Bölge Adliye
Mahkemesi : Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi

Dava, 04.09.1985 -24.05.2011 tarihleri arasında 1479 sayılı Yasa kapsamında Bağ-Kur sigortalı olduğunun tespiti, aksi Kurum işleminin iptali ile prim borcunun 6111 sayılı Yasa kapsamında yapılandırılmasının tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan kabulü ile ilk derece mahkemesinin kararı kaldırılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince verilen kararın, taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili; müvekkilinin 6111 sayılı Yasa"dan yararlanmak için kuruma başvuru yaptığını, yaşlılık aylığına hak kazandığı için başvurusu kabul edilerek 36.514 TL borcun ödenmesi halinde yaşlılık aylığı bağlanabileceğinin yazılı olarak bildirildiğini, borcunu ödemek için Kurum"a gittiğinde 3,5 yıl daha sigortalılık süresini tamamlaması gerektiğinin öne sürüldüğünü, müvekkilinin meslek kuruluşu kaydının 04.09.1985, Esnaf Sicil kaydının 09.03.1999-08.04.2011 tarihleri arasında olduğunu, ayrıca ... Esnaf Sanatkarlar Odası"nda 23.03.1999 tarihli, ... Tarım Kredi Kooperatifi"nde 11.05.2005- 20.04.2006 tarihleri arasında kayıtlı olduğunu, Ziraat Odası kaydının 24.03.2009 tarihinde başladığını, davacının ... Çay Fabrikası A.Ş."nin kurucu ortağı olduğunu, müvekkiline meslek kuruluşu ve esnaf sicil kayıtları devam ettiği halde, 01.10.2008 tarihinden sonrasında sigortalılık süresi verilmediğini, 5510 sayılı Yasa"ya göre Anonim Şirketlerin kurucu ortaklan ve/veya yönetim kurulu üyesi olan ortaklarının sigortalı sayılacağı kabul edildiğini, ancak 5754 sayılı Yasa ile anonim şirketlerin "yönetim kurulu üyesi" olan ortaklarının sigortalı sayılacağı şeklinde değiştirildiğini, bu Yasa maddesine göre müvekkilinin 01.10.2008 tarihine kadar Bağ-Kur sigortalısı sayılması gerektiğini belirterek davanın kabulü ile, müvekkilinin 04.09.1985 tarihinden itibaren davalı Kurum tarafından zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olarak tescil edildiği tarih olan 24.05.2011 tarihine kadar da ilgili Yasa kapsamında zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitini, aksi yöndeki Kurum işleminin iptaline, talep edilen bu sigortalılığa ilişkin olarak davalı Kurum tarafından çıkarılacak prim ve diğer borçlardan dolayı müvekkilinin 6111 sayılı Yasa kapsamındaki prim affından yararlandırılmasını talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinden özetle, davacının 6111 sayılı Yasa"dan faydalanmak için kuruma başvurduğunu, kurumun talebini kabul ederek prim borcunu yatırması için süre verdiğini, davacının iki taksidi yatırdığını, davacının sigortalılık tespitinde oda kaydının 5362 sayılı Kanun gereği 15.08.2005 tarihine kadar karine olarak dikkate alınabildiğini, davacının anonim şirket ortaklığı sebebiyle sigortalılığının 01.10.2008 tarihine kadar devam ettiğini, davacının 04.09.1985 ile 24.05.2011 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı sayılma talebinin de yerinde olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece yapılan yargılama sonucu, davanın kısmen kabulüne, davacının zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olduğu sürelerin; (S.S.K.’ya prim ödemesine göre), 04.09.1985-18.03.1987 tarihleri arasında 1 yıl, 6 ay, 14 gün; 21.07.1988-08.04.2011 tarihleri arasında 22 yıl, 8 ay, 17 gün olmak üzere toplamda 24 yıl, 3 ay, 1 gün, S.S.K.’ya tabi olarak 19.03.1987-20.07.1988 tarihleri arasında toplam 465 gün hizmeti olduğunun tespitine, bu hizmet sürelerine göre, 6111 sayılı Yasa"nın 16. maddesine göre yeniden ihya talebinde bulunabileceğinin tespitine, Tarım Bağ-Kur sigortalısı sayılmasının mümkün olmadığının tespitine, aksine Kurum işleminin iptaline karar verilmiştir.
