Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/1894 Esas 2022/2875 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2019/1550-2020/1474

İlk Derece
Mahkemesi : ... 3. İş Mahkemesi

Dava, eşinin mevcut sigortalılık sürelerini 1800 güne tamamlayacak yurtdışı çalışmasını borçlanabileceğinin tespiti ile eşin vefat tarihini takiben ölüm aylığı bağlanmasına karar verilmesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili, müvekkilinin 27.7.2011 tarihinde vefat eden eşinin Türkiye’de 1126 gün hizmetinin olduğunu, müteveffanın yurtdışında bulunan hizmetlerinden Türkiye’deki hizmetleri 1800 güne tamamlayacak 674 gün daha 3201 sayılı kanun kapsamında borçlanabileceğinin tespiti ile müvekkiline 5.8.2011 tarihli ölüm aylığı tahsis talebine istinaden 27.7.2011 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanmasına karar verilmesini istemiştir.
II-CEVAP:
Davalı Kurum vekili, davacı hakkında yapılan Kurum işlemlerinin usul ve yasaya uygun olduğunu beyanla davanın reddini istemiştir.
III-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemesince “...1-Davanın kısmen kabulü ile;
-Davacının borçlanmaya ilişkin talebinin hukuki yarar yokluğundan reddine,
-Davacıya 01/08/2011 tarihinden itibaren müteveffa eşinden ötürü ölüm aylığı bağlanmasına,...” karar verilmiştir.
IV-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, “...1) Davalı kurum vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine,...” karar verilmiştir.
V-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı Kurum vekili, hukuka aykırı verilen kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dosyadaki bilgi ve belgelerden, 27.7.2011 tarihinde vefat eden eşin 5434 sayılı kanun kapsamında 750 gün, 506 sayılı kanun kapsamında 376 gün olmak üzere toplam 1126 gün hizmeti bulunduğu, davacının 5.8.2011 tarihinde yurtdışı hizmetlerinden mevcut hizmetleri 1800 güne tamamlayacak borçlanma talebinde bulunduğu, davalı Kurum tarafından talebin reddi üzerine eldeki davanın açıldığı, Mahkemece davanın kısmen kabulü ile davacının borçlanmaya ilişkin talebinin hukuki yarar yokluğundan reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı “Ölüm sigortasından sağlanan haklar ve yararlanma şartları” başlıklı 32 maddenin 2. fıkrasının (a) bendi olup, “ En az 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş,” durumda iken ölen sigortalının hak sahiplerine, yazılı istekte bulunmaları halinde ölüm aylığı bağlanabileceğini düzenlediğinden sadece 4/1-a kapsamında hizmetleri olmayan davacının borçlanmaya yönelik talep bakımından hukuki yararı mevcuttur. Uyuşmazlık bu çerçevede öncelikle borçlanma talebi yönünden esasa girilerek irdelenmeli ve ölüm aylığı tahsis istemi de bu kapsamda değerlendirilerek varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararının kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk derece Mahkemesine gönderilmesine, 02.03.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.