Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/9812 Esas 2022/2828 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi :... 2. İş Mahkemesi

Dava, haczin kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı taraf vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 8.Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince verilen kararın taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili, davacının taşınmazına davalı Kurumca haciz konulduğunu, haciz konulan evin davacının ikameti olduğunu, haline münasip ev niteliğinde bulunduğunu, haczi caiz olmayan mal kapsamında olduğunu belirterek meskeniyet nedeniyle haczin kaldırılmasını istemiştir.
II-CEVAP:
Davalı Kurum vekili, davacının meskeniyet iddiasının ve haczin kaldırılmasına ilişkin taleplerinin yerinde olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, Davanın kısmen kabulü ile davacı borçlunun haline münasip ev alabileceği miktarın 300.000,00 TL olduğunun tespiti ile, ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi, ... Ada, ... nolu parselde kayıtlı 273 m2 alanındaki Kargir bina ve arsa olan mahcuzun satılarak, davacı borçlunun haline münasip ev alması için gerekli olan 300.000,00 TL'nin kendisine, artanın davalı alacaklı kuruma ödenmesine, satışın borçlunun haline münasip ev alabileceği miktardan az olmamak üzere yapılmasına, fazlaya dair talebin reddine şeklinde hüküm kurulmuştur.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, davacının Değişim Okulları Özel Eğitim Öğretim A.Ş.nin yönetim kurulu üyesi olduğu, ödeme emirlerinin tebliğini müteakip borcun kesinleştiği ve borcun ödenmemesi ve tüzel kişilikten de tahsil imkanı olmaması nedeniyle davacının gayrimenkullerine Kurumun 02/07/2014 tarihli yazısı ile haciz konulduğu, söz konusu haciz kağıdında borç miktarının 1.670.487,02 TL olduğu, ... İli ... İlçesi ... Ada ... Parsel kargir bina ve arsası nitelikli gayrimenkule ... SGM'nin 02/07/2014 günlü yazısı ile 1.670.487,02 TL için haciz konulduğu, taşınmazın 273,00 m2 olduğu, İnşaat mühendisi, Ziraat Mühendisi ve Fen memuru bilirkişi ile birlikte 29/11/2019 günü davaya konu mahcuz taşınmazda keşif yapıldığı, bilirkişi kurulunun 18/12/2019 tarihli raporunda davacı borçlu ...'ın aile durumu, çocuk sayısı, yaşam tarzına göre haline münasip bir ev alabilmesi için (dava konusu ile aynı mahallede, semtte ve bitişik mahallelerde) en az 300.000,00 TL bedelle daha mütevazı bir evde oturulabileceği...dava konusu parsel üzerinde bulunan yapı ile muhtelif ağaçların keşif tarihindeki toplam bedelinin (420.000,00 TL+3.610,00 TL)=423.610,00 TL olduğunu bildirdiği, davacının dava konusu taşınmazda ailesi ile birlikte kaldığı, üzerine kayıtlı mesken niteliğinde başka bir taşınmaz bulunmadığı dosyadaki bilgi ve belgelerden anlaşıldığından kurulan ilk derece mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğunu gerekçeleriyle taraf vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili, davacı ile birlikte ikamet eden aile bireylerinin fazlalığı, yaş ve sosyal durumları dikkate alınmadan bilirkişi raporuna göre hüküm kurulmasının yerinde olmadığını, haline münasip evin 300.000,00 TL'ye alınmasının mümkün olmadığını belirterek Mahkeme hükmünün kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, davaya cevaplarını tekrarlamış, Mahkeme kararının yerinde olmadığını savunmuş, Mahkeme hükmünün kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ:
6183 sayılı Yasanın 70. maddesine göre; borçlunun “hâline münasip” evi haczedilemez. Bir meskenin borçlunun haline uygun olup olmadığı adı geçenin haciz anındaki sosyal durumuna ve borçlu ile ailesinin ihtiyaçlarına göre belirlenir. Buradaki “aile” terimi, geniş anlamda olup, borçlu ile birlikte aynı çatı altında yaşayan, bakmakla yükümlü olduğu kişileri kapsar. İş mahkemesince, borçlunun sözü edilenlerle birlikte barınması için zorunlu olan haline münasip meskeni temin etmesi için gerekli bedel bilirkişilere tespit ettirildikten sonra, haczedilen yerin kıymeti bundan fazla ise satılmasına karar verilmeli ve satış bedelinden yukarıda nitelikleri belirlenen mesken için gerekli olan miktar borçluya bırakılmalı, kalanı alacaklıya ödenmelidir. Bu kıstasları aşan nitelik ve evsaftaki yerlerle, makul ölçüleri geçen oda ve salonu kapsayan ve ikamet için zorunlu öğeleri içeren bir meskenin dışındaki yerler, maddede öngörülen amaca aykırıdır. Borçlunun görev ve sıfatı, kendisinin yukarıda belirlenenden daha görkemli bir meskende ikamet etmesini gerektirmeyecektir. 6183 sayılı Yasanın tamamı incelendiğinde davacının meskeniyet iddiasını ileri sürmesi açısından herhangi bir hak düşürücü sürenin belirlenmediği görülmektedir.
