Danıştay 2. Daire 2021/14168 Esas 2022/1370 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/14168
Karar No : 2022/1370


KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVACI) : …Fabrikası A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …İdare Mahkemesince verilen …günlü, E:…K:…sayılı kararın açıklama ile onanmasına dair Danıştay Onuncu Dairesinin 26/12/2019 günlü, E:2016/8698, K:2019/11067 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İstanbul ili, Beyoğlu ilçesi, …Mahallesi, …Deresi Sokak No:…, (yeni adres, …, Sokak No:…) adresinde bulunan davacıya ait işyerinin …İmalatı'' faaliyet konulu işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptaline ilişkin …günlü, …sayılı işlemi ile işyerinin faaliyetten men edilmesine ilişkin 21/06/2013 günlü mühürleme tutanağının iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : …İdare Mahkemesinin …günlü, E:…K:…sayılı kararıyla; davacıya ait ''Yün İplik İmalatı'' faaliyet konulu işyeri açma ve çalışma ruhsatının, işyerinin İkinci Sınıf Gayri Sıhhi Müessese şartlarını taşımadığı, ruhsat hilafı faaliyetlerde bulunulduğu gerekçeleriyle iptal edilmesine ilişkin …günlü, …sayılı davalı idare işlemi yönünden yapılan inceleme sonucunda, işyeri açma ve çalışma ruhsatında belirtilen kullanım amacı olan yün iplik imalatı işinin neredeyse hiç gerçekleştirilmediği, ancak çevre sakinleri ve fuar organizasyonları yapma konusunda yetkili kurumlarca yapılan şikayetlerde belirtildiği üzere davacı şirkete ait fabrikanın fuar ve sergi salonu olarak kullanıldığının davalı idarece yapılan kontrol ve denetimlerle sabit görüldüğü ve yapılan denetim ve kontrol sonrası davacı tarafın bu aykırılığı düzeltmediği gerekçesiyle, dava reddedilmiştir.
Daire Kararının Özeti : Danıştay Onuncu Dairesinin 26/12/2019 günlü, E:2016/8698, K:2019/11067 sayılı kararıyla, davacının temyiz başvurusu reddedilerek İdare Mahkemesi kararı, davacının eksik hüküm kurulduğuna ilişkin temyiz iddiası yönünden; ruhsat iptal edilerek iş yerinin faaliyetten men edilmesine yönelik işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, anılan işlemin uygulanması amacıyla tesis edilen mühürleme işleminde de hukuka aykırılık bulunmadığı açıklaması yapılarak onanmıştır.

KARAR DÜZELTME TALEBİNDE
BULUNANIN İDDİALARI : Davacı tarafından; Mahkemece, dava konusu istemler yönünden eksik hüküm kurulduğu, onaylı mimarı projede fuar ve sergi alanı olarak işaretli alanda gerekli tüm izinler alınmak suretiyle kısa süreli etkinlikler yapıldığı, ruhsata aykırı hususlar ve eksikliklerin neler olduğuna ilişkin yapılmış bir tespit ve süre verilmesinin söz konusu olmadığı, yapılan tespitte sadece fuar alanı ve sergi salonundan bahsedildiği ki bu kısmın da mühürlendiği ve müteakip tespitte mühürlü olduğunun tespit edilmesine karşın bu kez işyerinin büyük kısmında üretim yapılmadığından bahisle ruhsatlarının iptal edilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek, Daire kararının düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, davacının karar düzeltme isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının açıklama ile onanmasına dair Danıştay Onuncu Dairesinin 26/12/2019 günlü, E:2016/8698, K:2019/11067 sayılı kararı kaldırılarak, uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, İstanbul ili, Beyoğlu ilçesi, …Mahallesi, …Sokak No:…(yeni adres, …Sokak No:…) adresinde bulunan davacıya ait işyerinin 'Yün İplik İmalatı'' faaliyet konulu işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptaline ilişkin …günlü, …sayılı işlemi ile işyerinin faaliyetten men edilmesine ilişkin 21/06/2013 günlü mühürleme tutanağının iptali istemiyle temyizen bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanunun 3. maddesinde, işyeri açma ve çalışma ruhsatını vermeye yetkili merciler belirtildikten sonra 4. maddesinde bu mercilerin; iznin verilmesi için yapılacak beyan ve incelemelerde, insan sağlığına zarar vermemek, çevre kirliliğine yol açmamak, yangın, patlama, genel güvenlik, iş güvenliği, işçi sağlığı, trafik ve karayolları, imar, kat mülkiyeti ve doğanın korunması ile ilgili düzenlemelere aykırı davranmamak şeklinde öngörülen genel kriterlere göre düzenlenecek yönetmeliği esas alacağı hükme bağlanmıştır.
