
Esas No: 2021/12436
Karar No: 2022/3070
Karar Tarihi: 07.03.2022
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/12436 Esas 2022/3070 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davacı, bir mandıra işyerinde 11.06.2011-20.02.2015 tarihleri arasında kesintisiz olarak çalıştığının ve bir veteriner işyerinde çalışmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir. Ancak davalı, davacının hizmet akdi ile çalışmadığını ve davalıya ait mandırada hayvan alım satımı yaparak geçimlerini sağladıklarını iddia etmiştir. İlk derece mahkemesi, davacının hizmet akdiyle çalışmadığı sonucuna vararak davayı reddetmiştir. İstinaf başvurusu sonucunda Bölge Adliye Mahkemesi de aynı kararı vermiştir. Ancak davacı vekili, başka bir dosyada davalı işverenlerin çelişkili beyanda bulunduklarını ve bu dosyanın da bu davayla birleştirilmesi gerektiğini iddia etmiştir. Yüksek Mahkeme, iki davanın birleştirilmesinin gerektiğine hükmetmiştir ve bu nedenle Bölge Adliye Mahkemesi'nin kararını kaldırmış ve ilk derece mahkemesinin kararının bozulmasına hükmetmiştir.
İlgili kanun maddeleri: HMK'nın 166/2., 166/4., 167. ve 373/1. maddeleri.
"İçtihat Metni"
Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi : ... 5. İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili, dava dilekçesinde,davacının ...’e ait mandıra işyerinde 11.06.2011-20.02.2015 tarihleri arasında kesintisiz olarak çalıştığının tespitine,...’a ait veteriner işyerinde çalışması olmadığının tespiti ile bu işverence yatırılan primlerin iptaline karar verilmesini istemiştir.
II-CEVAP:
Davalı ..., davacının, davalı ve ağabeyi ile ortak olduğunu, davalıya ait mandırada hayvan alım satımı yaparak geçimlerini sağladıklarını, davalının ağabeyi ile davacının davalıya ait mandırayı kullanarak hayvan topladığını ve topladıkları hayvanların satışından kar elde ederek bu karın bölüşülmesi suretiyle birlikte çalıştıklarını ,hizmet akdi ile çalışmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, davacı adına uyuşmazlık konusu dönemde dava dışı işyerinden yapılan bildirimler, davacı tanığı olan ...’ın kendi maaşını davacıdan aldığını belirten beyanı, tanık ...'ın tarafların akraba olduğunu ve davacının mandırada emeğini ortaya koyması şeklinde anlaştıklarını belirten beyanı, yine davacının çalıştığını iddia ettiği mandıranın çevresinde arazi işleten ...'ın tarafların ortak gibi hareket ettiklerini ve hayvan alım satım ve hayvan fiyatlarını davacının belirlediğini belirten beyanları ile mandırada sağılan sütleri toplayan komşu işyeri tanığı ...'un davacının kendisine mandıraya ortak olduğunu söylediğini ve bir kaç defa da tarafların giderleri düştükten sonra kalan parayı aralarında paylaştığını içeren beyanları ve mandıraya 2011 ve 2012 yıllarında davacı adına gelen ve büyükbaş hayvan kaydını içeren tarım müdürlüğü kayıtları birlikte değerlendirildiğinde davacının hizmet akdiyle çalışmadığı sonucuna varıldığı gerekçeleri ile davanın reddine karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince “davacının çalışmasının hizmet akdi dayalı olmadığı, davalı ile aralarında adi ortaklık ilişkisi bulunduğu gerekçesiyle davanın reddine dair mahkemenin maddi vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı” belirtilerek davacı vekilinin istinaf isteminin 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili, davacının davalı nezdinde hizmet akdi ile çalıştığını, tefrik edilen ... 5. İş Mahkemesi 2017/235 E. sayılı davacının ... bünyesinde çalışmasının olmadığına dair tespit davasında davalı işverenlerin birbirleriyle çelişen beyanlarda bulunduğunu, her iki dosyanın birlikte incelenmesi gerektiğini belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davaların birleştirilmesi ve ayrılmasına ilişkin hükümler, HMK'nın 166. ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olup, amacı usul ekonomisine hizmet etmek ve aynı konuda çelişkili kararlar verilmesini önlemektir. Anılan Yasanın 166/2. maddesine göre; " Davalar, ayrı yargı çevrelerinde yer alan aynı düzey ve sıfattaki hukuk mahkemelerinde açılmış ise bağlantı sebebiyle birleştirme ikinci davanın açıldığı mahkemeden talep edilebilir. Birinci davanın açıldığı mahkeme, talebin kabulü ile davaların birleştirilmesine ilişkin kararın kesinleşmesinden itibaren, bununla bağlıdır. "Birleştirmenin koşulu olan “bağlantı” da, aynı yasanın 166/4. maddesinde, "Davaların aynı veya birbirine benzer sebeplerden doğması ya da biri hakkında verilecek hükmün diğerini etkileyecek nitelikte bulunması durumunda, bağlantı var sayılır." olarak tanımlanmıştır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 167. maddesinde; mahkeme, yargılamanın iyi bir şekilde yürütülmesini sağlamak için, birlikte açılmış veya sonradan birleştirilmiş davaların ayrılmasına, davanın her safhasında, istek üzerine veya kendiliğinden karar verebilir denilmektedir.
Eldeki dosyada, davacının ... ve ...'ı davalı olarak göstermek suretiyle tespiti istenen çalışma dönemi boyunca ...’e ait mandıra işyerinde çalıştığını belirterek ... işyerinden bu dönemde bildirilen hizmetinin iptali ve davalılardan ... işyerinde geçen hizmetinin tespitini istediği, ... adına mandıra olarak tescilli bir işyeri bulunmadığı, ... ..Ltd.Şti.nin 03.02.2011 tarihinde veterinerlik hizmeti olarak kanun kapsamına alındığı, ...'ın şirket ortağı olduğu, davacının 15.02.2011-20.02.2015 tarihleri arasında ... sicil numaralı ... Veterinerlik.Tar.Hayv..Ltd.Şti. İşyerinden kesintisiz hizmetinin bildirildiği, Mahkemece hizmet tespiti ve iptali istenen sürelerle ilgili olarak taraflar arasında bağlantı bulunmadığı ve dolayısıyla tarafları ve konusu farklı olduğu belirtilerek davalı ... yönünden açılan ve bildirilen hizmetlerin iptali ile ilgili olan dosyanın tefrikine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, davalardan biri hakkında verilecek hükmün diğerini etkileyecek nitelikte bulunması ve delillerin doğru bir şekilde değerlendirilerek yargılamanın sağlıklı yürütülmesi bakımından her iki davanın birlikte görülmesi zorunlu bulunduğundan, diğer davalı ... yönünden tefrik edilerek 2017/235 Esasına kaydedilen dava dosyası ile bu dosyanın birleştirilmek suretiyle yargılamanın sonuçlandırılması gerektiği halde yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf isteminin esastan reddine dair kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen karar, sair hususlar incelenmeksizin bozulmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 07/03/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.