Buna göre mahkemece, davacının sosyal ve ekonomik durumu ile haciz konulan bağımsız bölümde ikamet edip etmediği hususları kolluk vasıtasıyla , davacı adına başka mesken niteliğinde taşınmaz olup olmadığı hususu da Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü vasıtasıyla araştırılmalı, haczedilen evin haline münasip ev olup olmadığının tespiti ile içinde emlakçılık yapan kişilerin bulunduğu bilirkişilerden mahcuzun bulunduğu yer ve konumlarını irdeler şekilde ve emsal konumda olan taşınmazların satışları hakkında da araştırma yapılmak suretiyle mahcuzun değerini irdeleyen rapor alınarak, davaya konu taşınmazın bulunduğu yerde aileyi oluşturan kişiler dikkate alındığında haline münasip evi alabileceği değerin yukarıdaki kurallara göre tespit edilerek bu miktar mahcuzun değerinden az ise mahcuzun satılarak, borçlunun haline münasip ev alması için gerekli bedelin kendisine, artanın alacaklıya ödenmesine, satışın borçlunun haline münasip ev alabileceği miktardan az olmamak üzere yapılmasına karar verilmelidir. (12/12-332 E. 12/595 K. sayılı 19.09.2012 tarihli HGK ilamında da belirtildiği gibi)
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının, dava dışı Değişim Okulları Özel Eğitim Öğretim A.Ş.nin yönetim kurulu üyesi olduğu, ödeme emirlerinin tebliğine müteakip borcun kesinleştiği ve borcun ödenmemesi ve tüzel kişilikten de tahsil imkanı olmaması nedeniyle davacının gayrimenkullerine Kurumun 02/07/2014 tarihli yazısı ile haciz konulduğu,söz konusu haciz kağıdında borç miktarının 1.670.487,02 TL olduğu, mahkemece yapılan keşif sonucu 3 kişilik heyet tarafından düzenlenen bilirkişi raporunda davacının, (dava konusu ile aynı mahallede, semtte ve bitişik mahallelerde) en az 300.000,00 TL bedelle daha mütevazı bir evde oturulabileceği...dava konusu parsel üzerinde bulunan yapı ile muhtelif ağaçların keşif tarihindeki toplam bedelinin (420.000,00 TL+3.610,00 TL)=423.610,00 TL olduğunu bildirdiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda; borçlunun haline münasip alabileceği evin değeri belirlenirken bilirkişi heyeti tarafından yapılan araştırma yetersiz bulunmuştur. Mahkemece, davacının dava konusu edilen taşınmazda ikamet edip etmediği, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü vasıtasıyla davacı adına başka mesken niteliğinde taşınmaz olup olmadığı araştırılmalı, haczedilen evin haline münasip ev olup olmadığının tespiti ile, içinde emlakçılık yapan kişilerin bulunduğu bilirkişilerden mahcuzun bulunduğu yer ve konumlarını irdeler şekilde ve emsal konumda olan taşınmazların satışları hakkında da araştırma yapılmak suretiyle mahcuzun değerini irdeleyen ayrıntılı bilirkişi raporu alınarak, davaya konu taşınmazın bulunduğu yerde aileyi oluşturan kişiler dikkate alındığında haline münasip evi alabileceği tekrar bilirkişi incelemesi yaptırılarak daha ayrıntılı bir araştırma ile davacının haline münasip ev alabileceği değer açık ve net şekilde belirlendikten sonra, taşınmazın satılarak haline münasip evin alınması için gerekli miktarın borçluya, kalanının ise alacaklıya ödenmesine karar verilmelidir.
O hâlde, taraf vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, 02.03.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.