Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/12681 Esas 2022/3108 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi :... 2. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı ve fer'i müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10.Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esasdan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın davalı ve fer'i müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi
I-İSTEM
Davacı 2011 yılı eylül ayından 2015 yılı şubat ayları arasında kesintisiz çalıştığının tespitini talep etti.
II-CEVAP
Davalı vekili, davacının kış ve yaz tatili dönemlerinde çalışmadığını, davacının çalıştığı günlerin kuruma bildirildiğini, sürekli çalışmanın söz konusu olmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Kurum vekili, hak düşürücü sürenin geçtiğini, tanık beyanlarıyla çalışmanın ispatlanamayacağından bahisle davanın reddini talep etmiştir.
MAHKEME KARARLARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, davanın kısmen kabulüne, davacının 26.09.2011 - 28.03.2012 tarihleri arasında davalı işyerinde sigortalı olarak çalıştığının ve 2011 yılı 10, 11, 12.aylar ve 2012 yılı 1, 2 ve 3, 4 ve 5 aylarda sigortalı gün sayısının 30 ar gün olduğunun ve eksik yatırılan sigorta primlerinin davalı tarafça yatırılması gerektiğinin tesbitine 2012 yılı 10,11,12.aylar ve 2013 yılı 1 ve 3 ,4 ve 5 aylarda sigortalı gün sayısının 30 ar gün olduğunun ve eksik yatırılan sigorta primlerinin davalı tarafça yatırılması gerektiğinin tesbitine 2013 yılı 10,11,12.aylar ve 2013 yılı 1 ve 3 ,4 ve 5 ,6 ve 10. aylarda sigortalı gün sayısının 30 ar gün olduğunun ve eksik yatırılan sigorta primlerinin davalı tarafça yatırılması gerektiğinin tesbitine, bilirkişi raporunun kararın ekinden sayılmasına karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi, davalı ve fer'i müdahil Kurum vekillerinin istinaf başvurularının HMK nın 353/1-b-1 maddesi gereğince ayrı ayrı esasdan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Fer'i müdahil Kurum vekili, davanın yasal süresi zarfında açılmadığını, hak düşürücü süre yönünden de davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, davacının belirtilen süre içerisinde çalışmasını gösterir herhangi bir bordro ve belgenin bulunmadığının anlaşılmakta olduğunu, davanın sadece tanık beyanları ile ispatının mümkün olmadığını, davalı vekili, davacının 2001 yılı eylül ayında işe başlamadığını, davacının kısmi çalışmasının olduğunu, davanın ispatlanamadığını belirterek kararın bozulması talebinde bulunmuşlardır.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
1) Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesidir. 506 sayılı Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu dosyada; Davacı 2011 yılı eylül ayından 2015 yılı şubat ayına kadar kesintisiz çalıştığının tespitini talep etmiştir. Davacının davalı iş yerinden 28.03.2012 - 29.05.2012,05.11.2012 - 30.05.2013, 25.11.2013 - 30.06.2014 dönemlerinde her ay 10 gün, 27.10.2014 - 16.01.2015, 19.02.2015 - 27.02.2015 dönemlerinde tam bildirimlerinin olduğu, çalışılan iş yerinin Anadolu Üniversitesi İki Eylül Kampüsü Yabancı Diller Yüksek Okulu öğrenci lokali olduğu anlaşılmaktadır.
Somut dosyadaki uyuşmazlık davacının talep ettiği dönemde davalı iş yerinde kesintisiz çalışıp çalışmadığının tespiti olup, mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan inceleme ve araştırma hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir.
Mahkemece iş yerinin kapsam durumu kurumdan sorulmalı, vergi mükellefiyet dönemleri vergi dairesinden araştırılmalı, davalı işverenlik ile ilgili üniversite arasında yapılan kantin sözleşmesi celp edilmeli, bildirim öncesi dönemler yönünden çevre fakülte ve yüksek okullarda bordrolu ya da kadrolu çalışanlar tespit edilerek davacının çalışması ile ilgili beyanları alınmalı, elde edilecek sonuç değerlendirilmek suretiyle karar verilmelidir.
Ayrıca bozmanın niteliğine göre esasa ilişkin diğer hususların incelenmesine bu aşamada gerek olmadığına karar verilmiştir.
Mahkemece yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular göz önünde bulundurulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı ve fer'i müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, 07.03.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.