Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2020/8927 Esas 2022/3569 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi: ... Anadolu 20. İş Mahkemesi



Dava, eksik ödendiği iddiasıyla yaşlılık aylığı miktarının yeniden tespiti ve 5510 Sayılı Yasanın geçici 67. Maddesinin kendisi hakkında uygulanması ile fark aylıkların davalı Kurumdan tahsili istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince istinaf isteminin esastan reddine dair karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı, başvurusu üzerine davalı kurum tarafından 01.12.2016 tarihi itibarıyla yaşlılık aylığı bağlandığını, 5510 sayılı kanuna eklenen geçici 67 inci madde gereğince seyyanen 100 TL maaş artışı ve Ocak/2016 ile Temmuz/2016 aylarında yapılan artışların ayrı ayrı uygulanması gerekirken davalı kurum tarafından bunun yapılmadığını belirterek, bağlanan aylığının 100 TL artış ve Ocak/2016, Temmuz/2016 aylık artışları dikkate alınmak suretiyle yeniden hesaplanarak vadeleri itibarıyla farkların ödenmesine ve buna aykırı Kurum işleminin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum vekili, Kurum işlemlerinin usul ve yasaya uygun olduğunu belirterek, davacının aylığının hesabında hata bulunmadığından haksız ve yasal dayanaktan yoksun davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesince "Taraflar arasındaki uyuşmazlığın davacıya bağlanan yaşlılık aylığına ilişkin hesaplamada 5510 sayılı kanuna 6655 sayılı kanunla eklenen geçici 67 inci maddesinin uygulanıp uygulanmadığının tespiti ile yanı sıra 2016/Ocak ve 2016/Temmuz ayı artışlarının ayrı ayrı uygulanmasının mümkün olup olmadığı noktasında toplandığı, anlaşılmaktadır. Davacıya Ocak/2016 ve Temmuz/2016 dönemlerinde yapılan aylık artışlarının, aylığının bu artışlardan sonra ve 01.12.2016 tarihi itibarıyla bağlanmış olması nedeni ile uygulanmasına imkân bulunmadığı, Geçici 67 inci maddenin b fıkrası uygulaması kapsamında davacıya bağlanan aylığın Ocak/2016 ayındaki tutarına seyyanen 100.- TL ek maaş zammı uygulanması gerektiğinden, uygulanıp uygulanmadığının, 01.12.2016-18.01.2017 tarihleri arasındaki birikmiş aylığının 100.- TL/ay zammının bağlanan 731,13 TL aylık ve ödemeye gönderilen 1.145,44 TL (47 günlük maaş) birikmiş aylığın içinde yer alıp almadığının davalı kurumdan sorulmasının yerinde olacağı,
100.- TL zammın uygulandığının bildirilmesi halinde davacı maaşlarında fark alacak doğmayacağı,
Netice ve kanaatine varıldığı, Sayın Mahkememizin takdirlerine saygı ile arz olunur."
Şeklinde değerlendirmeler yapılarak ulaşılan kanaat açıklanmış, kök raporda belirtilen şekilde eksiklikler giderilerek dosya yeniden ek rapor düzenlenmek üzere bilirkişiye verilmiş olup, bilirkişi tarafından düzenlenen ek rapor kök raporu teyit ederek davalı Kurum tarafından bu konuda yazılan müzekkereye verilen cevaba göre 100 TL zammın uygulandığı ve davacının maaşlarından fark alacağının doğmadığı da açıklanmıştır.
Söz konusu ek rapora karşı ileri sürülen itirazlar yerinde görülmemiştir.
Sonuç olarak toplanan deliller, Mahkememizce yeterli görülen ek rapor ve bilirkişinin isabetli görülüp iştirak edilen kanaati ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde dava konusu Kurum işleminde bir isabetsizlik olmadığı ve davanın sübuta ermediği kanaatine varıldığından davanın reddine” dair karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI:
Uyuşmazlık; davacıya bağlanan yaşlılık aylığına ilişkin hesaplamada 5510 sayılı kanuna 6655 sayılı kanunla eklenen geçici 67 inci maddesinin uygulanıp uygulanamayacağı ile 2016/Ocak ve 2016/Temmuz ayı artışlarının ayrı ayrı uygulanmasının mümkün olup olmadığıdır.
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı kanuna 6655 sayılı kanunun 6 ıncı maddesi ile eklenen geçici 67’ inci maddesidir.
“GEÇİCİ MADDE 67- (Ek: 25/12/2015-6655/6 md.)
4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalı ve hak sahiplerine;
a) 2016 yılı başından önce bağlanmış gelir ve aylıklar;
1) 2016 yılı Ocak ödeme döneminde Kanunun 55 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre artırılır ve bu şekilde belirlenen gelir ve aylıklar dosya bazında ödenmesi gereken miktar esas alınmak kaydıyla 2016 yılı Ocak ödeme döneminden geçerli olmak üzere 100 TL tutarında ayrıca artırılır.
