Danıştay 2. Daire 2021/812 Esas 2022/1346 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/812
Karar No : 2022/1346

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Sakarya ili, Adapazarı ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi, No:… adresinde bulunan hurda alım satım faaliyetinde bulunan davacıya ait işyerinde davalı idarece yapılan denetimde 3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanunun 3. maddesine aykırı olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunmadan ticari faaliyette bulunulduğuna ilişkin … günlü, … sayılı tutanak ile anılan işyerinin ruhsatı bulunmadığından bahisle mühürlenmesine ilişkin 05/11/2013 günlü Adapazarı Belediye Başkanlığı işlemlerinin iptali istemiyle açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; Danıştay 17. Dairesi'ni 10/03/2015 gün ve E:2015/9024,K: 2015/478 sayılı bozma kararına uyulmak suretiyle, davacının geçici ruhsat verilirken taahhütte bulunduğu hususlara uymadığı tesbit edilerek geçici süreli verilen işyeri açma ve çalışma ruhsatının süresinin 20/05/2013 tarihi itibarıyla dolduğu ve davacının bu tarihten sonra ruhsatsız olarak faaliyette bulunduğu, 3572 sayılı kanunun ilgili hükümleri uyarınca "geçici ruhsat" adı altında herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği, işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerlerinin ruhsatın veriliş tarihini izleyen bir ay içinde kontrol edileceği bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde, süreyle sınırlandırılmaksızın çalışma ruhsatının alınmış sayılacağı, bu nedenle davalı idarece 21/05/2012 tarihinde verilen geçici ruhsatın kesinlik kazandığı ve halen geçerliliğini koruduğu açık olup, imar planında konut alanında kalan davacının faaliyette bulunduğu işyeri için imar planına uygun olarak ayrılan bir sanayi tesis alanı bulunmaması nedeniyle geçici olarak faaliyet izni verildiğinin anlaşıldığı, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Yönetmeliğin 26. maddesi uyarınca bir gayrisıhhi müessesenin öncelikle kendi türündeki işyerlerine mahsus sanayi bölgesinde kurulması esas olduğundan, imar planı ve yönetmelik hükmüne aykırı olarak gayrisıhhi müessese kapsamındaki işyeri için davacıya verilen faaliyet izninin açık hata kapsamında değerlendirilerek iptal edilmesi mümkün ise de usulüne uygun başvurusu üzerine davacıya faaliyet izni verdikten sonra imar planına uygun olarak faaliyet gösterebileceği bir yer gösterilmeden davacının faaliyetinin sona erdirilmesi idari istikrar ve güven ilkesine aykırı olduğu gibi hak ve nesafet ölçülerine de uymadığından, davacıya ait işyeri ruhsatının süresi dolduğundan bahisle tesis edilen davacının ruhsatsız faaliyet gösterdiğine ilişkin dava konusu … günlü, … sayılı tutanak ile işyerinin mühürlenmesine ilişkin 05/11/2013 günlü Adapazarı Belediye Başkanlığı işlemlerinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, gayrisıhhi müessese tesis alanının Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanlığınca belirlenmesi gerektiği, ancak halen imar planında gayrisıhhi müessese tesis alanının belirlenmediği, bu nedenle davacıya geçici izin verildiği, Yönetmeliğin 13. maddesinin uygulanmasının söz konusu olmadığı, 5393 sayılı kanunun 14. maddesi gereği Encümen Kararı alındığı, geçici izin süresinin sona ermesiyle işyerinin ruhsatsız hale geldiği, idarenin işlemini açık hata kapsamında geri almasının hukuken mümkün olduğu belirtilerek, mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesi ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
MADDİ OLAY :
Davacının, Sakarya ili, Adapazarı ilçesi, … Mahallesi, … Cad, No:… adresinde hurdacılık işyerinin bulunduğu, … günlü, … sayılı Adapazarı Belediye Encümeni kararı uyarınca ve encümen kararında belirtilen şartlara uyulması kaydıyla davacıya işyeri için 1 yıl süreyle … günlü, … sayılı geçici izin belgesi verildiği, daha sonra … günlü, … sayılı Adapazarı Belediye Encümeni kararı ile bu sürenin 1 yıl daha uzatıldığı, davalı idareye bağlı denetim ekibi tarafından işyerinde yapılan denetim neticesinde davacının geçici izin verilirken taahhütte bulunulan şartlara uymadığının tespiti üzerine davacıya verilen geçici iznin iptal edilmesine ilişkin dava konusu Adapazarı Belediyesi Ruhsat Denetim Müdürlüğü işleminin tesis edildiği, sözkonusu işlemin iptali istemiyle temyizen bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3572 sayılı işyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Yasa'nın 4. maddesinde, 3. maddede belirtilen mercilerin, iznin verilmesi için yapılacak beyan ve incelemelerde; a) İnsan sağlığına zarar vermemek, b) Çevre kirliliğine yol açmamak, c) Yangın, patlama, genel güvenlik, iş güvenliği, işçi sağlığı, trafik ve karayolları, imar, kat mülkiyeti ve doğanın korunması ile ilgili düzenlemelere aykırı davranmamak genel kriterlerine göre düzenlenecek yönetmeliği esas alacakları kuralı yer almıştır.
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 13. maddesinde, "İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri, yetkili idareler tarafından ruhsatın verildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde kontrol edilir. İşyerinin bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde ruhsat kesinleşir. Kontrol görevini yerine getirmeyen yetkili idare görevlileri hakkında kanuni işlem yapılır. İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, işyerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verilir. Verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsat iptal edilerek işyeri kapatılır. Ayrıca ilgililerin yalan, yanlış ve yanıltıcı beyanı varsa haklarında kanunî işlem yapılır." kuralı yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden; davacının Sakarya ili, Adapazarı ilçesi, … Mahallesi, … Cad, No:… adresinde hurdacılık işyerinin bulunduğu, … günlü, … sayılı Adapazarı Belediye Encümeni kararı uyarınca ve encümen kararında belirtilen şartlara uyulması kaydıyla davacıya işyeri için 1 yıl süreyle … günlü, … sayılı geçici izin belgesi verildiği, daha sonra … günlü, … sayılı Adapazarı Belediye Encümeni kararı ile bu sürenin 1 yıl daha uzatıldığı anlaşılmaktadır.
3572 sayılı kanunun yukarıda belirtilen hükümleri uyarınca "geçici ruhsat" adı altında herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği, işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerlerinin ruhsatın veriliş tarihini izleyen bir ay içinde kontrol edileceği bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde, süreyle sınırlandırılmaksızın çalışma ruhsatının alınmış sayılacağı, bu nedenle davalı idarece 21/05/2012 tarihinde verilen geçici ruhsatın kesinlik kazandığı ve halen geçerliliğini koruduğu açıktır.
Bu itibarla, hurda alım satım faaliyetinde bulunan davacıya ait işyerinin, işyeri açma ve çalışma ruhsatı mevcut olduğundan, işyerinin ruhsatı bulunmadığından bahisle mühürlenmesine ilişkin 05/11/2013 günlü işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı ve dava konusu işlemin bu gerekçeyle iptaline karar verilmesi gerekmekte iken, yukarıda belirtilen gerekçeyle iptali yolunda verilen kararda, sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, yukarıda belirtilen GEREKÇE İLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davalı idare üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren (15) onbeş gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.