Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2013/3880 Esas 2013/5796 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
AVUKAT ...

DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; müvekkilinin davalı Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığında çalışırken iş sözleşmesinin ellibeş yaşını doldurarak emeklilik hakkının elde edilmesi sebebiyle feshedildiğini, müvekkili işçinin emeklilik yaşının dolması Sosyal Güvenlik Kurumu ile müvekkili işçi arasındaki ilişkiden kaynaklanan bir durum olduğunu, davalı işverenle doğrudan bağlantılı bir durum olmadığını, feshin geçersiz olduğunu iddia ederek feshin geçersizliğine karar verilerek işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinin hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; davacının iş sözleşmesinin toplu iş sözleşmesinin 68. maddesinde yer alan "Sosyal Güvenlik Kurumundan emeklilik aylığı bağlanmasına hak kazanan 55 yaşını yılın ilk 6 ayında dolduran işçilerin iş akitleri aynı yılın Temmuz ayında, 55 yaşını yılın ikinci 6 ayında dolduran işçilerin iş akitleri ise müteakip yılın Ocak ayında, işverence kıdem ve ihbar tazminatları peşin ve nakdi ödenmek kaydı ile feshedilebilir." hüküm uyarınca 55 yaşını doldurması ve yaşlılık aylığına hak kazanması sebebi ile kıdem ve ihbar tazminatı ödenmek sureti geçerli sebeple feshedildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlara ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının iş sözleşmesinin geçerli sebeple feshedildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Davacı ile davalı arasındaki uyuşmazlık iş sözleşmesinin işveren tarafından geçerli sebeple feshedilip feshedilmediği noktasında toplanmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden
işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
4857 sayılı Kanun’un 20. maddesinin 2. fıkrasında feshin geçerli sebeplere dayandığının ispat yükü işverene verilmiştir. İşveren ispat yükünü yerine getirirken feshin şekil şartlarına uyduğunu içerik yönünden fesih sebeplerinin geçerli veya haklı sebebe dayandığını kanıtlamalıdır.
Dairemiz uygulamasına göre, toplu iş sözleşmesinde, iş sözleşmesinde ya da personel yönetmeliği gibi iş sözleşmesinin eki niteliğindeki sözleşmesel kaynaklarda düzenlenmiş olmak şartıyla emekliliğe hak kazanma, fesih uygulamasının objektif ve genel olması halinde geçerli sebep olarak kabul edilmektedir. Eğer işyerindeki fesih uygulaması objektif ve genel nitelikte değilse işçinin iş sözleşmesinin geçerli sebeple feshedildiğinden bahsedilemez.
Somut olayda, davacının iş sözleşmesinin toplu iş sözleşmesinin 68. maddesi kapsamında ellibeş yaşını doldurması ve Sosyal Güvenlik Kurumundan emeklilik aylığı bağlanmasına hak kazanması gerekçesiyle feshedildiği anlaşılmaktadır.
Davacı tarafın uygulamanın objektif olmadığı yönünde iddiaları mevcuttur. İsim verilerek bir kısım işçilerin bu şartları taşımalarına rağmen halen çalışmaya devam ettiği, yine bir kısım işçilerin emekliye ayrıldıktan sonra davalı tarafından şirket kurdurulup bu işçilerle alt işverenlik ilişkisi kurulduğu, aynı kapsamda iş sözleşmeleri feshedilen işçilerin bu şirketlerde işe alınarak aynı işlerinde çalışmaya devam ettikleri, keza bir kısım emekli olan işçilerin davalının sahibi olduğu TIPIC isimli şirket işyerlerinde işe alınarak çalıştırılmaya devam ettikleri ileri sürülmektedir.
Mahkemece Dairemiz içtihatlarına uygun olarak toplu iş sözleşmesi hükmü gereğince emekliliğe hak kazanma ve yaş şartlarını taşıyan işçilerin iş sözleşmelerinin feshinde, uygulamanın objektif ve genel olması halinde geçerli sebebin varlığının kabul edilmesi isabetlidir. Ancak işverenin fesih uygulamasının objektif ve genel nitelikte olup olmadığı konusunda sadece davalı şirkete emekliliğe hak kazanıp ellibeş yaşını tamamlayan ve halen çalışan işçi olup olmadığının sorularak alınan cevaba göre uygulamanın objektif ve genel olduğu sonucuna ulaşılması, davacının bu yöne ilişkin itirazlarıyla ilgili araştırma yapılmayarak davanın reddine karar verilmesi yerinde olmamıştır.
Davacı tarafın iddiaları ayrıntılı olarak araştırarak, iddia kapsamında yer alan şirketlerin hizmet alım sözleşmeleri, ticaret sicil kayıtları getirtilip objektif ve genel uygulamanın olmadığına dayanak olacak şekilde davalı işverenin muvazaalı ilişkisi olup olmadığı belirlenmeli, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı işçisiyken emekliliğe hak kazanma ve yaş şartı sebebiyle iş sözleşmesi feshedilip hakları kısıtlanarak ya da kısıtlanmaksızın çalıştırılmaya devam eden işçiler olup olmadığı, yine Sosyal Güvenlik Kurumundan davalı şirket işçilerinden toplu iş sözleşmesinin 68. maddesi kapsamında olup da halen çalışmaya devam eden işçi ya da işçiler olup olmadığı araştırılmalıdır. Bundan sonra işverenin fesih uygulamasının objektif ve genel olup olmadığı ile feshin geçerli sebebe dayanıp dayanmadığı değerlendirilmelidir. Eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 19.03.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.