2) 2016 yılı Temmuz ödeme döneminden geçerli olmak üzere, 55 inci maddeye göre 2016 yılı Temmuz ayı ödeme dönemine ait artış oranında artırılarak ödenir.
b) 2016 yılında bağlanacak malullük, yaşlılık veya ölüm aylıklarının 27 nci, 29 uncu, 33 üncü ve geçici 2 nci maddelere göre 2016 yılı Ocak ayı itibarıyla hesaplanan aylık tutarları, (a) bendinde belirtilen şekilde artırılarak ödenir.
c) İş kazaları ile meslek hastalıkları sigortasından hak kazanılan gelirlere esas günlük kazanç hesabına giren;
1) Son takvim ayı 2016 yılının birinci yarısına ait olanlara bağlanacak gelirler birinci fıkranın (a) bendinin (1) numaralı alt bendine göre,
2) Son takvim ayı 2016 yılının ikinci yarısına ait olanlara bağlanacak gelirler sadece birinci fıkranın (a) bendinin (2) numaralı alt bendine göre, artırılarak ödenir.
d) Birinci fıkranın (a) bendinin (1) numaralı alt bendine göre yapılacak artış tutarı;
1) İş kazaları ve meslek hastalıkları sigortasından sürekli iş göremezlik geliri almakta olanlara, gelir bağlanmasına esas olan sürekli iş göremezlik derecesi oranında,
2) Ölüm dosyalarında hak sahiplerinin hisseleri oranında,
3) İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü %50 oranının altında kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken ölenlerden, ölümü iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olmayanların hak sahiplerine, sigortalıya gelir bağlanmasına esas olan sürekli iş göremezlik derecesi üzerinden tespit edilen artış tutarı hak sahiplerinin hisseleri oranında,
4) Yabancı ülkelerle akdedilen sosyal güvenlik sözleşmeleri uyarınca kısmi gelir veya aylık alanlara, ülkemiz mevzuatına tabi olarak geçen prim ödeme gün sayılarının, sosyal güvenlik sözleşmesine göre nazara alınan toplam prim ödeme gün sayısına olan oranına göre, uygulanır.
e) Birinci fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen şekilde artırılan gelir ve aylıklar, 2016 yılında bu maddede belirtilen artışlar dışında 55 inci maddeye göre ayrıca artırılmaz. (6655/6)
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının dava açılmadan önce Kuruma başvuru yaptığına dair dilekçe örneği ve tebliğ edildiğine dair belgeleri sunduğu, Kuruma başvuru dava şartını yerine getirdiği,
Davacının 02.11.2016 günlü başvurusu üzerine bağlanan aylığın 01.12.2016 günü itibarıyla ödenmeye başlandığı,
Davalı Kurumdan davacının tahsis dosyasının onaylı örneği gönderilmesi istenilmiş ise de 14.04.2017 tarihli cevap yazıları ekinde sadece tahsis talep dilekçesi ve aylık bağlama kararlarının gönderildiği,
Bilirkişi raporunda;" Ocak/2016 ve Temmuz/2016 tarihlerinde yapılacak artışların ve yanı sıra 100.- TL seyyanen zammın uygulanacağı aylıkların 2016 yılı başından önce bağlanan aylıklarla ilgili olduğu madde metninden açıkça anlaşılmaktadır.
Dava dosyasına alınan belgelerden davacıya 01.12.2016 tarihi itibarıyla bağlanan aylık 731,13 TL’ dir.01.12.2016 ile aylığın banka ödeme günü olan 18.01.2017 tarihi arasındaki 30 + 17 = 47 günlük süre için birikmiş aylık tutarı 731,13 / 30 x 47 gün = 1.145,44 TL’ dir.
Bu tutara birikmiş 57,27 TL ek ödemenin eklenmesi ile davacının banka hesabına 1.202,71 TL gönderilmiştir.
Ocak/2017 ayı aylığının, Ocak/2017 dönem artışı ve ek ödemesi ile birlikte davacının banka hesabına gönderileceğinin yazılı olduğu aylık bağlama kararında yer almaktadır.
Kurum tarafından verilen cevabi yazıda, davacının maaş hesaplanmasında 100 TL zammın uygulandığının bildirildiği,
Buna göre davacının 01.12.2016 günü itibarıyla bağlanan aylığının, 01.01.2016 günündeki tutarının hesaplanıp bu meblağa geçici 67 inci maddenin (a) fıkrasında sözü edilen seyyanen 100.- TL ek ödemenin ilave edilmesi, yine aynı düzenlemenin (e) fıkrasına göre de “Birinci fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen şekilde artırılan gelir ve aylıklar, 2016 yılında bu maddede belirtilen artışlar dışında 55 inci maddeye göre ayrıca artırılmaz.” hükmünün uygulanması ile Ocak/2016 ve Temmuz/2016 tarihlerindeki artış oranlarının ayrıca uygulanmasına imkân olmadığı düşünülmektedir.
