22. Hukuk Dairesi 2012/16723 E. , 2013/5223 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
İHBAR OLUNAN :
DAVA : Davacı, kıdem, ihbar tazminatı, yıllık izin, hafta tatili, ulusal bayram genel tatili, fazla çalışma ücret alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, müvekkili işçinin 01.09.1998-04.01.2010 tarihleri arasında, davalı ... Bakanlığına bağlı Adana Numune Hastanesinde alt işveren işçisi olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin işverence haklı neden olmadan feshedildiğini, işçilik alacaklarının ödenmediğini beyanla, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı vekili, öncelikle talebe konu alacakların zamanaşımına uğradığını ileri sürerek, davacının yüklenici firmalar işçisi olduğunu, müvekkili Bakanlığın ihale makamında konumu olup, işçilik alacaklarından sorumluluğu bulunmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davalının iş sözleşmesini fesihte haksız olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karar, davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında, davacı işçinin iş sözleşmesinin feshedilip feshedilmediği ve dava konusu alacaklara hak kazanıp kazanmadığı noktalarında uyuşmazlık vardır.
1- Somut olayda, davacı, davalı Bakanlığa bağlı Adana Numune Hastanesinde, değişen alt işverenler işçisi olarak aşcı göreviyle çalışmıştır. Davacı tarafça iş sözleşmesinin 04.01.2010 tarihinde haksız yere feshedildiği iddia edilmektedir. İhbar olunan alt işveren ... Yemekçilik Gıda Mad. Tem. ve Konf. Tic. San. Ltd. Şti. temsilcisi beyan dilekçesinde, davacının kendi isteğiyle, İstanbul"daki Samatya Eğitim ve Araştırma Hastanesinde çalışmak üzere işyerinden ayrıldığını ve anılan hastanede yüklenici firma işçisi olarak çalışmaya devam ettiğini bildirilmiştir. Hizmet döküm cetvelinin ve bir kısım işyeri tescil bilgilerinin incelenmesinden, davacının 01.01.2010 tarihinde dava dışı ... Yemekçilik Kırt. Hiz. Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. işçisi olarak, işe girişinin bildirildiği anlaşılmaktadır. Bu işyerine ilişkin tescil bilgilerinde, işyerinin İstanbul"da bulunan bir araştırma hastanesi olduğu kayıtlıdır. Öncelikle, hizmet döküm cetvelinde kayıtlı "1085308" nolu dava dışı ... Ltd. Şti"ye ait işyeri tescil bilgileri ve "1086267" tescil nolu işyerine ait işyeri tescil bilgileri eksiksiz şekilde Sosyal Güvenlik Kurumu"ndan sorulmalı, işyeri adresi ve hastanenin tam ismi tespit edilmelidir. ... Yemekçilik Kırt. Hiz. Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti."den davacı işçinin bu işyerinde çalışmasına ilişkin işyeri kayıtları, asıl işveren bilgileri celp edilmelidir. Davacının bu çalışmasının hangi hastanede geçtiği tespit edildikten sonra, ilgili hastanenin Sağlık Bakanlığı"na bağlı bir hastane olup olmadığı araştırılmalıdır. Ardından ihbar olunan ... Yemekçilik Gıda Mad. Tem. Ve Konf. Tic. San. Ltd. Şti. ve dava dışı ... Yemekçilik Kırt. Hiz. Tem. İnş. San. Tic. Ltd. Şti."nin kuruluştan itibaren ticaret sicili kayıtları, faaliyet alanları, adresleri, yetkililerin kimlik bilgileri, ünvan değişikliği yapılıp yapılmadığı Ticaret Sicil Memurluğu"ndan sorularak, bilgi ve belgeler celp edilmeli, şirketler arası organik bağ bulunup bulunmadığı tespit edilmelidir. Nihayetinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 169. ve devamı maddeleri uyarınca davacı asil, iş sözleşmesinin feshi ve İstanbul ilindeki devam eden çalışması hakkında isticvap olunmalıdır. Tüm deliller bir arada değerlendirilerek, davacının iş sözleşmesinin işverence feshedilip feshedilmediği, dava dışı ... Ltd. Şti. Çalışmasının işyeri devri hükmünde olup olmadığı hususlarında bir değerlendirme yapılarak, feshe bağlı haklar olan kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık izin alacakları hakkında bir sonuca gidilmelidir.
2- Fazla çalışma yaptığı, hafta tatilinde, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığını iddia eden işçi, bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Fazla çalışma yapıldığının, hafta tatilinde, ulusal bayram ve genel tatillerde çalışıldığının ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları, yazılı delil niteliğindedir. Ancak, sözü edilen çalışmanın bu tür yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda, tarafların dinletmiş oldukları tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bununla birlikte, işyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de, anılan çalışmaların olup olmadığı araştırılmalıdır.
Somut olayda, davacının fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil alacaklarına yönelik talebi, davacı tanıkları beyanlarına itibar edilerek kabul edilmiştir. Uyap sistemi vasıtasıyla yapılan incelemede, her iki davacı tanığının da davalıya karşı işçilik hak ve alacaklarının tahsili istemiyle açtığı davada, benzer taleplerde bulunduğu anlaşılmaktadır. Davacı tanıklarının, iş bu davaya konu iş yerindeki çalışma koşulları açısından menfaatinin bulunduğu açıktır. Dosya kapsamında ise tanık beyanlarının doğruluğunu denetlemeye elverişli delil bulunmamaktadır. Hal böyle iken salt davacı tanıklarının beyanlarına dayanılarak, yazılı şekilde davacının fazla çalışma yaptığı, hafta tatilinde, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığının kabulü isabetli olmamıştır.
Öncelikle, davacının çalışma süresi nazara alınarak, altişverenler ile davalı bakanlığa bağlı hastane arasında imzalanan hizmet alım sözleşmeleri ile bu sözleşmelere ilişkin teknik ve idari şartnameler, davalı bakanlıktan istenilmelidir. Dönem bazında, alt işverenlerin hizmet alım sözleşmesi ile asıl işveren olan davalıdan aldığı işin sözleşme bedeli ve kaç işçi ile yapıldığı tespit edilmeli, hakediş ödemelerine ilişkin bilgi ve belgeler getirtilerek hakediş ödemeleri kapsamında fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin yer alıp almadığı tespit edilmelidir. Ardından, kamu kurumu olan davalı asıl işverene bağlı hastane işyerinin yönetimince alt işverenin yapacağı işin denetlenmesi amacıyla alt işveren işçilerinin günlük çalışma sürelerine yönelik düzenleme yapılıp yapılmadığı, hastanenin her bir bölümündeki yardımcı işlerde kaç alt işveren işçisinin çalıştırılmasının öngörüldüğü belirlenmeli, tüm bu hususlara ilişkin olarak alt işverenin düzenlediği kayıt ve belgeler getirilip dosya kapsamına alınmalıdır. Bilgi ve belgelerin toplanılmasının ardından, uyuşmazlık konusunda uzman bilirkişi eşliğinde işyerinde keşif yapılarak, alt işveren işçilerine fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil çalışması yaptırılıp yaptırılmadığı tespit edilmeli, yaptırılmış ise talimatın kim tarafından verildiği açıklığa kavuşturulmalı, tüm dosya kapsamı birlikte yeniden bir değerlendirmeye tabi tutularak oluşacak sonuca göre bir karar verilmelidir. Yazılı şekilde, eksik araştırma ve incelemeyle karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 12.03.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.