Danıştay 13. Daire 2016/2700 Esas 2022/977 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/2700
Karar No:2022/977

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Temizlik Gıda İnşaat Nakliye Hayvancılık Orman ve
Orman Ürünleri Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti.
KARŞI TARAF (DAVALI) : …Kurumu
VEKİLİ : Av. ….
İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…., K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Eğitim Müdürlüğü'nce … tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen "… Bağlı Taşımalı Eğitim Kapsamında Bulunan 16 Taşıma Merkezindeki 1434 İlkokul/Ortaokul Öğrencisine 14 Eylül 2015-10 Haziran 2016 Tarihleri Arasında 176 İş Günü Öğle Yemeği Verilmesi, Dağıtımı ve Sonrası Hizmetleri" ihalesine ilişkin olarak yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; dava konusu ihalede davacının en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği, ikinci sırada en avantajlı teklifi veren istekli tarafından itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, dava konusu Kurul kararı ile, davacının sunduğu birim fiyat teklif cetvelinin ihale dokümanında yer alan standart formla uyumlu olmadığı, isteklinin miktar kısmında yer alan ifadeyi değiştirmek suretiyle dokümana uygun olmayan bir şekilde teklif cetvelini hazırladığı ve sunduğu, bu şekilde 4734 sayılı Kanun'un 36. ve 37. maddeleri gereğince dokümana uygun teklif verilmediği belirtilerek 4734 sayılı Kanun'un 54. maddesi uyarınca düzeltici işlem belirlenmek suretiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması üzerine bakılan davanın açıldığı; uyuşmazlık konusu olayda, ihale dokümanı içerisinde sunulan birim fiyat teklif cetvelinde, birim kısmına "gün" ifadesinin yazıldığı, miktar kısmında ise 176 sayısının yer aldığı, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvelinde teklif edilen birim fiyat kısmına 2,35-TL yazıldığı, buna göre toplam tutarın 413,60-TL olması gerekirken toplam tutarın 593.102,40-TL olarak hesaplandığı, ayrıca teklif cetvelinde birim kısmında yer alan "gün" ifadesinin değiştirilerek "1(bir) kişi" ifadesinin yazıldığı dikkate alındığında, ihale üzerinde kalan davacı şirketin teklif cetvelinde aritmetik hata yapıldığı, teklif cetvelinin ihale dokümanına uygun olmadığı, bu durumda, davacı şirketin 4734 sayılı Kanun'un 54. maddesi uyarınca düzeltici işlem belirlenmek suretiyle değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu ihalenin Teknik Şartnamesi'ne göre taşınamayan öğrenciler için ödeme yapılmayacağı öngörüldüğünden, bir adet yemek fiyatı ile öğrenci sayısını çarpmak suretiyle teklif tutarının hesaplanması gerektiği, yoğun kış şartlarında bazı köylere yemek götürülememesi gibi nedenlerle günlük yemek verilecek öğrenci sayısı sabit olmadığından, öğrenci sayısının eksilmesi durumunda eksik gelen yemek miktarının hak edişinden kesildiği, günlük götürü fiyat vermesinin öğrenci sayısı eksildiği zaman fatura kesilirken ve muhasebe hesabında sıkıntıya neden olacağı, bu nedenle bir öğrenci üzerinden teklif verilmesinin önem kazandığı, il genelindeki yemek ihalelerinde hep kişi başı yemek ücreti üzerinden teklif verildiği, idareye sorularak teklifin bu şekilde verildiği, teklif cetvelinin yanlış düzenlendiği, öğrenci başına fiyat verildiği açıkça görüldüğünden teklifinde aritmetik hatanın olmadığı, sunulan birim fiyat teklif cetvelinde sadece birim ve miktar satırlarının içeriklerindeki farkın teklif tutarının hesabında ve ihale konusu işin yerine getirilmesinde bir sakınca doğurmayacağı, bu durumun kendilerini diğer istekliler karşısında avantajlı hâle getirmediği, kararın usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacının sunduğu birim fiyat teklif cetvelinin ihale dokümanında yer alan standart forma uygun olmadığı, dolayısıyla değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde görüldüğü, davacı, birim fiyat tekif cetvelinin hatalı olduğunu ileri sürmüşse de, basiretli bir tacir gibi hareket ederek ihale dokümanı içerisinde verilen birim fiyat teklif cetvelindeki her bir iş kalemini idarece belirlenen tarife ve miktara göre hesaplaması gerektiği, idarenin 1434 öğrencinin bir günlük maliyetini istemesine karşılık davacının 1 öğrencinin 1 günlük maliyetini teklif ettiği ve ihale dokümanına uygun teklif sunmadığının açıkça görüldüğü, dokümana ilişkin iddialarını dokümana itiraz aşamasında ileri sürebilecekken herhangi bir başvuruda bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
… Müdürlüğü tarafından … tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen "Akdağmadeni İlçesine Bağlı Taşımalı Eğitim Kapsamında Bulunan 16 Taşıma Merkezindeki 1434 İlkokul/Ortaokul Öğrencisine 14 Eylül 2015-10 Haziran 2016 Tarihleri Arasında 176 İş Günü Öğle Yemeği Verilmesi, Dağıtımı ve Sonrası Hizmetleri" ihalesine iki istekli katılmış, iki isteklinin teklifde geçerli teklif sayılmış ve davacı şirket en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenerek ihale üzerinde bırakılmıştır.
