Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2018/4538 Esas 2019/5059 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 29.07.2004 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 18.06.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi bir kısım davalılar vekili Av. ... ve Av. ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili ve birleştirilen dava davacısı vekili, 52, 54, 18, 229, 227, 236 parsel sayılı taşınmazlarda ortaklığın satış suretiyle giderilmesini dava ve talep etmişlerdir.
Bir kısım davalılar vekili, 52 ve 54 parsel üzerindeki muhdesatlar ile 227 parsel üzerindeki 35 adet zeytin ağacının ..."a ait olduğunu; 229 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan 40 adet zeytin ağacının ..."ye; 88 adet ağacın ise ..."a ait olduğunu belirterek muhdesat iddiasında bulunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne, ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, bir kısım davalılar vekili Av. ... ve Av. ... temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. HMK"nın 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur. Paydaşlardan veya ortaklardan birinin ölümü halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir.
Somut olaya gelince; birleştirilen dava davacısı ... dava konusu taşınmazlarda paydaş olan ... "ın mirasçısı olduğunu belirterek ortaklığın giderilmesi davası açmış ancak, davalı-birleştirilen dava davacısı ..."ın mirasçılıktan çıkarılması hakkında açılan davanın Marmaris 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/689 Esas sayılı dosyasında derdest olduğu anlaşıldığından ..."ın birleştirilen dava yönünden aktif husumet, asıl dava yönünden pasif husumet ehliyeti yönünden bu davanın kesinleşmesi beklenerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Ayrıca, Marmaris 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/201 Esas - 2009/431 Karar sayılı ilamı ile dava konusu 229, 52, 54 ve 227 parsellerde bulunan muhdesatların mülkiyetinin bir kısım davalılara ait olduğunun tespitine karar verildiği, bu kararın 01.07.2014 tarihinde kesinleştiği anlaşıldığından mahkemece yukarıda belirtildiği şekilde muhdesat oranlaması yapılarak muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşlara, geri kalan bedelin ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılmasına karar verilmesi gerekirken satış bedelinin tapudaki payları oranında dağıtılmasına karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeplerle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 10.06.2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.