B-BAM KARARI
Bölge Adliye Mahkemesi “...Her ne kadar Mahkeme tarafından 01.10.2008 tarihinden sonra davacının 5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalılığına karar verilmişse de, davacının bu tarihten sonra esnaf faaliyetinin olmadığı, ... Mal Müdürlüğü"nün yazı cevaplarına göre vergi kaydının 03.05.2004 ile 08.06.2006 tarihleri arasında olduğu, vergi kaydının minibüsçülük faaliyetine son verdiği için silindiği, 5510 sayılı Kanun"un Geçici 22. maddesine göre de davacının anonim şirket ortaklığı sebebiyle sigortalılığının devam etmesi için davalı Kurum"a yasal süresi içinde müracaat etmediği, bu sebeple Mahkeme"nin davacının 01.10.2008 tarihinden sonrası için sigortalılık tespit kararının bu açıdan hukuka aykırı olduğu, 01.10.2008 tarihinden öncesi için de davacının davalı Kurum tarafından kabul edilmeyen sigortalılık süresi olmadığından davacının sigortalılık tespiti davası açmakta hukuki yaranın olmadığı, o dönem açısından da davanın hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmesi, Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2014/855 Esas, 2015/402 Karar sayılı dosyasıyla ilgili verilen Yargıtay kararı da dikkate alınarak davacının var olan sigortalılık süreleri ile ilgili 6111 sayılı Kanun"dan yararlandırılmasına karar verilmesi, her ne kadar istinaf konusu yapılmamışsa da, görülmekte olan davada davacının Tarım Bağ-Kur tespiti talebi bulunmadığı halde bu hususta da karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu görüldüğünden bu sebeplerle başvurunun duruşma açılmadan yukarıdaki sebepler açısından HMK"nın 353/1-b-2 maddesi gereğince kabulüne” karar verilerek ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak yerine kurulan hükümle “Davanın sigortalılık tespiti talebi açısından yukarıdaki gerekçelerle reddine, davacının Kurum tarafından kabul edilen 01.10.2008 tarihinden önceki sigortalılık süreleri açısından 6111 sayılı Yasa"nın 16. maddesine göre yeniden ihya talebinde bulunabileceğinin tespitine” kararverilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili, davanın kabulü gerekirken reddine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğundan bahisle hükmün bozulmasını istemiştir.
Davalı Kurum vekili, davacının 6111 sayılı Yasa çerçevesinde ihya talep edebileceği yönündeki istinaf kararının yerinde olmadığı ile davalı Kurum aleyhine vekalet ücretine hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre davacının tüm, davalı Kurumun sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Eldeki davada, 01.10.2008 tarihinden sonra davacının 5510 sayılı Kanun kapsamında bu tarihten sonra esnaf faaliyetinin olmadığı, ... Mal Müdürlüğü"nün yazı cevaplarına göre vergi kaydının 03.05.2004 ile 08.06.2006 tarihleri arasında olduğu, vergi kaydının minibüsçülük faaliyetine son verdiği için silindiği, davacının 02.08.1990 tarihinde başlayan anonim şirket ortaklığı sebebiyle sigortalılığının devam etmesi için davalı Kurum"a yasal süresi içinde müracaat etmediği değerlendirildiğinde, davanın sigortalılık tespiti isteminin reddi yerinde olmakla birlikte, davacının 01.10.2008 dönemi öncesi sigortalılığı için 6111 sayılı Yasa kapsamında 08.04.2011 tarihli ihya talebinde bulunduğu, sözkonusu yapılandırma başvurusu sonucu Kurum tarafından çıkarılan ve kendisine aynı tarihli olarak tebliğ edilen borç bildirimine rağmen davacı tarafından ödeme yapılmadığı Kurumun Mahkemeye verdiği 28.12.2016 tarihli cevabi yazıdan anlaşılmaktadır. Bu durumda, dava öncesinde Kurum ile yaptığı yapılandırma şartlarına uymayarak ödeme yapmayan davacının bu yöndeki talebinin de reddi gerekirken, Mahkemece, davacının daha önceden 2006-2010 yılları arasında Esnaf-Bağ-Kur sigortalılığının tespiti ve 6111 sayılı Yasa"dan yararlanması gerektiğinin tespiti talebiyle açtığı ve tarafların davayı takip etmemesi nedeniyle açılmamış sayılmasına karar verilen Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/855 esasa kayıtlı dosyası üzerinden Dairemizce verilen 13.01.2014 tarihli bozma kararına dayanılarak işbu davada davacının 01.10.2008 tarihinden önceki 1479 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılık dönemi için 6111 sayılı Yasa"dan yararlanabileceği yönünde hüküm kurulmuş olması isabetsizdir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Bölge Adliye Mahkemesi"nin istinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulüne ilişkin karar bozulmalıdır.
SONUÇ: Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nın 373/2 maddesi gereği BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 26.02.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.