21. Hukuk Dairesi 2017/1928 E. , 2018/8497 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : İş Mahkemesi
K A R A R
A)Davacı İstemi :
Dava, davacının davalıya ait fırın iş yerinde 03.07.2000- 25.11.2010 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
B)Davalı Cevabı :
Davalı Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı vekili; Yazılı belge ile ispatlanacağı, araştırma yapılması gerektiğini ileri sürmüştür.
Davalı işveren vekili ise; Hak düşürücü sürenin geçtiği, davacının ihtilaflı dönemde birden fazla giriş çıkışı olduğundan bahisle davanın reddini talep etmiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı :
İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonunda, " 1-Davanın KABULÜ ile,
Davacının davalı ..."a ait işyerinde;
01/09/2000-08/01/2001,01/07/2001-27/09/2001,16/06/2002-13/09/2002,
21/01/2003-10/07/2003,11/11/2003-09/05/2004,11/09/2004-18/03/2005,
02/06/2005-21/09/2005,01/05/2006-20/10/2006,20/12/2006-31/05/2007,
02/11/2008-04/02/2009 ve 02/06/2009-14/09/2009 tarihleri arasında hizmet akdi ile çalıştığını TESPİTİNE," karar verilmiştir.
İstinaf başvurusu :
Davalı işveren ve davalı kurum vekili istinaf yoluna başvurmuştur.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Kararı ve Gerekçesi :
" ...Davalıların istinaf başvurusunda, ilk derece mahkemesinin kararında kamu düzenine aykırılık teşkil eden bir durumun bulunmadığı gibi başvuranın sıfatına göre istinaf sebebi olarak ileri sürülen hususların da ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını gerektirmediği anlaşılmakla yani ilk derece mahkemesi kararında usul ve esas yönünden herhangi bir hukuka aykırılık bulunmaması nedeniyle, 6100 sayılı yasanın 353/1-b.1 hükmü gereğince ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ilişkin istinaf başvurusunun esastan reddine," karar verilmiştir.
E)Temyiz :
Davalı Kurum vekili; Yeterli araştırma yapılmadığı, davanın ispatlanamadığı gerekçeleriyle temyiz etti.
Davalı işveren vekili; Davacının tanık beyanlarından da anlaşıldığı üzere her yaz döneminde gerek kendi, gerekse başkalarının çaylarını toplamak için işten ayrıldığını, 5 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği, çalıştığı dönemlerin bildirildiği ve resen nazara alınacak gerekçelerle mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe :
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Somut olayda; davacının ihtilaflı dönemde davalıya ait iki ayrı sicil numaralı işyerinden bildirimi olduğu, bir kısım tanıkların ve davalı işverenin, davacının ihtilaflı dönemde zaman zaman çay ekmek için işten ayrıldığını beyan ettikleri sabit olduğu halde davacının ihtilaflı dönemde işe ara verip vermediği, çalıştı ise çalışmalarının davalı işverene ait hangi sicil numaralı işyerinde geçtiği tespit edilmeden eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Yapılacak iş, davacının askerlik tarihlerini ilgili askerlik şubesinden sormak, davacının arazisi olup olmadığını, var ise arazisine çay ekip ekmediğini, çay teslim edip etmediğini araştırmak, davalıya ait işyerlerinin her ikisinin de ihtilaflı dönemin tamamına ilişkin dönem bordrolarını getirtmek, bordrolarda kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri ile davacının arazisi var ise arazinin bulunduğu bu adresteki ve ikamet ettiği adresteki muhtar ve azaları araştırılıp tespit edilerek davacının kendi çayını mı davalı işverenin çayını mı topladığını belirlemek, çalışmasına ara verdiği tarihleri netleştirmek ve sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yanlış değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun kabulüne karar verilmesi gerekirken, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı ORTADAN KALDIRILMASI, ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
G) SONUÇ :
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca (KALDIRILMASINA), ilk derece mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), dosyanın ilk derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılardan ..."a iadesine, 20/11/2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.