Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/12472 Esas 2022/2866 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi : Kocaeli 1. İş Mahkemesi


Asıl ve birleşen dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle asıl davanın reddine birleşen davanın kabulüne dair verilen karara karşı davacı Kurum ve davalı ...Kimya San. Tic. A.Ş. vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince davalı şirketin istinaf başvurusunun feragat nedeniyle reddine, davacının istinaf başvurusunun kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, asıl ve birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili, 10.8.2014 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucu vefat eden sigortalının hak sahiplerine bağlanan iş kazası ölüm geliri ve cenaze gideri nedeniyle katlanılan Kurum zararının asıl davada 36.295,67 TL’nin gelirin tahsis onay tarihinden, masrafın sarf ve ödeme tarihinden işleyecek yasal faiziyle davalı işveren ...’ den, birleşen davada 225880,90 TL’ nin gelirin tahsis onay tarihinden, masrafın sarf ve ödeme tarihinden işleyecek yasal faiziyle işveren ...Kimya San.Tic.AŞ ‘den tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II-CEVAP:
Davalı vekili, haksız ve mesnetsiz açılan davanın reddini istemiştir.
III-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemesince “...İş bu dosya hakkında geçerli olmak üzere;
A-Davanın ... yönünden reddine,
1-Davalı ... kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden reddedilen dava değeri olan 36.295,67 TL üzerinden nispi olarak hesaplanan 4.342,52 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı ...'e verilmesine,
2-Davacı kurum harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Birleşen Kocaeli 1. İş Mahkemesi'nin 2019/29 Esas sayılı dosyasında geçerli olmak üzere;
B-Davanın ...Kimya Sanayi Ve Tic. A.ş yönünden kabulü ile,
225.611,15 TL ilk peşin sermaye değerli gelir ve 269,75 TL tedavi gideri olmak üzere toplam 225.880,90 TL'nin gelirler yönünden onay, ödeme ve masraflar yönünden ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...Kimya Sanayi ve Tic. A.ş'den alınarak davacıya verilmesine,...” karar verilmiştir.
IV-BAM KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, “...I-Davalı Şirketin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nun 349/2 maddesi uyarınca feragat nedeniyle reddine,
II-Davacının istinaf başvurusunun kabulüne, HMK'nın 353/1-b.2 bendi gereğince, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına,
1-Davalı ... aleyhine açılan Kocaeli 1. İş Mahkemesi'ne ait 2017/191 Esas sayılı asıl davanın kabulüne,
-Tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla ilk peşin sermaye değerli gelir ve cenaze giderinden oluşan toplam 36.295,67 TL'nin gelirler yönünden onay, ödeme ve masraflar yönünden ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...'den alınarak davacıya verilmesine,
-İlk peşin sermaye değerli gelir ve cenaze gideri yönünden fazlaya ilişkin hakların saklı tutulmasına, ...”
“...2-Davalı ...Kimya Sanayi ve Tic. A.Ş. aleyhine açılan Kocaeli 1. İş Mahkemesi'ne ait 2019/29 Esas sayılı birleşen davanın kabulüne,
-Tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla 225.611,15 TL ilk peşin sermaye değerli gelir ve 269,75 TL cenaze gideri olmak üzere toplam 225.880,90 TL'nin gelirler yönünden onay, ödeme ve masraflar yönünden ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...Kimya Sanayi ve Tic. A.ş'den alınarak davacıya verilmesine,...” karar verilmiştir.
V-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davacı vekili, davanın davalı ... yönünden de 225.880,90 TL üzerinden kabulü gerektiğini, davalıların %70 oranında kusurlu olduğu kötü tesadüfün ise %30 oranında etkili olduğu kabulünün hatalı olduğunu davalıların tamamen kusurlu olduğunu beyanla kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dosya kapsamından; 10.8.2014 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucu vefat eden sigortalının hak sahiplerine bağlanan iş kazası ölüm gelirinin ilk peşin sermaye değeri ve cenaze giderinin tahsili için açılan asıl ve birleşen davada, hak sahiplerinin açtığı ve istinaf edilmeksizin 20.5.2021 tarihinde kesinleşen tazminat davasında hükme esas alınan 12.4.2019 tarihli kusur raporunda, davalı ...Kimya San.Tic.AŞ’nin % 60 oranında, davalı ...’in %20 oranında, vefat eden sigortalının %10 oranında kusurunun, % 10 oranında ise kaçınılmazlığın etkili olduğunun belirtildiği, eldeki dosyada; 18.3.2018 tarihli bilirkişi raporunda % 70 oranında işveren ...Kimya San. Tic. AŞ’ nin kusurunun, % 30 oranında ise kötü tesadüf faktörünün yani kaçınılmazlığın etkili olduğu, tazminat dosyasındaki raporla eldeki dosyaya alınan rapor arasındaki çelişkinin giderilmesi için alınan 5.8.2019 tarihli bilirkişi kusur raporunda ise kalp krizi neticesinde ölüm sonucunun ortaya çıkmasında; toplam % 70 oranında işveren ...Kimya San. Tic. A.Ş.’nin kusurunun, % 30 oranında ise kötü tesadüf faktörünün etkili olduğunun belirtildiği, İlk Derece Mahkemesince 5.8.2019 tarihli kusur raporu esas alınarak verilen kararın davacının istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesince kaldırılarak yeniden verilen kararında, yine 5.8.2019 tarihli kusur raporunun dosya kapsamı ile uyumlu bulunduğu, asıl ve birleşen davanın kabulüne karar verildiği ancak hükme esas alınan kusur raporunun oluşa uygun olmadığı anlaşılmaktadır.
