Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/12514 Esas 2022/3175 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi : Marmaris İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı, fer’i müdahil Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer’i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, davacının davalı işveren nezdinde 28.02.2011-18.01.2015 tarihleri arasındaki çalışmalarının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Davalı davaya cevap vermemiştir.
Feri müdahil Kurum vekili, davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda, davanın kabulü ile; davacının, davalıya ait 1128804 sicil nolu Bunny Dondurma isimli iş yerinde 28/02/2011-18/01/2015 tarihleri arasında 1398 gün asgari ücretle çalıştığının tespitine, karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Marmaris İş Mahkemesi'nden verilen 06.12.2018 tarih, 2016/331 Esas ve 2018/198 Karar sayılı kararının kaldırılmasına yönelik fer'i müdahil Kurum vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Fer’i müdahil Kurum vekili, davacının davalıya ait işyerinde çalıştığını ispatlar mahiyette yeterli ve inandırıcı delil elde edilmeden, salt tanık anlatımlarına dayanılarak hizmetin tespiti yönünde verilen kararın eksik incelemeye ve hatalı değerlendirmeye dayalı olduğunu belirterek, temyizen bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Dava, 5510 sayılı Kanun’un m. 86/9. maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.”
Hizmet tespiti davalarının amacı hizmetlerin karşılığı olan sosyal güvenlik haklarının korunmasıdır. Hizmet akdine dayalı çalışma olgusunun ispatında delil sınırlandırması yoksa da davacının Kurum sicil dosyası, işyeri özlük dosyası temin edilip işyerinin Kanunun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlendikten sonra iddia edilen çalışmanın başlangıç ve bitiş tarihleri, hangi işyerinde ne iş yapıldığı, işyerinin kapsam, kapasite ve niteliği, prime esas kazanca tabi ücretin ne olduğu, çalışmanın sürekli, kesintili, mevsimlik olup olmadığı eksiksiz bir şekilde açıklığa kavuşturulmalıdır.
Taraf tanıklarının sözleri değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren ve işçiyle, işyeriyle ilişkileri, bazen uzun yılları kapsayan bilgilerin insan hafızasında yıllarca eksiksiz nasıl taşınabileceği düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenilmeli, re’sen araştırma kapsamında sadece taraf tanıkları ile yetinilmeyip mümkün oldukça işyerinin müdür, amir, şef, ustabaşı ve postabaşı gibi görevlileri ve o işyerinde çalışan öteki kişiler ile o işyerine komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar dahi dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
İnceleme konusu eldeki davada, davacı 28.02.2011-18.01.2015 tarihleri arasında davalı işyerinde kesintisiz ve sürekli çalıştığının tespitini talep etmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş ise de, bu sonuca eksik inceleme ve araştırma ile gidilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacı adına 21.06.2011 ve 15.10.2011 tarihli işe giriş bildirgelerinin davalı işverene ait işyerinden düzenlenerek Kuruma verildiği, talep edilen dönem içerisinde 21.06.2011-15.10.2011 ve 15.03.2012-31.12.2012 tarihleri arasındaki hizmetlerinin ayda 30 gün üzerinden eksiksiz bildiriminin yapıldığı, Gülesin Kutlu unvanlı işyerinin “dondurma satışı” mahiyetinde 04.08.2010 tarihinde kanun kapsamına alındığı, halen faal olduğu, dönem bordrolarının dosya arasına alındığı, 26.12.2017 tarihli kolluk tutanağı ile, davalıya ait Bunny Dondurma isimli işyerinin eski Kipa AVM bahçesinde AVM’nin giriş kapısı önünde dondurma standının olduğunun tespit edildiği, tanıkların dinlendiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, her ne kadar mahkemece davacının davalı işveren nezdinde işe başlama tarihi 28.02.2011 olarak tespit edilmiş ise de, dinlenen tanıkların ifadelerinde, davacının işe başlama tarihine ilişkin net bir beyanda bulunmadıkları gibi, dosya kapsamında bu tarihi esas alacak başkaca bir delilin bulunmadığı görülmektedir. Bu itibarla yapılması gereken iş, ihtilaflı dönemin tamamında kayıtlı diğer bordro tanıkları resen tespit edilerek beyanlarına başvurulmalı, AVM giriş çıkış kayıtları ile personel listesi temin edilmeli, kayıtlı personelin davacının çalışmasına yönelik beyanları alınmalı, davacının iddiasına konu kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu gereğince araştırılmalı, davacının işe giriş ve çıkış tarihleri ile çalışmasının kesintisiz olup olmadığı net olarak belirledikten sonra, tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular göz önünde bulundurulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, fer’i müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 08.02.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.