İhalede ikinci en avantajlı teklif sahibi olan istekli tarafından 25/08/2015 tarihli dilekçe ile, davacının birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunduğu ve teklifinin geçerli sayılmasının mevzuata uygun olmadığı iddiasıyla yapılan itirazen şikâyet başvurusu yerinde görülerek dava konusu Kurul kararı ile, davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar verilmiş, bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun "Tekliflerin değerlendirilmesi" başlıklı 37. maddesinde, "İhale komisyonunun talebi üzerine idare tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden yazılı olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilir. Ancak bu açıklama, hiçbir şekilde teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin uygun hâle getirilmesi amacıyla istenilmez ve yapılmaz. Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36’ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması hâlinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır." kuralına yer verilmiştir.
İdari Şartname'nin ekinde istekliler tarafından doldurulup imzalanması gereken birim fiyat teklif mektubu ve cetveline yer verilmiş olup, ihale dokümanı içerisinde sunulan birim fiyat teklif cetvelinde, idarece hazırlanacağı belirtilen "A" sütununda "İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması" kısmına "Akdağmadeni İlçesine Bağlı Taşımalı Eğitim Kapsamında Bulunan 16 Taşıma Merkezindeki 1434 Öğrenciye 14 Eylül 2015-10 Haziran 2016 Tarihleri Arasında 176 İş Günü Öğle Yemeği Verilmesi, Dağıtımı ve Sonrası Hizmetleri" ifadesi, "Birimi" kısmına “gün” ifadesi yazılmış, miktar kısmında ise 176 sayısı yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuat kurallarından, ihalelerde idarelerce teklifler değerlendirilirken ilk oturumda, öncelikli olarak isteklilerin teklif mektubu ve geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığının inceleneceği ve bu noktalarda uygun bulunmayan tekliflerin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verileceği, ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçileceği, bu aşamada isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığının inceleneceği, uygun olmadığı belirlenen veya birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan tekliflerin değerlendirme dışı bırakılacağı anlaşılmaktadır. Ayrıca teklif verilirken oluşturulacak birim fiyat teklif cetvelinin itiraz edilmeden kesinleşen ihale dokümanı ekinde yer alan standart forma uygun olarak belirtilen miktar ve birim üzerinden doldurulması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu ihalede 16 ilköğretim okulunda bulunan 1.434 öğrenciye 176 iş günü boyunca öğle yemeği verilmesinin öngörüldüğü, doküman ekinde yer alan birim fiyat teklif cetvelinde yer alan ifadelerden, isteklilerin 1.434 öğrencinin bir günlük maliyeti üzerinden oluşturulan birim fiyatın 176 gün ile çarpılması sonucunda toplam tekliflerini belirlemeleri gerektiği, davacı tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvelinde ise işin birimi kısmında yer alan “gün” ifadesinin “1(bir) kişi” şeklinde değiştirilmek suretiyle teklif edilen birim fiyat kısmına 2,35-TL yazılarak toplam teklif tutarının 593.102,40-TL olarak hesaplandığı dikkate alındığında, davacı tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvelinin ihale dokümanında yer alan standart formla uyumlu olmadığı, miktar kısmında yer alan ifadeyi değiştirmek suretiyle dokümana uygun olmayan bir şekilde teklif cetvelini hazırladığı ve sunduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, teklifini dokümana uygun şekilde vermediği tespit edilen davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine yönelik dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık, davanın reddi yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddi yolundaki ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 16/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.