Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/10777 Esas 2022/3734 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi : ... 12. İş Mahkemesi


Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı fer’i müdahil Kurum tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince fer’i müdahil Kurumun istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer’i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili, davalılardan ... Tur. İnş. Teks. Konf. San. Tic. Ltd. Şti.'ye ait işyerinde 23.02.2010 – 30.11.2011, ...’e ait işyerinde 10.01.2012 – 10.09.2012, ...’ye ait işyerinde 16.01.2014 – 04.08.2014, ...’ye ait işyerinde 04.11.2014 – 26.01.2015, ...’e ait işyerinde 26.01.2015 – 02.06.2015 tarihleri arasında çalıştığını, Kurum tarafından sahte sigortalılık nedeniyle çalışma gün sayılarının iptal edildiğini, Kurumun iddialarının aksine söz konusu işyerlerinde yukarıda belirttiği tarih aralığında bilfiil çalıştığını ve bütün çalışmaların gerçek olduğunu beyanla, davalı işverene ait işyerlerinde yukarıda belirtilen tarihler arasında çalıştığının tespiti ile söz konusu hizmetlerinin diğer hizmetleri ile birleştirilmesini, SGK kayıtlarının bu şekilde düzeltilerek, emekliliğine hak ediş tarihinden itibaren karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı işverenler tarafından davaya cevap verilmemiştir.
Fer'i Müdahil Kurum vekili, davalı işverenler arasında mecburi ve ihtiyari dava arkadaşlığı bulunmadığından, HMK’nun 167. maddesi gereğince davaların ayrılmasına karar verilmesi gerektiğini, davacının iddiasını yazılı belgeler bağlamında somut ve inandırıcı delillerle kanıtlaması gerektiğini belirtmek suretiyle; davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesi tarafından; “...davacının, davalı Kurumdan tahsis talebinde bulunduğuna dair herhangi bir başvurusuna rastlanmadığından, bu konuda bir karar alınmasına mahal bulunmamaktadır. davacı ...’nın; davalı işveren ... Tur.İnş.Teks.Konf.San.Tic.Ltd.Şti.ne ait 1374225.35 sicil sayılı işyerinde 23.02.2010 – 30.11.2011 tarihleri arasında 636 gün, davalı işveren ...’e ait ... sicil sayılı işyerinde 10.01.2012 – 10.09.2012 tarihleri arasında 242 gün, davalı işveren ...’ye ait ... sicil sayılı işyerinde 16.01.2014 – 04.08.2014 tarihleri arasında 197 gün, davalı işveren ...’ye ait 1526509.35 sicil sayılı işyerinde 4.11.2014 – 30.11.2014 tarihleri arasında 27 gün, davalı işveren ...’e ait ... sicil sayılı işyerinde 26.1.2015 – 31.3.2015 tarihleri arasında 66 gün, fiilen çalıştığı, buna göre söz konusu çalışma gün sayılarının emeklilik işleminde dikkate alınması gerektiği gerekçesi ile ; davanın kabulüne dair hüküm tesis edilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi, mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesi bakımından usul ve esas yönünden yasaya aykırı bir durum bulunmamasına göre, fer’i müdahil Kurum vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Mahkemeleri Kanununun 353/1-b.1 maddesi gereğince, esastan reddine dair karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Fer’i müdahil Kurum vekili, kurum işlemlerinde herhangi bir hatanın olmadığını, reddine dair karar verilmesi gereken davanın kabulüne dair yazılı şekilde verilen kararın usule ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
V- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Eldeki davada, davacının hizmet cetveli irdelendiğinde; davalı... Turizm İnşaat Tekstil Konf. San. Tic. Ltd. Şti.’nden 23.02.2010 ile 30.11.2011 tarih aralığında bildirimde bulunulduğu ancak bu bildirimleri hakkında cetvele kontrol kaydı konulduğu, 10.01.2012 – 10.09.2012 tarih aralığında ... işyerinden bildiriminin olduğu ve bu bildiriminin cetvelinde sahte olarak gösterildiği; ... işyerinde 16.01.2014 – 04.08. 2014 arası bildirimin cetvelde kontrollü olarak belirlendiği; ... işyerinde 04.11.2014 – 30.11.2014 arası bildirimin cetvelde kontrollü olarak belirlendiği, ...’e ait işyerinde 26.01.2015 ile 31.03.2015 tarih aralığında bildirimde bulunulduğu ve cetvelde bildirimlerin sahte olarak belirlendiği anlaşılmaktadır.
Dairemizce, davacının hizmet cetvelinde gözüken hizmetlerinin iptal olunup olmadığı ve işyerlerinde denetim yapılıp yapılamadığına dair verilen çevirme kararı sonrası; ... işyeri ve ... işyerlerinde yapılan denetim sonucu davacının hizmetlerinin iptal olunduğu; diğer işyelerinden yapılan bildirimlerin ise iptal edilmediği saptanmıştır.
Mahkemece verilen kararda ise; davacının hizmetlerinin iptal edilmediği davalı işyerleri nezdinde de hizmet tespitine dair hüküm tesis edilmiş; öte yandan ... işyerinde ise davacının hizmetlerinin sahte sigortalılık hasebi ile iptal edilmesine karşın, bu noktada denetim raporu celp edilerek incelenmemiş; yalnızca ... işyerinden yapılan bildirimlerin iptaline dair irdeleme yapılmış olup; yapılan araştırma, hüküm tesis edilmeye yönelik eksik ve yetersiz bulunmuştur.
Eldeki davanın niteliği sahte sigortalılık nedeni ile iptal edilen çalışmaların fiili çalışma olup olmadığına ilişkin olup, bu kapsamda mahkemece, davacının hangi sicilli işyerinde, hangi dönemdeki çalışmalarının iptal edildiği tespit edilmeden, hüküm kurulması isabetsiz görülmüştür.
Bu kapsamda, mahkemece dosyadaki bilgi ve belgelere göre ... işyeri ile ... işyerinden bildirilen süreler iptal olarak görüldüğünden; iptale dayanak teşkil eden denetim raporları irdelenmeli, denetim raporunda alınan beyanlar incelenerek, raporda beyanlar da adı geçen ..., keza muhasebeci olduğu belirtilen ...’in kim oldukları; her iki şirketle bağlantıları olup olmadığı; işyerinin kiralandığı belirtilen ...’in kim olduğu, yine her iki işyeri ile bağlantısının var olup olmadığı; ayrıca her iki işyerinin de kendi aralarında organik bağ olup olmadığı, vergi yoklama tutanakları da incelenmek suretiyle saptanmalıdır. Öte yandan, denetim raporunda beyanı alınan kişilerin de sigortalılığının iptal edilip edilmediği tespit edilmeli; hizmetin varlığına yönelik, varsa hizmetleri iptal olmayan bordrolu tanıkların beyanlarına başvurulmalı, re’sen tespit olunacak komşu işyerlerinin sahipleri ve çalışanlarının da beyanlarına başvurulmalıdır.
Kabule göre de; davaya konu olan çekişme, sahte sigortalılık nedeni ile iptal olunan hizmetler olduğundan; dava, Kurum işlemi olarak görülmesi gerektiğinden, karar başlığında fer’i müdahil olarak gözüken ... davada davalı olarak yer almalıdır.
Bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, mahkemece yazılı şekilde hüküm tesisi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, fer’i müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun reddine ilişkin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1. maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 16.03.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.