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin, dava konusu işlemde dayanak olarak işaret edilen 13. maddesinde, işyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, işyerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verileceği ve bu süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsatın iptal edilerek işyerinin kapatılacağı; "İkinci ve üçüncü sınıf gayrisıhhî müesseseler" başlıklı 23. maddesinde, ikinci ve üçüncü sınıf gayrisıhhî müessese açmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin, işin özelliğine göre 2. fıkrada belirtilen kriterlere uygun olarak işyerini düzenledikten sonra bu Yönetmeliğin eki Örnek 2’de yer alan başvuru formunu doldurarak yetkili idareye ibraz edeceği, 2. fıkrasında yetkili idarelerin, bu müesseseler için yapılacak beyan ve incelemelerde; insan sağlığına zarar verilmemesi, çevre kirliliğine yol açılmaması, yangın, patlama, genel güvenlik, iş güvenliği, işçi sağlığı, trafik ve karayolları, imar, kat mülkiyeti ve doğanın korunması ile ilgili düzenlemeleri esas alacağı ve 6. fıkrasında ise, ruhsat verilmesini takiben yapılacak kontrol ve denetimlerde, ikinci fıkrada belirtilen kriterlere aykırı beyan ve durumun tespiti halinde, işyerine bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verileceği, verilen süre içinde noksanlık ve aykırılıkların giderilmemesi halinde ruhsatın yetkili idare tarafından iptal edilerek işyerinin kapatılacağı; "Ruhsat değişikliği gerektiren haller" başlıklı 28. maddesinde, işletmenin, faaliyet alanının değişmesi durumunda yeniden ruhsat alınmasının zorunlu olduğu, gayrisıhhî müesseselerin yeniden sınıflandırılması veya tesiste yapılan bir değişiklik neticesinde bir alt sınıfa geçen tesislerin yeniden ruhsat almasının gerekmediği, yapılan değişiklik neticesinde üst sınıfa geçmiş olan tesislerin bir yıl içinde yeni sınıfa göre açılma ruhsatı almasının zorunlu olduğu düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda incelenen mevzuat uyarınca ikinci ve üçüncü sınıf gayrisıhhî müesseselerin, ruhsatlandırılmasından sonra da yetkili idareler tarafından denetleneceği ve insan sağlığına zarar verilmemesi, çevre kirliliğine yol açılmaması, yangın, patlama, genel güvenlik, iş güvenliği, işçi sağlığı, trafik ve karayolları, imar, kat mülkiyeti ve doğanın korunması ile ilgili düzenlemelere aykırı beyan veya durumun tespiti halinde eksiklik veya aykırılığın giderilmesi için 15 gün süre verileceği ve bu süre içerisinde giderilmemesi halinde ise, ruhsatın iptal edileceği; faaliyet alanının, sınıf değişikliğini gerektirmesi halinde alt sınıf yönünden yeniden ruhsat alınmasının gerekmediği ancak üst sınıfa geçilmesi halinde ise bir yıl içinde sınıfına uygun ruhsat alması gerektiği; buna karşılık meri mevzuata aykırılık ve eksikliklerin, dava konusu olayda olduğu gibi ruhsatta yer almayan-ruhsatsız, fuar ve sergi organizasyonu gibi faaliyetlerin tespiti durumunda, verilecek 15 gün süre içinde aykırılığın giderilmemesi halinde bu kısım yönünden (ruhsatsız) faaliyetin menine karar verilebileceği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden; davalı idarece işyerinde yapılan denetim sonucunda düzenlenen 04/02/2013 günlü tebliğ ilmuhaberinde, iş yerinin bir kısmının fuar ve sergi alanı olarak kullanıldığının