15. Hukuk Dairesi 2014/6650 E. , 2015/1824 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiş, asıl ve birleşen dava davacıları vekili tarafından duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacılar vekili Avukat ... ile davalı vekilleri Avukat ... ve Avukat ... geldi. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmal edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu işin gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Asıl ve birleşen dava eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup, menfi tespit istemine ilişkindir. Mahkemece her iki davanın reddine karar verilmiş, karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Asıl ve birleşen davada davalı-yüklenici ... tarafından asıl davanın davacısı iş sahibi ... ile birleşen davanın davacıları ve dava konusu çeklerin keşidecisi ... ve cirantası ... hakkında; ... İcra Müdürlüğü"nün 2012/3166 esas (2012/2652 eski esas) sayılı icra takip dosyası ile iki çekten kaynaklı toplam 2.000.000,00 TL"lik asıl alacak ve ferileri için yapılan icra takibinde davalı-yüklenici ... tarafından ... Noterliği"nin 11.03.2013 tarih ve ... yevmiye sayılı temliknamesi ile 1.500.000,00 TL alacağı dava dışı ..."ne, yine aynı takip dosyasında ... Noterliği"nin 19.02.2013 tarih ve ... yevmiye sayılı temliknamesi ile 1.000.000,00 TL alacağı dava dışı ..."ne temlik etmiş, ... İcra Müdürlüğü"nün 2012/8478 sayılı icra takibinde bir adet çekten kaynaklı 1.000.000,00 TL ve ferileri için yapılan icra takibinde ... Noterliği"nin 11.03.2013 tarih ve ... yevmiye sayılı temliknamesi ile 1.500.000,00 TL alacağı dava dışı ..."ne temlik etmiş, ... İcra Müdürlüğü"nün 2012/8479 sayılı icra takibinde bir adet çekten kaynaklı 1.000.000,00 TL ve ferileri için yapılan icra takibinde ... Noterliği"nin 11.03.2013 tarih ve ... yevmiye sayılı temliknamesi ile 1.500.000,00 TL alacağı dava dışı ..."ne temlik etmiştir. Açılan menfi tespit davalarında verilecek karar temlik alanların hukuki durumlarını doğrudan etkileyeceğinden davada taraf olarak yer almaları zorunludur. Bu halde, mahkemece öncelikle asıl ve birleşen davada temlik alanların davaya dahil ettirilip, varsa sunacakları deliller de toplandıktan sonra davanın sonuçlandırılması gerekirken, bu husus gözden kaçırılarak yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
Öte yandan birleşen davada asıl davanın da konusu olan dört adet toplam 4.000.000,00 TL"lik çeklerle ilgili keşide eden ... ve cirantası ... tarafından borçlu bulunmadığının tespiti istenmiştir. Dava 2.000.000,00 TL değer gösterilerek ve bu miktar üzerinden peşin nispi harç ödenerek açılmıştır.
Menfi tespit davaları borçlu bulunmadığı ileri sürülen miktar belli olduğundan 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 15.maddesine göre nispi harca tabidir. Aynı yasanın 28/1-a maddesine göre karar ve ilam harçlarının 1/4"ünün peşin olarak alınması zorunludur. Harç hususu kamu düzenine ilişkin olduğundan mahkeme tarafından kendiliğinden göz önünde tutulur. Harçlar Kanunu"nun 30.maddesi gereğince muhakeme sırasında tespit edilen değerin dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, o celse için yargılamaya devam edilerek, takip eden celseye kadar noksan harç tamamlanmadıkça davaya devam olunamayacağından HMK"nın 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulmasının noksan harcın tamamlanmasına bağlı olduğu, 32.maddesinde de yargı işlemlerinden alınan harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılamayacağı hükmü getirilmiştir.
Bu durumda, mahkemece birleşen dava 4.000.000,00 TL üzerinden ödenmesi gerekirken, 2.000.000,00 TL değer üzerinden noksan harç ödenerek açıldığından, birleşen dosya davacılarından 4.000.000,00 TL üzerinden hesaplanacak peşin nispi ilam harcından peşin olarak eksik alınan nispi ilam harcı düşüldükten sonra kalan eksik 1/4 peşin ilam harcını yatırmak üzere sonraki celseye kadar süre verilip, yatırması halinde yargılamaya devam edilmesi, aksi halde 6100 sayılı HMK"nın 150.maddesi uyarınca dosyanın işlemden kaldırılması ve yasal süresi içinde noksan harç ödenip davanın yenilenmemesi halinde birleşen davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken kamu düzeninden olan harç hususu gözden kaçırılarak eksik harçla açılan davanın esastan karara bağlanması usul ve yasaya aykırı olmuştur.
Belirtilen sebeplerle davacıların diğer, davalının tüm temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek olmaksızın kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, bozma sebebine göre davacıların diğer, davalının tüm temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, 1.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak Yargıtay duruşmasında vekil ile temsil edilen davacılara verilmesine, aşağıda yazılı bakiye 94,70 TL Yargıtay başvurma harcının temyiz eden asıl ve birleşen dava davacılarından alınmasına, ödediği temyiz peşin ve Yargıtay başvurma harçlarının istek halinde temyiz eden asıl ve birleşen dava davalısına geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 09.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.