının bulunup bulunmadığı yönünde değerlendirme yapılmak üzere ilgili sosyal güvenlik merkezine gönderilmesi üzerine, tutanakta ismi geçen 15 kişinin kayıt dışı çalıştığından bahisle tekerrür hükümleri uygulanarak işe giriş bildirgelerinin, işten ayrılış bildirgelerinin ve 2018/01 (2019/01) ayına ait aylık prim ve hizmet belgesinin süresi içinde Kuruma verilmediğinden bahisle davacıya 200.833,00 TL idari para cezası uygulanmış, bu işleme karşı yapılan itirazın reddi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun "Prim belgeleri ve iş yeri kayıtları" başlıklı 86. maddesinde, "Bu Kanunun 4 üncü ve 5 inci maddesine tabi sigortalılar ile sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalılar için işverenlerce Kuruma verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgelerinin şekli, içeriği, ekleri,
ilgili olduğu dönemi, verilme süresi ve diğer hususlar Kurum tarafından çıkarılan yönetmelikle
belirlenir... Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca, fiilen yapılan denetimler sonucunda veya işyeri kayıtlarından yapılan tespitlerden ya da kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatı gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde veya kamu kurum ve kuruluşları ile bankalar tarafından düzenlenen belge veya alınan bilgilerden çalıştığı anlaşılan sigortalılara ait olup, bu Kanun uyarınca Kuruma verilmesi gereken belgelerin yapılan tebligata rağmen bir ay içinde verilmemesi veya noksan verilmesi halinde, bu belgeler Kurumca re’sen düzenlenir ve muhteviyatı sigorta primleri Kurumca tespit edilerek işverene tebliğ edilir. İşveren, bu maddeye göre tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde, ilgili Kurum ünitesine itiraz edebilir. İtiraz, takibi durdurur. İtirazın reddi halinde, işveren kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde yetkili iş mahkemesine başvurabilir. Yetkili mahkemeye başvurulması, prim borcunun takip ve tahsilini durdurmaz... Bu maddede belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde, 102 nci maddeye göre işlem yapılır." hükmüne; "Kurumca verilecek idari para cezaları" başlıklı 102. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde, “86 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurumca belirlenen şekilde ve usûlde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için;.... 4) Belgenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu kararın, dava konusu işlemin sigortasız olarak çalıştığı tespit edilen 15 kişinin işten ayrılış bildirgelerinin yasal süresinde verilmediğinden bahisle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden incelenmesi:
Bölge İdare Mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın; dava konusu işlemin sigortasız olarak çalıştığı belirlenen 15 kişinin işten ayrılış bildirgelerinin yasal süresinde Kuruma verilmemesi nedeniyle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmının iptaline dair kısım yönünden davalı idare tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, bu kısma ilişkin olarak davalı idarenin temyiz dilekçesinde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Temyize konu kararın, dava konusu işlemin 2018/01. (2019/01) aya ait aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresinde verilmediğinden bahisle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden incelenmesi:
Uyuşmazlığa konu para cezasının dayanağını teşkil eden kolluk tutanağında, davacı şirkete ait iş yerinde fuhuş amaçlı yabancı uyruklu kadınların çalıştırıldığı yolunda iletilen ihbar üzerine 24/01/2019 tarihinde iş yerine denetime gidildiği belirtildikten sonra denetim tarihinde iş yerinde fiilen çalıştığı tespit edilen 15 yabancı uyruklu şahsın pasaport bilgilerine yer verilmiştir. Dolayısıyla uyuşmazlığa konu sigortasız çalışmanın ve buna bağlı olarak davacı şirketçe düzenlenerek Kuruma sunulması gereken aylık prim ve hizmet belgelerinin 2019/1. ayına ilişkin olduğunda duraksama bulunmamaktadır.
Bununla birlikte; Beyoğlu Sosyal Güvenlik Merkezince düzenlenen 26/08/2019 tarih ve E.12262512 sayılı dava konusu işlemin ilk sayfasında "a) 2019/01. ayına ilişkin asıl veya ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin.... belirtilen süre içinde Kuruma verilmemesi" ibaresi yer alırken, işlemin "Uygulanan idari para cezasının hesaplanması" başlıklı kısmında yer alan tabloda ise, "...2018/01. ay APHB süresinde verilmemesi cezası" ibaresinin yer aldığı, ancak bu tabloda yer alan ve aylık pirim ve hizmet belgesinin süresinde verilmemesi nedeniyle uygulanan ceza miktarına esas olan asgari ücretin 2019 yılına ait olduğu, yine dava konusu olay üzerine Kurum tarafından resen düzenlenen 1 günlük aylık prim ve hizmet belgesinin 2019/01 dönemine ait olduğu görülmektedir.
Yukarıda aktarılan hususlar birlikte değerlendirildiğinde, idari para cezası tahakkukuna ilişkin işlemin "uygulanan idari para cezasının hesaplanması" başlıklı kısmında yer alan "...2018/01. ay APHB süresinde verilmemesi cezası" ibaresindeki "2018/01" kısmının sehven yazıldığı, gerek idari para cezasının dayanağı kolluk tutanağı, gerek para cezası işleminin diğer kısmı ve hesaplamada dikkate alınan asgari ücret tutarı gerekse de dava konusu olay üzerine Kurum tarafından resen düzenlenen 2019/01 dönemine ait 1 günlük aylık prim ve hizmet belgesinden açıkça anlaşılmaktadır.
Buna göre, uyuşmazlıkta sehven (2018/1) yazıldığı belli olan ve içeriğinden mahiyeti (2019/1) açıkça anlaşılan tali nitelikteki hatanın, asli hata mahiyetinde değerlendirilmesi sonucu dava konusu işlemin bu kısmının iptali yönündeki karara karşı davalı idarece yapılan istinaf başvurusunun reddi yolunda verilen Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE,
2. Dava konusu işlemin kısmen iptaline, kısmen davanın reddine ilişkin .... İdare Mahkemesi kararının iptale ilişkin kısmına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi .... İdare Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının, dava konusu işlemin 2019/01. aya ait aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresinde verilmediğinden bahisle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden BOZULMASINA, işten ayrılış bildirgelerinin yasal süresinde verilmediğinden bahisle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden ONANMASINA,
3. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın .... Bölge İdare Mahkemesi .... İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 16/03/2022 tarihinde kesin olarak oy birliğiyle karar verildi.