tespit edildiği, daha önce zabıta tarafından yapılan denetimlerde de aynı hususun tespit edildiğinden bahisle İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik'in 13. maddesine istinaden belirtilen hususların 15 gün içinde giderilmesi, aksi hâlde iş yeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilerek iş yerinin faaliyetten men edileceğinin tutanak altına alındığı; 21/02/2013 günü işyerinde yapılan inceleme sonucunda hazırlanan teknik raporda, tespit anı itibariyle çalışan 6,5 Hp gücünde bir tezgah ve 50 tonluk 40 Kw gücünde atıksu arıtma tesisinin görüldüğü, ayrıca 250 adet toplam 3.650 Hp gücünde motor bulunduğunun belirtildiği; 28/02/2013 günlü denetimde ise, iş yeri açma ve çalışma ruhsatında belirtilen motor gücünün çok altında bir motor gücü ile sayısına riayet edilmediği, fuar alanı ve sergi salonu olarak kullanılan yerin mühürlü olduğu ve her an kullanılabilecek şekilde boş tutulduğu ve yukarıda belirtilen noksanlıklardan dolayı ruhsata aykırı faaliyete devam edildiğinin görüldüğü, bu nedenle, ruhsat iptal edilerek iş yerinin faaliyetten men edilmesi gerektiğinin tutanak altına alınmıştır.

Belirtilen bu denetimler sonrasında ise, dava konusu …günlü …sayılı işlemle "işyeri ilgilisine, olumsuzlukları gidermesi hususunda 04/02/2013 tarihinde 15 günlük süreli tebligat yapılmıştır. Süre hitamında İmar ve Şehircilik Müdürlüğü teknik elemanları ile birlikte yapılan kontrol ve denetimde... İşyeri ilgililerinin ruhsatta belirtilen motor sayısı ve motor gücüne (671 adet 4362.764 HP) riayet etmediği, yine ilgili yönetmeliğe göre verilen “İkinci Sınıf” şartını taşımadığı, ruhsatta faaliyet konusu “Yün İplik İmalatı” olmasına rağmen ilgi ...(şikayetlere ilişkin)... dilekçelere istinaden 01/11/2012 tarihinde ekiplerimizce yapılan tespitte gayrıyasal olarak fuar alanı ve sergi salonu olarak kullanılan mahallin mühürlü olduğu, her an kullanılabilecek şekilde boş tutulduğu ve yukarıda belirtilen noksanlıklardan dolayı ruhsat hilafı faaliyetine devam ettiği görülmüştür." gerekçesiyle Yönetmeliğin 13. maddesi gereğince ruhsatın iptaline karar verilerek, dava konusu 21/06/2013 günlü mühürleme tutanağı ile de işyeri faaliyetten men edilmiştir.
Bu durumda, mevzuatın açık düzenlemesi uyarınca; davacının ruhsata konu gayrisıhhi müessese sınıfının motor gücü ve sayısı nedeniyle alt sınıf yönünde değişmesinin yeniden ruhsatlandırmayı veya mevcut ruhsatının iptalini gerektirmediği; ruhsata aykırı faaliyet yönünden, işyerinin bu faaliyet yönünden faaliyetten men edilebileceği ve dosya kapsamında da fuar ve sergi salonu olarak kullanılan kısmın mühürlendiği hususunun sabit olması karşısında, dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmesi gerekmekte iken; aksi yönde ve eksik hüküm kurulmak suretiyle verilen Mahkeme kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE;
2. …İdare Mahkemesinin …günlü, E:…K:…sayılı sayılı kararının, 2577 sayılı Kanun’un temyize tabi ilk kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49/1-b maddesi uyarınca BOZULMASINA;
3. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesinin 3622 sayılı Kanun ile değişik 3. fıkrası uyarınca ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 17/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.