Danıştay 6. Daire 2018/5416 Esas 2022/3216 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/5416
Karar No : 2022/3216


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
DİĞER DAVALI İDARE : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- … Mimar Odası
VEKİLLERİ : Av. …
2- … Şehir Plancılar Odası
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bursa İli, Nilüfer İlçesi, … (…) Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaza … Belediye Meclisinin …. tarih ve … sayılı kararı ile uygun bulunmayarak … Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … ile değiştirilerek onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; parsel özelinde yapılan dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile fonksiyon değişikliğinin gerektirdiği analiz ve değerlendirmelerin yapılmadığı, arttırılan inşaat alanı ile yaya ve taşıt yoğunluğunun yükseltilerek teknik altyapı ihtiyacına yol açıldığı, bütüncül bir planlama yaklaşımı geliştirilmesinden uzak olduğu, benimsenen parçacıl planlama yönteminin imar mevzuatına, üst ölçekli plan kararlarına, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :Bursa ilinin 1. ve 2. derece deprem kuşağında kaldığı, buna karşılık kent genelinde yapılaşmaların yaklaşık %70'inin kaçak yapılaşma şeklinde olduğu, yine yapı stoğunun büyük kısmının Deprem Yönetmeliğinden önce yapıldığı, can ve mal kaybını önleme amacıyla ivedilikle yeniden planlama yapılması gerektiği, dava konusu plan değişikliği ile depreme dayanaksız, fiziksel olarak yıpranmış yapıların yenilenmesinin amaçlandığı, parsel ölçeğinden başlayarak gittikçe genele yayılan ve özendirici nitelikte kentsel dönüşüm süreci oluşturulmaya çalışıldığı, yani parçacıl olanının bütünü özendirmesinin yöntem olarak seçildiği ileri sürülmektedir.


KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ:5216 sayılı Kanun'un 7. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, ilçe belediyesince yapılan 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının ve bu plan değişikliklerinin büyükşehir belediyesince aynen veya değiştirilerek onaylanacağı düzenlemesine yer verilmiş olup, büyükşehir belediyesine tanınan yetkinin kapsamında, ilçe belediye meclisince reddedilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğini değiştirerek onaylama yetkisi yer almadığından, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin yetki yönünden hukuka uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda, dava konusu imar planlarının iptali yolunda verilen mahkeme kararında sonucu itibariyle isabetsizlik bulunmadığından, anılan karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyiz istemine konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Uyuşmazlığa konu taşınmaz, 1/1000 ölçekli uygulama imar planında E:1.25, ayrık nizam 5 kat yapılaşma koşulunda konut alanı kullanımında kalmakta iken, yapılaşma koşullarının ayrık nizam 5 kat E:1.75 olmasına ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği teklifinin, … Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı kararı ile; Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'ne aykırı olduğu, taşınmazda yoğunluk artışı yapılarak, artırılan nüfus oranında sosyal ve teknik altyapı alanı ayrılmadığı gerekçeleriyle uygun olmadığına karar verilmiş ve onaylanmak üzere Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığına sunulmuştur.
… Büyükşehir Belediye Meclisinin dava konusu … tarih ve … kararı ile; … Belediye Meclisi kararı ile uygun bulunmayan uygulama imar planı değişikliği teklifinin, imar planı üzerinde ayrık nizam E:1.75, 7 kat olarak belirtilmesi ve "Bursa Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği hükümleri geçerlidir." şeklinde plan notu eklenmesi suretiyle değiştirilerek uygun olduğuna karar verilmiş, bunun üzerine bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7. maddesinin 1.fıkrasının (b) bendinde, çevre düzeni planına uygun olmak kaydıyla, büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde 1/5.000 ile 1/25.000 arasındaki her ölçekte nazım imar planını yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak; büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plana uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar planlarını, bu planlarda yapılacak değişiklikleri, parselasyon planlarını ve imar ıslah planlarını aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemek; nazım imar planının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar planlarını ve parselasyon planlarını yapmayan ilçe ve il kademe belediyelerinin uygulama imar planlarını ve parselasyon planlarını yapmak veya yaptırmak büyükşehir belediyesinin görevleri arasında sayılmıştır.
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinde nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
3194 sayılı Yasanın 6.maddesinde, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmıştır. Anılan Yasanın 8. maddesinde ise alt ölçekli planların üst ölçekli planlarda belirlenen planlama ana ilkelerine, stratejilerine ve kararlarına uyumlu olması zorunluluğu getirilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, Bursa Büyükşehir Belediye Meclisince 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin, 6306 sayılı Kanun kapsamında onaylanmayıp 3194 sayılı Kanunun 8/b, 5216 sayılı Kanunun 7/b ve 14. maddeleri uyarınca onaylandığı dikkate alındığında, işlemin yetki unsuru yönünden değerlendirilmesinden;
Yukarıda detaylarına yer verilen yasal düzenleme uyarınca, uygulama imar planlarını ve bu planlarda yapılacak değişiklikleri hazırlama yetkisi ilçe belediyelerine ait olup, büyükşehir belediyeleri, ilçe belediyesinin hazırlayacağı 1/1000 ölçekli uygulama imar planını ve bu planlarda yapılacak değişiklikleri aynen veya değiştirerek onaylama yetkisine sahiptir. Söz konusu genel kuralın istisnası da; nazım imar planının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde ilçe belediyelerinin uygulama imar planlarını yapmamaları halinde büyükşehir belediyelerinin resen 1/1000 ölçekli uygulama imar planını yapabilmesidir. Büyükşehir belediyelerinin bunun dışında doğrudan 1/1000 ölçekli imar planı yapma yetkisi bulunmamaktadır.
Büyükşehir belediyesinin uygulama imar planlarını ve bu planlarda yapılacak değişiklikleri aynen veya değiştirerek onaylama yetkisi ise ilçe belediye meclisince kabul edilen imar planı veya imar planı değişikliğini kapsamaktadır. Diğer bir ifade ile, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği isteminin reddine ilişkin ilçe belediye meclisi kararının kaldırılarak, sözü edilen plan değişikliğinin kabulüne karar verilmesinin büyükşehir belediyesine tanınan yetkinin kapsamında yer almamaktadır.
Bu nedenle, büyükşehir belediye meclislerinin uygulama imar planı değişikliklerini reddetme yetkisinin bulunmadığı, uygulama imar planı değişikliklerini aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemek yetkisine sahip olduğu anlaşıldığından, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin reddine dair dava konusu büyükşehir belediye meclisi kararı bu yönden hukuka uygun bulunmamaktadır.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin reddine,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ilgili İdare Mahkemesine gönderilmesine, 17/03/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.