Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/12336 Esas 2022/3368 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi :... 18. İş Mahkemesi

Dava, prime esas kazancın tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalılar vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı, davalı şirkete ait işyerinde 1.1.2002-19.12.2011 tarihlerinde genel müdür olarak çalıştığını, Kuruma ücretlerinin gerçek ücret üzerinden bildirilmediğini, son alınan net maaşın 4500,00 TL olduğunu, davacının 1.1.2002-19.12.2011 tarihleri arası prime esas kazançlarının tespitini istemiştir.
II-CEVAP
Davalı ... Kablo Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi vekili; davacının ücretlerinin davalı Kuruma bildirildiği kadar olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı Kurum vekili; davacının davasını ispat etmesi gerektiğini, ispat için yazılı delil gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, “...Davanın kabülü ile toplamda davacının 01.01.2002-19.12.2011 Tarihleri arasında eksik prime esas gün olmaksızın,
a- Davacının ... sicil nolu davalı işveren yanında 01/01/2002-24/01/2011 tarihleri arasında;
Dönem Eksik Bildirilen Günlük Prime E.K./Gün
1.01.2002 - 31.03.2002 27.134.381,25 ETL
1.04.2002 - 30.06.2002 38.446.381,25 ETL
1.07.2002 - 31.12.2002 43.677.772,00 ETL
1.01.2003 - 31.03.2003 43.131.799,75 ETL
1.04.2003 - 30.06.2003 51.331.397,00 ETL
1.07.2003 - 31.03.2004 61.068.776,00 ETL
1.01.2004 - 30.06.2004 73.284.000,00 ETL
1.07.2004 - 31.12.2004 77.911.500,00 ETL
1.01.2005 - 31.12.2005 87,56 TL
1.01.2006 - 31.12.2006 96,73 TL
1.01.2007 - 30.06.2007 103,13 TL
1.07.2007 - 31.12.2007 107,25 TL
1.01.2008 - 30.06.2008 101,82 TL
1.07.2008 - 31.12.2008 108,39 TL
1.01.2009 - 30.06.2009 114,30 TL
1.07.2009 - 31.12.2009 120,15 TL
1.01.2010 - 30.06.2010 124,62 TL
1.07.2010 - 31.12.2010 131,45 TL ve
b-... sicil nolu davalı işveren yanında 25/01/2011-19/12/2011 tarihleri arasında;
1.01.2011 - 30.06.2011 139,25 TL
1.07.2011 - 19.12.2011 148,02 TL
Günlük prime esas kazanç ile çalıştığının ve primlerinin eksik bildirildiğinin tespitine,...karar vermiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesi “...Davalı şirket ile davalı kurumun istinaf istemlerinin reddine,...” karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı ... Kablo Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi vekili; kısaca davacının iddia ettiği tarih aralığına ait aylık ücretini gerekli ve yeterli delillerle ispat edemediğinden davanın reddi gerektiğini belirterek mahkeme kararının bozulmasını istemiştir.
Davalı Kurum vekili; davacının davasını ispat edemediğini, ispat için yazılı delil gerektiğini belirterek mahkeme kararının bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun; 288. maddesinde, bir hakkın doğumu, düşürülmesi, devri, değiştirilmesi, yenilenmesi, ertelenmesi, ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki işlemlerin, yapıldıkları zamanki miktar veya değerleri belir bir tutarı geçtiği takdirde senetle kanıtlanması gerektiği, bu hukuki işlemlerin miktar veya değeri, ödeme veya borçtan kurtarma (ibra) gibi herhangi bir sebeple belir bir tutardan aşağı düşse bile senetsiz kanıtlanamayacağı bildirilmiş, 289. maddesinde, 288. madde uyarınca senetle kanıtlanması gereken konularda yukarıdaki hükümler hatırlatılarak karşı tarafın açık muvafakati durumunda tanık dinlenebileceği, 292. maddesinde de, senetle kanıtlanması zorunlu konularda yazılı bir delil başlangıcı varsa tanık dinlenebileceği açıklanarak delil başlangıcının, dava konusunun tamamen kanıtlanmasına yeterli olmamakla birlikte, bunun var olduğunu gösteren ve aleyhine sunulmuş olan tarafça verilen kağıt ve belgeler olduğu belirtilmiştir. 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 200 ve 202. maddelerinde de bu düzenlemeler korunmuştur.
Kuruma ödenmesi gereken sigorta primlerinin hesabında gerçek ücretin/kazancın esas alınması gerekmekte olup hizmet tespiti davalarının kamusal niteliği gereği, çalışma olgusu her türlü kanıtla ispatlanabilmesine karşın ücret konusunda aynı genişlikte ispat serbestliği söz konusu değildir ve değinilen maddelerde yazılı sınırları aşan ücret alma iddialarının yazılı delille kanıtlanması zorunluluğu bulunmaktadır. Ücret tutarı maddede belirtilen sınırları aştığı takdirde, tespiti gereken gerçek ücretin; hukuksal geçerliliğe sahip olarak düzenlenmiş bulunmaları kaydıyla, sigortalının imzasını içeren aylık ücreti gösteren para makbuzları, banka kayıtları, ticari defter kayıtları, ücret bordroları gibi belgelerle kanıtlanması olanaklıdır. Yazılı delille ispat sınırının altında kalan miktar için tanık dinlenebileceği gibi, tespiti istenen miktar sınırı aşsa dahi varlığı iddia edilen çalışmanın öncesine ve sonrasına ait yazılı delil başlangıcı sayılabilecek belgeler bulunuyorsa tanık dinlenmesi mümkündür. Nitekim Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 20.10.2010 gün ve 2010/10 - 480 Esas - 2010/523 Karar, 20.10.2010 gün ve 2010/10 - 481 Esas - 2010/524 Karar, 20.10.2010 gün ve 2010/10 - 482 Esas - 2010/525 Karar, 19.10.2011 gün ve 2011/10 - 608 Esas - 2011/649 Karar, 19.06.2013 gün ve 2012/10 - 1617 Esas - 2013/850 Karar sayılı ilamlarında da aynı görüş ve yaklaşım benimsenmiştir.
Somut davada; ... Kablo San ve Tic. Ltd. Şti. 'ne ait bordroların celp edildiği, bordrolarda davacının asgari ücret miktarından yüksek bir miktar üzerinden bildirimlerinin yapıldığı, bordrolarda davacının imzasının bulunmadığı, ücret ödemelerine ilişkin hesap hareketlerini gösterir Vakıfbank kayıtlarının dosya içine alındığı, ... Kablo San ve Tic. Ltd. Şti. tarafından banka hesabına ücretin yatırıldığı anlaşılmaktadır.
Talep edilen dönemle ilgili ücretlerin yatırıldığı banka kayıtları yazılı delil olup, öncelikle ücret ödemesine ilişkin başka yazılı delilin veya banka kaydının olup olmadığı araştırılmalı, varsa bu bilgi ve belgelerde celp edilmeli, daha sonra banka kayıtları ile kuruma bildirilen dönem bordroları karşılaştırılarak inceleme yapılmalı, toplanan deliller değerlendirilerek ve ücretin ispatı konusunda yukarıda bahsedildiği üzere yazılı delil arandığı şayet yazılı delil başlangıcı sayılabilecek belge ya da bilgi bulunması halinde tanıkla da ispatın mümkün olabileceği hususları göz önüne alınarak varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesinin istinaf başvurularının esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, 10.03.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.