Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/11221 Esas 2022/3709 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi : Hatay İş Mahkemesi


Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulü ile kısmen reddine dair verilen karara karşı feri müdahil vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Adana Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Adana Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince verilen kararın, feri müdahil vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının davalı Apartman yönetiminde 01/04/1993 - 26/12/2015 tarihleri arasında fiilen çalışmış olmasına rağmen sigortalı olarak kuruma bildirilmediğini, çalışmasının gerçeğe dayalı ve fiili olduğunu beyan ederek 01/04/1993 - 26/12/1995 tarihleri arasında davalı işveren nezdinde sigortalı ve sürekli olarak çalıştığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Davalı İşveren vekili cevap dilekçesinde özetle; Davada, müvekkilinin taraf sıfatının bulunmadığını, davacının sigortalılık tespit davasını işveren konumunda olan ... 2 Apartman Yönetimine karşı açması gerektiğini beyan ederek davanın reddini talep etmiştir.
Feri Müdahil SGK vekili cevap dilekçesinde özetle; Kurum kayıtları incelendiğinde ... 2 apartmanından 01/04/1993 tarihinde davacıya ait işe giriş bildirgesinin verildiğini ancak 1993-1999 yılları arasında bordrolarda isminin yer almadığını, eylemli çalışmanın tespitinin gerektiğini beyan ederek davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesince; "davanın kısmen kabulü, kısmen reddi ile davacının 01.04.1993 – 01.04.2001 tarihlerinde tam gün ve sürekli olarak ... 2 Apartmanı Yöneticiliği ünvanlı işyeri nezdinde hizmet akdi ile çalıştığının tespitine, bakiye talebin bu tarihlerde sigortalı olması nedeniyle hukuki yarar yokluğundan reddine," karar verilmiştir.
Feri müdahil SGK vekili, Mahkemece davacının 01/04/1993-01/04/2001 tarihleri arasında davalı iş yerinde çalıştığının tespitine karar verildiğini, dosyada davacının bu sürelerde çalıştığını gösterir delil bulunmadığını, ayrıca tespiti yapıldığı belirtilen hizmetlerin başlangıcı ve bitişi ile ilgili kanaate ilişkin gerekçenin kararda mevcut olmadığını, bu davanın hizmetin geçtiği yılın sonundan itibaren 5 yıl içinde açılması gerektiğini, bu nedenle davanın hak düşürücü süre yönünden reddi gerektiğini, dosyada dinlenen bordro tanıkları ve işyeri komşu tanıklarının, davacının çalışmalarının başlangıç ve bitiş tarihini beyan edemediklerini , bu tarihlere ilişkin dosyada belgede bulunmadığını, Kurumlarında da davacının çalıştığına dair dosyada kanıtlayıcı belge olmadığını belirterek yerel mahkemece verilen kararın kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep ederek istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Adana Bölge Adliye Mahkemesi, Fer'i müdahil Kurum vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine, karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Feri müdahil vekili, kararın bozulmasını istemişlerdir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 79. maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesidir. 506 sayılı Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu dosyada; davacı 01/04/1993 - 26/12/1995 tarihleri arasında davalı apartmanda kapıcı ve kaloriferci olarak yaz-kış kesintisiz çalıştığının tespitini talep etmiş, Mahkemece; 01.04.1993 – 01.04.2001 tarihlerinde tam gün ve sürekli olarak ...2 Apartmanı Yöneticiliği ünvanlı işyeri nezdinde hizmet akdi ile çalıştığının tespitine, bakiye talebin bu tarihlerde sigortalı olması nedeniyle hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmiştir.
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden; davacının davalı işyerinden 02/04/2001-28/12/2015 tarihleri arasında sigortalı olarak bildirimlerinin 30 gün üzerinden yapıldığı, davacının 01/04/1993 tarihinde davalı işyerinde işe başladığına dair bildirgenin Kuruma verildiği, Kurumun 20/05/2004 tarihli Müfettiş raporunda 01/04/1993-31/12/1997 tarihleri arasında işyeri kayıt ve belgelerinin Kuruma geç intikal ettirilen aylık bildirgeler ile dönem bordrolarını teyit etmediğinden iş yeri kayıt ve belgelerinin geçersiz bulunduğunun değerlendirildiği, davalı işyerinin 20/11/1990 tarihinde kanun kapsamına alındığı, dosya içerisinde yer alan gider pusulalarına göre 15/02/1993-1993/12, 1994,1995,1996/2-12, 1997/9-12, 1998/1. aylarında davacıya kapıcılık ve kalorifercilik ücreti ödendiği, uyuşmazlık konusu dönemde zaman zaman yöneticilik yaptığı anlaşılan ...'in davacının 1993-2016 yılları arasında kapıcı olarak çalıştığını, 2000 yılına kadar her ay 20 gün üzerinden sigortalı bildirildiğini, sonrasında 30 gün üzerinden bildirildiğini, yapılan teftiş sırasında bu durum ortaya çıkınca eksik bildirgelerin düzenlenip verildiğini beyan ettiği, komşu işyeri tanıkları ve apartman sakinlerinin davacının tespitini talep ettiği tarihlerdeki çalışmayı doğrulamaları karşısında Mahkemece davacının 01.04.1993 – 01.04.2001 tarihlerinde tam gün ve sürekli olarak ... 2 Apartmanı Yöneticiliği ünvanlı işyeri nezdinde hizmet akdi ile çalıştığının tespitine, karar verildiği anlaşılmış ise de verilen karar hatalıdır.
Mahkemece yapılması gereken iş; davacının davalı apartman yönetimindeki çalışmalarının kısmi süreli çalışma mı- tam çalışma mı olup olmadığı araştırılarak, davalı apartmanın hangi tarihler arasında kalorifer ile ısındığı, kaloriferin kömür yakımı suretiyle olup olmadığı, hangi tarihler arasında kalorifer yakımının gerçekleştiği, doğalgaza geçilip geçilmediği, geçilmiş ise ne zaman geçildiği hususları tespit edilerek; bunun yanında davacının apartmanda yapmış olduğu diğer kapıcılık faaliyetlerinin neler olduğu hususları tanıklardan sorularak elde edilecek tüm deliller bir arada değerlendirilmek suretiyle çalışmanın tam-kısmi süreli olup olmadığı net bir şekilde ortaya konulup karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular göz önünde bulundurulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, feri müdahil vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Adana Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 16.03.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.