4. Hukuk Dairesi 2016/7324 E. , 2017/75 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yerel mahkemece verilen gün ve sayısı yukarıda yazılı kararın; Dairemizin .../02/2016 gün ve 2015/3036 - 2016/2173 sayılı ilamıyla onanmasına karar verilmiştir. Süresi içinde davacı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla HUMK’un 440-442. maddeleri uyarınca tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
...-Temyiz ilamında bildirilen gerektirici nedenler karşısında Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun değişik 440. maddesinde sayılan nedenlerden hiç birine uygun olmayan davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan karar düzeltme istemleri reddedilmelidir.
...-Davacının diğer karar düzeltme isteklerine gelince;
Dava, davacı idareye ait taşınmazdan çıkarılan maden bedelinin tazmini istemine ilişkindir. Mahkemece; davanın reddine dair verilen karar, Dairemizin .../02/2016 gün ve 2015/3036 - 2016/2173 sayılı ilamı ile onanmış ve davacı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
Davacı idare; ... ili Mamak ilçesi Kutludüğün köyündeki 50000 m² alanda bulunan taş ocaklarının denetimsiz ve izinsiz olarak kullanıldığının ihbar edilmesi üzerine mahallinde yapılan incelemede, davalının Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz üzerinde izinsiz maden çıkardığının anlaşıldığını belirterek izinsiz alınan malzeme bedelinin davalıdan tazmini isteminde bulunmuştur.
Davalı, dava dışı maden şirketi tarafından... ... Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü"ne başvurulduğunu ve mermer sahası işletilmek üzere İR-2680 no"lu ruhsatın alınarak 1987 yılında üretime başlandığını, söz konusu şirket tarafından rödövans sözleşmesi ile işletme izninin kendilerine devredildiğini ve gerekli Devlet hakkının ödendiğini beyanla istemin reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davacı tarafından davalının Hazine arazisinin ne kadarlık bölümüne müdahele ettiğinin açıklanmadığı gibi mahallinde teknik yönden tespit edilmesinin de mümkün olmadığı, davacının sunduğu bilançolara göre gayrisafi satış hasılatı bedelinin dikkate alınarak değerlendirme yapılmasının bilimsel olmadığı ve hakkaniyete de uygun bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
3213 sayılı Maden Kanunu"nun 46. maddesine, 05/06/2004 tarihinde yürürlüğe giren 5177 sayılı "Maden Kanununda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun"un .... maddesi ile eklenen "Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufundaki yerlerde yapılan madencilik faaliyetleri için bu Kanunun yürürlük tarihinden
sonra kira, ecri misil alınmaz." fıkrası gereğince 05/06/2004 tarihinden sonra kullanım bedeli istenemez ise de yapılan incelemede; davacının isteminin belirtilen yasa değişikliği öncesi döneme ait olduğu ve 3213 sayılı Maden Kanunu 46/... maddesine dayalı olarak kullanım bedelinin talep edilebileceği anlaşılmıştır.
Davalı maden ruhsatı ile faaliyette bulunmuş olmakla birlikte, dava konusu hazine adına kayıtlı bulunan yerleri kullanabilmek için davacıyla anlaşıp kiralama yapmış veya izin almış değildir. Mahkemece açıklanan yönler gözetilerek, 3213 sayılı Maden Kanunu"nun 46. maddesinde değişiklik yapılmasından önceki döneme ait kullanım bedeli talep edebileceğinden mahkemece bu döneme ait gerekli hesaplamalar yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yerinde olmayan gerekçeyle yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya uygun olmadığından hükmün bozulması gerektiği sonucuna varılmıştır. Ne var ki, mahkeme kararı dairemizce onanmıştır. Açıklanan nedenlerle davacının karar düzeltme istemi kabul edilmeli, ....02.2016 gün ve 2015/3036 - 2016/2173 karar sayılı onama kararı kaldırılmalı ve karar açıklanan nedenlerle bozulmalıdır.
SONUÇ: Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu 440-442 maddeleri gereği davacının karar düzeltme isteminin yukarıda (...) no"lu bentte açıklanan nedenlerle kabulüne, .../02/2016 gün ve 2015/3036 - 2016/2173 karar sayılı onama kararının kaldırılmasına ve kararın yazılı olan nedenlerle davacı yararına BOZULMASINA, davacının diğer karar düzeltme istemlerinin ilk bentte açıklanan nedenlerle reddine 09/01/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.