Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/11685 Esas 2022/3681 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi : ... 33. İş Mahkemesi



Dava, itibari hizmet süresi tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı işverene ait matbaa işyerinde geçen ve davalı Kuruma bildirilen çalışmalarının 506 sayılı Kanunun Ek 5. maddesi kapsamında geçtiğinin tespiti ile bu sürelere itibari hizmet süresi verilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı Kurum vekili yapılan Kurum işlemlerinin usul ve yasaya uygun olduğunu beyanla davanın reddini istemiştir.
Davalı şirket vekili bildirimlerin doğru olarak yapıldığını, itibari hizmet kapsamında bir çalışma olmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemesince “... 1-Davalı Türkiye Diyanet Vakfı Yayın ve Matbaacılık Ticaret aleyhine açılan davanın tefriki ile mahkemenin ayrı bir esasına kaydedilmesine,
2-Davalı ... Ofset ve Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın tefriki ile mahkemenin ayrı bir esasına kaydedilmesine,
3-Davalı...Yayıncılık San. Tic. Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın kabulü ile davacının davalı işverenlik bünyesinde geçen 11/09/1980 - 14/12/1987 tarihleri arasındaki 2100 gün çalışmasının itibari hizmet kapsamında değerlendirilerek sigorta prim gün sayısı x0,25 formülü ile 502 gün itibari hizmet süresinin hizmet süresine eklenmesine,...” karar verilmiştir.
IV-BAM KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, “...Davalı Kurum vekilinin istinaf isteminin 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine,...” karar verilmiştir.
V-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı Kurum vekili, eksik araştırma ve inceleme sonucu verilen kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun’un Ek 5’inci maddesi:
“506 sayılı Kanuna göre sigortalı sayılanların, aşağıda sayılan görevlerde geçen sigortalılık sürelerine, bu sürelerin her tam yılı için, hizalarında gösterilen süreler, sigortalılık süresi olarak eklenir.
Sigortalılar Hizmetin Geçtiği Yer Eklenecek Süre
I-a) 212 sayılı Kanunla değiştirilen 5953 sayılı basın mesleğinde çalışanlarla çalıştıranlar arasındaki münasebetleri düzenleyen kanun kapsamına tabi olarak çalışan sigortalılar.
5953 sayılı Kanunu Değiştiren 212 sayılı Kanunun birinci maddesi kapsamına giren işyerleri, 90 gün.
b) Basın kartı yönetmeliğine göre basın kartına sahip olmak suretiyle gazetecilik yaparken, kamu kurumlarına giren ve bu kurumlarda meslekleriyle ilgili görevlerde istihdam edilen sigortalılar, Basın müşavirlikleri, 90 gün.
II - (Değişik bent: 20/06/1987 - 3395/13 md.)
Basım ve gazetecilik işyerlerinden 1475 sayılı Kanun ve değişikliklerine göre çalışan sigortalılar,
a) Solunum ve cilt yoluyla vücuda geçen gaz veya diğer zehirleyici maddelerle çalışılan iş yerleri,
b) Fazla gürültü ve ihtizaz yapıcı makine ve aletlerle çalışarak iş yapılan işyerleri,
c) Doğrudan doğruya yüksek hararete maruz bulunarak çalışılan işyerleri,
d) Fazla ve devamlı adali gayret sarf edilerek iş yapılan işyerleri,
e) Tabii ışığın hiç olmadığı ve münhasıran suni ışık altında çalışılan işyerleri,
f) Günlük mesainin yarıdan fazlası saat 20.00'den sonra çalışılarak yapılan işyerleri,90 gün.
III -(Ek bent: 20/06/1987 - 3395/13 md.)Gemi adamları, gemi ateşçileri, kömürcüler, dalgıçlar, Denizde, 90 gün.
IV - (Ek bent: 20/06/1987 - 3395/13 md.) (...)*, fabrika,atölye, havuz ve depolarda, trafo binalarında çalışanlar,
1. Çelik, demir ve tunç döküm,
2. Zehirli, boğucu, yakıcı, öldürücü atölye, havuz ve depolarda, trafo binalarında ve patlayıcı gaz, asit, boya işleriyle gaz da çalışanlar, maskesi ile çalışmayı gerektiren işlerde,
3. Patlayıcı maddeler yapılmasında,
4. Kaynak işlerinde çalışanlar, 90 gün.
Kesirlerin hesaplanmasında tam yıl 360 gün olarak alınır. Fiilen çalışılmış güne eklenecek itibari hizmet günü sayısının bulunmasında (Çalışılan gün sayısı x 0,25) formülü uygulanır.”
Düzenlemesini içermektedir. Bu maddeye göre, sigortalıların itibari hizmetten yararlanabilmesi için iki koşulun birlikte gerçekleşmesi gerekir.
Dosya kapsamından, davacının davalı işverene ait matbaa işyerinden 11.9.1980-14.12.1987 tarihleri arasında 2020 gün 506 sayılı kanun kapsamında çalışmalarının bildirildiği, dosya içerisine alınan emsal dosyada; eldeki dosyada talep konusu edilen sürelere ait çalışmaların geçtiği işyerinde keşfin yapıldığı, Mahkemece yapılan yargılama sonucu alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece, davacının davalı işverene ait matbaa işyerinde ne işi yaptığı, yaptığı işin tüm talep dönemini kapsar şekilde 506 sayılı kanunun Ek 5. maddesi kapsamında geçip geçmediği hususunda davacıyla dava konusu tüm dönemi kapsar şekilde çalışması geçen re’sen tespit edilecek bordro tanıkları dinlenerek, varsa davacıya ait işyeri şahsi sicil dosyası veya kayıtları celp edilerek, çalışmanın bildirildiği davalı Kurumda ... numaralı dosyada kayıtlı olarak işlem gören matbaa işyerine ait tüm kayıt ve belgelerin davalı Kurumdan celbiyle yapılacak incelemelere göre varılacak bir sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ve inceleme sonucu verilen karar bozmayı gerektirmiştir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ :
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine dosyanın kararı veren İlk derece Mahkemesine gönderilmesine, 16.3.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.