MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; 10/11/2010 tarihli araç kiralama sözleşmesi ile davalıya araç kiralandığını kiralanan aracın sözleşmeye aykırı olarak şehir dışına çıkartıldığını, davalının şehir dışında trafik kazası yapması nedeniyle araçta meydana gelen hasarın tahsili için davalı aleyhine başlattığı icra takibine davalı tarafından yapılan itirazın iptali ile takibin devamına ve icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı; davanın hak düşürücü süre içerisinde açılmadığını beyan ederek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece; davanın kabulü ile, ... İcra Müdürlüğü"nün Esas: ... sayılı dosyasında davalının borca yönelik itirazının iptali ile takibin devamına, asıl alacağın %20"si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava; araç kiralama sözleşmesine dayalı olarak açılan maddi tazminat istemine ilişkindir.
1-)Davacı; davalı ile aralarında kira ilişkisi olduğunu belirterek, kira konusu aracın trafik kazası nedeniyle uğradığı zararın giderimini talep ettiğinden uyuşmazlığın öncelikle görev yönünden ele alınması gerekmiştir.
Görev kuralları kamu düzenine ilişkin olup (HMK m. 1) dava şartı olarak da kabul edildiğinden (HMK m.114/1-c) mahkemelerce re’sen nazara alınır (HMK m. 115).
Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler. (HMK m.115/1). Bu düzenlemelere göre, mahkeme, görevli olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da (mahkemenin görevli olmadığı yönündeki) dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler.
Mahkeme, gerek re’sen yapacağı inceleme sonucunda gerek tarafların (mahkemenin görevli olmadığı yönündeki) dava şartı noksanlığını ileri sürmesi üzerine, görevsiz olduğu kanaatine varırsa, görevsizlik kararı verir (HMK m.1; m.114/1-c; m. 115/1; m. 20).
HMK"nun 4/1-a maddesi uyarınca; kiralanan taşınmazların, 09.06.1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalarda Sulh Hukuk Mahkemesi görevlidir.
Somut uyuşmazlığın kiralanan araçta trafik kazası nedeniyle meydana gelen hasarın tazminine ilişkin olduğu nazara alındığında ihtilafın kira hukuku çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği açıktır.
Yukarıda yazılı yasal hükümler çerçevesinde dosya ele alındığında, dava tarihinde yürürlükte olan HMK"nın 4/1-a maddesi gereğince dava değerine bakılmaksızın davaya bakma görevi Sulh Hukuk Mahkemesi"ne aittir. Bu itibarla; mahkemece, kendiliğinden bu hususta inceleme yapılarak görevsizlik nedeniyle HMK’nın 114/1-e ve 115/2. maddeleri uyarınca davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi gerekirken, bu yön gözardı edilerek davanın esası hakkında hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
2-)Bozma nedenine göre davalı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK" un 428. maddesi gereğince re"sen BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenle davalı tarafın temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek temyiz eden davacıya iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK. nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 30/05/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.