Kaçınılmazlık; hukuksal ve teknik anlamda; fennen önlenmesi mümkün bulunmayan başka bir anlatımla, işverence mevzuatın öngördüğü tüm önlemlerin alınmış olduğu koşullarda dahi önlenmesi mümkün bulunmayan durum ve sonuçları ifade eder. Olayın önlenemezliği hususunu açmak gerekirse; buradaki önlenemezlik olayla ilgili değildir. Önlenemezlik unsuru, tamamen davranış normu ve borca aykırılıkla ilgili olup alınabilinecek tüm tedbirler alınmış olunsa dahi bir davranış normunun veya sözleşmeden doğan bir borcun ihlalinin ifadesidir. Yani olay önlenemez olmasına rağmen bir davranış kuralına ya da sözleşmeden doğan borca aykırılık önlenebiliyorsa artık kaçınılmazlıktan söz etme imkanı yoktur.
Kalp krizi sonucu gerçekleşen iş kazalarında kaçınılmazlığın söz konusu olmayacağı dikkate alınarak işveren kusuru ile bünyesel faktör arasındaki dağılımın ne miktarda olduğunun tespiti gerekmektedir. Zira, kaçınılmazlıktan farklı olarak bünyesel faktörden davalı işverenin sorumlu tutulması mümkün değildir.
Somut olayda, yukarıda belirtilen hususlar dikkate alındığında, her ne kadar hükme esas alınan bilirkişi kusur raporunda kalp krizi neticesinde ölüm sonucunun ortaya çıkmasında % 30 oranında kaçınılmazlığın etkili olduğu yönünde görüş bildirilmiş ise de bu görüşe katılmak mümkün olmayıp, Mahkemece yapılacak iş; müteveffa sigortalının kaza öncesi ve kaza sonrası dönemlere ait, temin edilebilen tüm tıbbi belge ve raporları dosyaya celp edildikten sonra yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda işverenden davacının şahsi sicil dosyasının da tümü getirtilerek, işverenin sigortalının periyodik sağlık muayenelerini yaptırıp yaptırmadığı, bu muayenelerde kalp rahatsızlığı ile ilgili bir bulguya rastlanıp rastlanmadığı, şahsi dosyada "kalp rahatsızlığı" nedeniyle alınmış bir istirahat raporunun bulunup bulunmadığı, ölüm olayından önceki tarihlerde sigortalının bünyesini zorlayacak bir çalışma yaptırılıp yaptırılmadığı, olay günü sigortalıyı iş yerinde rutin dışında bir gerginlik ve stres içine sokacak bir olayın cereyan edip etmediği araştırılmak, ayrıca, kalp krizinde, kişinin yaşının, beslenme şekli ve kültürünün, genetik özelliklerinin ve bünyevi yapısının, tütün bağımlılığı, alkol kullanımı, egzersiz durumunun, cinsiyetinin de faktör olduğu, sağlığının çeşitli faktörlerinin bir araya gelmesiyle bozulabileceği; ayrıca iş yerinde çalışma şartlarının kalp krizini tetikleyip tetiklemediği hususlarının kusurun ağırlığının değerlendirilmesinde dikkate alınacağı iş yeri hekimliği, iş gücü sağlığı ve iş güvenliği konularında uzman olan bir kardiyoloğun da yer alacağı bilirkişi heyetinden iş kazası ile çalışma şekli arasında illiyet bağı bulunup bulunmadığı, illiyet bulunuyorsa kalp krizinin oluşumunda işverenin kusurunun bulunup bulunmadığının saptandığı, kusuru mevcut ise kusurunun ağırlığını, kalp krizinde iş yeri koşullarının etkili olup olmadığını, sigortalının kendi bünyesinden kaynaklanan nedenlerin ne kadar etkili olduğunu ve tarafların iddia ve itiraz sebeplerinin değerlendirilmesini de kapsar şekilde tespit eden kusur raporu aldıktan sonra, davalıların istinaf ve temyiz yoluna başvurmaması nedeniyle davacı lehine oluşan usuli kazanılmış hakları da gözetilerek varılacak sonuca göre bir karar vermekten ibarettir.
Bölge Adliye Mahkemesince bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın, karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin kararı kaldırılarak verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:
... Bölge Adliye Mahkemesi 9.Hukuk Dairesi kararının, yukarıda açıklanan nedenlerle HMK'nun 373/2. maddesi gereği BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine 02.03.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.