10. Hukuk Dairesi 2019/6365 E. , 2020/1575 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum ve davalılar ..., ... ve ... Döküm San. ve Mümessillik Ltd. Şti. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
İnceleme konusu davada; 19.09.2011 tarihinde geçirdiği iş kazası sonucunda vefat eden sigortalının hak sahiplerine ödenen gelir ve tedavi giderinin tahsilinin talep edildiği, dosyada alınan 16.05.2014 tarihli kusur raporunda davalı... Döküm San. ve Mümessillik Ltd.Şti. %98, ... %2, diğer davalılar ve sigortalının ise kusursuz bulunduğu, mahkemece kusur raporu esas alınarak davanın davalılar ...,... ve ... yönünden reddine, diğer davalılar ... ve ...-Döküm San.ve Mümessillik Ltd. Şti. yönünden kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
5510 sayılı Yasanın 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 21. maddesi 1. fıkrası ile “iş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilir.” düzenlemesi getirilmiş olup, 21. maddenin 4. fıkrası ise 3. kişilerin sorumluluğu "İş kazası, meslek hastalığı ve hastalık, üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle meydana gelmişse, sigortalıya ve hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı, zarara sebep olan üçüncü kişilere ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara rücû edilir." şeklinde düzenlenmiştir.
Somut davada; kaza olayı, Tuzla Kimyacılar Organize Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren ... Döküm San. Ltd. Şti. unvanlı iş yerinde bulunan reaktörlerden birinin patlaması sonucunda sigortalının vefat etmesi şeklinde meydana gelmiştir. Kaza ile ilgili İTÜ Kimya ve Metalurji Fakültesi öğretim görevlileri tarafından yapılan inceleme sonucunda tanzim edilen 13.07.2012 tarihli raporda; olay günü iş yerinde fenol-formaldehit kullanılarak fenolik reçine üretim esnasında standart üretim proses adımlarından bazılarının uygulanmasında operasyonel farklılıkların çıktığı, olay günü operasyonel faaliyeti sürdüren işçilerin kontrolden çıkan reaksiyon konusunda yeterli bilgiye sahip olmadıkları ve reaktörün patlayabileceğine dair bilgilendirme eksikliği olduğu, olay anından hemen önce muhtemelen rutin dışında gerçekleşen reaktörde aşırı ısınma, fokurdama, reaktörde sarsıntı vb. belirtilere karşı duyarsız kaldıklarını kayıtlardan gördüklerini, farklı uzman heyetlerinin olay tarihinden yaklaşık 7 ay sonra patlamanın gerçekleştiği yerde inceleme yaptıklarından dolayı olay yerinden patlama öncesi ve hemen sonrasına yönelik olarak olayın tam gelişimi hakkında yeterli veriler toplanamadığı, ancak olay yerinde oluşan hasarlar ve dünyada benzer iş yerlerinde meydana gelen patlamalarda tespit edilen nedenler ve bilimsel veriler ışığında değerlendirme yapıldığı taktirde; karıştırmayı zamanında başlatmamak, karıştırmanın homojen olmasını beklememek, katalizörlerden birini ilave etmeyi unutmak, gereğinden fazla katalizör ilave etmek, ısıtma sistemini erken açmak, ısıtma sistemini kapatmada geç kalmak, soğutma sistemini devreye almamak, malzemeleri normalden hızlı aktarmak gibi nedenlerden bir veya birkaçının birlikte gerçekleşmesi sonucunda fenolik reçine üretimi esnasında kontrolden çıkan reaksiyonun aşırı ısı üretilmesine neden olduğu ve buna bağlı olarak da patlamanın gerçekleştiği sonucuna varıldığı belirtilmektedir.
Kaza nedeniyle açılan ceza davasında davalılar ..., ..., ...,..."ın adli para cezasıyla cezalandırılmasına karar verilmiş ise de; söz konusu karar Yargıtay 12. Ceza Dairesinin 2015/15553 Esas, 2017/4543 Karar sayılı, 31.05.2017 tarihli ilamı ile sanıkların şirketteki görev dağılımlarının belirlenmesi ve şirket çalışanı ... hakkında dava açılıp açılmadığının araştırılması, dava açılmamış ise dava açılması sağlanarak dosya ile birleştirilmesi gerektiği yönünden bozulmuştur.
Somut dosyada kusura yönelik yeterli araştırma yapılmadan hüküm kurulduğu görülmektedir. Bu nedenle kaza olayı ile ilgili ceza ve tazminat dosyaları da celp edilmek suretiyle, davalılar ve sigortalının şirketteki görev tanımlarını belirleyen, İTÜ Kimya ve Metalurji Fakültesi öğretim görevlileri tarafından tanzim edilen ve kazanın muhtemel nedenlerini belirten raporda gözetilerek, kazanın meydana gelme sebeplerini tespit eden, olayın oluş şekline uygun, tarafların kusur oran ve aidiyetlerini belirleyen konusunda uzman bilirkişi heyetinden yeniden kusur raporu alınarak ve elde edilecek sonuç değerlendirilerek hüküm kurulmalıdır.
Yukarıda belirtilen maddi ve hukuki olgular gözetilerek karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı Kurum ve davalılar ... ve... Döküm San. Ltd. Şti., ... vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılar ...,... Döküm San. Ltd. Şti. ve ..."a iadesine, 25.02.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.