Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, davacının iptal edilen 6.7.2006-31.10.2008 tarihleri arasındaki sigortalılığı nedeniyle yaşlılık aylığının durdurulduğunu, bu hizmetlerinin geçerli sayılması ile Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece, (kapatılan) 21. Hukuk Dairesinin uyulan bozma ilamından sonra davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Eldeki davada mahkemece ilk kez verilen karar, (kapatılan) 21. Hukuk Dairesi 14.05.2015 tarih ve 2014/15023 E. 2015/10853K. sayılı bozma ilamı ile davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınarak, öncelikle tahsis dosyasının dosya arasına alınarak, Kurum inceleme memurunun 31.5.2013 tarih raporuyla hizmetlerinin iptal edildiği anlaşıldığından ve iptal edilen çalışmaların şirket tarafından bildirilmesi nedeniyle şirket adresi ile fiili çalışmaların geçtiği adreslerin farklı olabileceği göz önünde bulundurulup davacının sigortalı olarak çalıştığı işyerinin açıkca adresi belirlenerek, gerekirse davacıdan hangi adreste çalıştığı sorularak bu adrese dair araştırma yapılıp, kolluk vasıtasıyla işyeri adresinde araştırma yapmak, davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış komşu işverenlerin bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlarını veya işverenleri tespit edip beyanlarına başvurmak, davacının çalışmalarının sözkonusu işyerlerinde fiili çalışmasının bulunup bulunmadığını kuşkuya yer vermeyecek tespit etmek ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar vermesi, gerekliliğine işaret edilerek bozulmuştur.
Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu; mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince; sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde, ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı kararı)
Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur. (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK)
Eldeki davada ise, bozmaya uyulmuş ise de bozma gereklerinin tam olarak yerine getirildiğinden bahsedilmesi mümkün değildir.
Mahkemece, önceki bozma gerekleri de yerine getirilerek, Kurum inceleme memurunun 31.5.2013 tarih raporuyla hizmetlerinin iptal edildiği anlaşıldığından ve iptal edilen çalışmaların şirket tarafından bildirilmesi nedeniyle şirket adresi ile fiili çalışmaların geçtiği adreslerin farklı olduğu göz önünde bulundurulup, resen araştırma kapsamında davalı işyerinde çalışan öteki kişiler (bordro tanıkları) ile fiili çalışmaların geçtiği adrese komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar dahi dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışmanın kurumca iptal edilen işyerinde mi yoksa başka işyerinde mi geçtiği açkça ortaya konulmalı, çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 23/02/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.