Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/11494 Esas 2022/3089 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi



Dava, hizmet ve sigorta primine esas kazancın tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabul kısmen reddine dair verilen karara karşı, davalı ve fer’i müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince istinaf istemlerinin esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer’i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı talebinde özetle; 03.05.2007 – 05.01.2012 arasında aylık 1.134,00 TL. prime esas kazançla çalışmasına rağmen kuruma bildirilmeyen hizmetlerinin ve gerçek sigorta primine esas kazançlarının tespitini talep etmiştir.
II- CEVAP
Davalı ve fer’i müdahil Kurum vekilleri, davanın reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
III- MAHKEME KARARI
A- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
“Davanın kısmen kabulü ile,
Davacının davalı ... ve Mobilyaları San. ve Tic. Ltd. Şirketi unvanlı 1116175.034.21-58 sicil nolu iş yerinde,
01/07/2007- 31/12/2007 tarihleri arasında 180 gün ve günlük 19,50 TL kazançla,
01/01/2008- 30/06/2008 tarihleri arasında 180 gün ve günlük 20,28 TL kazançla,
01/07/2008- 31/12/2008 tarihleri arasında 180 gün ve günlük 21,29 TL kazançla,
01/01/2009- 30/06/2009 tarihleri arasında 180 gün ve günlük 22,20 TL kazançla,
01/07/2009- 31/12/2009 tarihleri arasında 180 gün ve günlük 23,10 TL kazançla,
01/01/2010- 30/06/2010 tarihleri arasında 180 gün ve günlük 24,30 TL kazançla,
01/07/2010- 31/12/2010 tarihleri arasında 180 gün ve günlük 25,35 TL kazançla,
01/01/2011- 30/06/2011 tarihleri arasında 180 gün ve günlük 26,55 TL kazançla,
01/07/2011- 30/09/2011 tarihleri arasında 90 gün ve günlük 27,90 TL kazançla olmak üzere 1.530 gün çalıştığının tespitine ve sigortalı hizmetinin tespitinin gerektiğine,
Fazlaya ilişkin talebin reddine” karar verilmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
“... 20. İş Mahkemesi'nin 04/04/2019 tarihli, 2014/648 Esas - 2019/186 Karar sayılı kararı usul ve esas yönünden hukuka uygun bulunduğundan davalı vekili ile feri müdahil Kurum vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Yasa'nın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine” karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Fer’i müdahil vekili eksik araştırma ve incelemeyle karar verildiği gerekçeleriyle kararın bozulmasını talep etmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanun’un m. 86/9. maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.”
Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re'sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Tanık beyanları değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren, işçi ve işyeriyle ilişkileri düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenilmeli, re’sen araştırma kapsamında sadece taraf tanıkları ile yetinilmeyip mümkün oldukça bordrolu, komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar da dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
Dosya kapsamına göre; davacının 05.01.2012 – 27.02.2015 tarihleri arasında davalı şirketten bildirimi vardır. Toplanan delillere göre davacının bildirim öncesi çalışmalarının olduğu anlaşılmaktaysa da mahkemece dinlenen tanıkların, davacının işe giriş ve işten çıkış tarihlerini net olarak beyan etmedikleri, giriş-çıkış tarihlerine dair herhangi bir delil de bulunmadığı, 01.07.2007 tarihinden itibaren bildirimleri bulunan ... isimli tanığın, davacının kendisinden sonra işe başladığını beyan etmesi karşısında mahkemece bu konuda yapılan araştırma yetersiz bulunmuştur.
Mahkemece, yeniden bordro tanığı ve çalışmayı bilebilecek durumdaki tanıklar dinlenmeli, işe başlama ve ayrılış tarihleri hiçbir kuşkuya ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenip elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, fer’i müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesinin istinaf isteminin esastan reddine dair kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 07.03.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.