Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/10059 Esas 2022/3066 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti ve sigorta primine esas kazanç miktarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, (kapatılan) 21. Hukuk Dairesi'nin bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonrasında, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu. Temyiz konusu hükme ilişkin dava, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3. maddesi delaletiyle 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 438. maddesinde sayılı ve sınırlı olarak gösterilen hâllerden hiçbirine uymadığından, temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına ilişkin isteğin reddine karar verildikten sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davacının tüm, davalıların sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar.
“Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince de, sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı kararı).
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Prof. Dr. Baki KURU, Usuli Müktesep Hak (Usule İlişkin Kazanılmış Hak) Dr. A. Recai Seçkin’e Armağan, ... Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No. 351 ..., 1974, sayfa 395 vd.)
Belirtilen açıklamalar ışığında dava dosyası incelendiğinde, davacı 25.07.2005 ile 30.11.2005 tarihleri arasında davalı işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının ve 25.07.2005-10.08.2012 tarihleri arasında eksik bildirilen sigorta primine esas kazançlarının tespitini talep etmiştir.
Mahkemece 16.11.2015 tarihli 2015/371 Esas numaralı karar ile “davacının davalı şirkete ait 1098099.06 sicil no.lu işyerinde 14.09.2005-30.11.2005 tarihleri arasında sigortasız geçen çalışmalarının sigortalı sayılmasının gerektiği, sigortalılık başlangıç tarihinin de 14.09.2005 tarihi olduğunun tespitine,
14.09.2005 -31.12.2005 döneminde brüt 531.-TL
01.01.2006-31.12.2006 döneminde brüt 562.-TL
01.01.2007-31.12.2007 döneminde brüt 698.-TL
01.01.2008-31.12.2008 döneminde brüt 796.-TL
01.01.2009-31.12.2009 döneminde brüt 890.-TL
01.01.2010-31.12.2010 döneminde brüt 1.200.-TL
01.01.2011-31.12.2011 döneminde brüt 1.300.-TL
01.01.2012-10.08.2012 döneminde brüt 1.400.-TL ücretle çalıştığının tespitine karar verilmiş, bu kararın davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine 21. Hukuk Dairesinin 25.02.2016 tarih ve 2015/22214 Esas-2016/2780 Karar sayılı ilamıyla bozulmuştur.
Mahkemece uyulan bozma ilamı sonrası verilen kararla bu defa, davacının davalı şirkete ait 1098099.06 sicil no.lu işyerinde 14.09.2005-30.11.2005 tarihleri arasında sigortasız geçen çalışmalarının sigortalı sayılmasının gerektiği, sigortalılık başlangıç tarihinin de 14.09.2005 tarihi olduğunun tespitine,
14.09.2005-31.12.2005 döneminde brüt 760,84-TL
01.01.2006-31.12.2006 döneminde brüt 826,70-TL
01.01.2007-30.06.2007 döneminde brüt 875,74-TL
01.07.2007-31.12.2007 döneminde brüt 910,77-TL
01.01.2008-30.06.2008 döneminde brüt 947,20-TL
01.07.2008-31.12.2008 döneminde brüt 994,37-TL
01.01.2009-31.05.2009 döneminde brüt 1.036,88-TL
01.04.2011-30.04.2011 döneminde brüt 1.240,05-TL
01.06.2012-30.06.2012 döneminde brüt 1.380,17-TL
01.07.2012-10.08.2012 döneminde brüt 1.464,24-TL ücretle çalıştığının tespitine, hükmedildiği anlaşılmaktadır. İlk hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmemesi nedeniyle davalılar lehine usulü kazanılmış hak doğduğundan, mahkemece ilk hüküm ile belirlenen prime esas kazanç miktarını aşacak şekilde tespit hükmü kurulamayacağının gözetilmemesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki, bu konuların düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hüküm bozulmamalı, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 438. maddesi gereğince düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, hüküm fıkrasının tamamen silinerek yerine; “Davanın kısmen kabulüne, davacının davalı şirkete ait 1098099.06 sicil no.lu işyerinde 14.09.2005-30.11.2005 tarihleri arasında sigortasız geçen çalışmalarının sigortalı sayılması gerektiğinin tespitine,
14.09.2005 -31.12.2005 döneminde brüt 531.-TL
01.01.2006-31.12.2006 döneminde brüt 562.-TL
01.01.2007-31.12.2007 döneminde brüt 698.-TL
01.01.2008-31.12.2008 döneminde brüt 796.-TL
01.01.2009-31.12.2009 döneminde brüt 890.-TL
01.01.2010-31.12.2010 döneminde brüt 1.200.-TL
01.01.2011-31.12.2011 döneminde brüt 1.300.-TL
01.01.2012-10.08.2012 döneminde brüt 1.400.-TL ücretle çalıştığının tespitine
3-Davacı vekili için 4.080,00-TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,kısmen kabul nedeniyle 4.080,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
4-Alınması gereken 59,30-TL harçtan davacı tarafından yatırılan 21,15-TL nin mahsubu ile geriye kalan 38,15-TL harcın davalı ...'den alınarak hazineye irat kaydına,
5-Davacı tarafça yatırılan 21,15-TL harcın davalı ....'den alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafça ile yapılan 1.872,75-TL yargılama giderinin takdiren 936 TL sinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, kalanın davacı üzerine bırakılmasına,
7-Gider avansından geriye kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,” ibarelerinin yazılmasına ve kararın bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, aşağıda yazılı harcının davacıdan alınmasına, 07.03.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.