Ocak/2016 ve Temmuz/2016 tarihlerinde yapılacak artışların ve yanı sıra 100.- TL seyyanen zammın uygulanacağı aylıkların 2016 yılı başından önce bağlanan aylıklarla ilgili olduğu madde metninden açıkça anlaşılmaktadır." denildiği görülmüştür.
İncelemede; dosya kapsamı ve mahkemenin gerekçesine göre İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu anlaşılmakla, davacının istinaf başvurusunun oy birliği ile esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı, kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dava, eksik ödendiği iddiasıyla yaşlılık aylığı miktarının yeniden tespiti ve 5510 Sayılı Yasanın geçici 67. Maddesinin kendisi hakkında uygulanması ile fark aylıkların davalı Kurumdan tahsili istemine ilişkindir.
Davanın yasal dayanaklarından, 5510 sayılı kanuna 6655 sayılı kanunun 6. maddesi ile eklenen geçici 67.madde hükmünde,
“4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalı ve hak sahiplerine; a) 2016 yılı başından önce bağlanmış gelir ve aylıklar;
1) 2016 yılı Ocak ödeme döneminde Kanunun 55 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre artırılır ve bu şekilde belirlenen gelir ve aylıklar dosya bazında ödenmesi gereken miktar esas alınmak kaydıyla 2016 yılı Ocak ödeme döneminden geçerli olmak üzere 100 TL tutarında ayrıca artırılır.
2) 2016 yılı Temmuz ödeme döneminden geçerli olmak üzere, 55 inci maddeye göre 2016 yılı Temmuz ayı ödeme dönemine ait artış oranında artırılarak ödenir.
b) 2016 yılında bağlanacak malullük, yaşlılık veya ölüm aylıklarının 27 nci, 29 uncu, 33 üncü ve geçici 2 nci maddelere göre 2016 yılı Ocak ayı itibarıyla hesaplanan aylık tutarları, (a) bendinde belirtilen şekilde artırılarak ödenir.
c) İş kazaları ile meslek hastalıkları sigortasından hak kazanılan gelirlere esas günlük kazanç hesabına giren;
1) Son takvim ayı 2016 yılının birinci yarısına ait olanlara bağlanacak gelirler birinci fıkranın (a) bendinin (1) numaralı alt bendine göre,
2) Son takvim ayı 2016 yılının ikinci yarısına ait olanlara bağlanacak gelirler sadece birinci fıkranın (a) bendinin (2) numaralı alt bendine göre, artırılarak ödenir.
d) Birinci fıkranın (a) bendinin (1) numaralı alt bendine göre yapılacak artış tutarı;….
e) Birinci fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen şekilde artırılan gelir ve aylıklar, 2016 yılında bu maddede belirtilen artışlar dışında 55 inci maddeye göre ayrıca artırılmaz. (6655/6)” hükümleri mevcuttur.
Eldeki davada ise, 02.11.2016 tarihli tahsis talebine istinaden, 01.12.2016 tarihi itibari ile 506 Sayılı Yasanın geçici 87. Maddesinin A bendi hükümlerine göre sakatlığı nedeniyle yaşlılık aylığı bağlandığı anlaşılan davacının, öncelikle davalı Kurumca bağlanan aylığın miktarında hata yapıldığını ve eksik ödemelerde bulunulduğunu iddia ettiği ve ayrıca kendisi hakkında 5510 Sayılı Yasanın geçici 67. Maddesinde öngörülen 100 TL’lik seyyanen gelen artırımın yapılmadığını iddia ederek talepte bulunulmuş olduğu gözetilerek, mahkemece davacının iddialarının tümünü irdeleyerek yapılacak araştırma ve alınacak bir hesap raporu sonrasında davacının aylık miktarına yaptığı itirazının incelenmesi ve aylık miktarı bakımından yapılacak bir hesap rapor sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, hesap içermeyen rapor ve bir kısım cevabi müzekkereye dayalı olarak, yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Mahkemece, davacı hakkında bağlanan aylık ve aylığa esas tüm veriler ile birlikte ayrıntılı aylık hesap tablosunun temini ile prime esas kazançlarını gösterir diğer tüm dayanak kayıtların dosya arasına alınması ve davacı hakkında davalı Kurumca yapılan işlemlerin netleştirilmesi ile davacı iddialarının ayrı ayrı irdelendiği denetime elverişli bir hesap raporunun alınmasından sonra oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gereğinin gözetilmesi isabetsizdir.
O hâlde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1. maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine,
kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 15.03.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.