Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/4540 Esas 2022/3886 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi : ... 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Dava, 1479 sayılı yasa kapsamında Bağ-Kur sigortalılığının tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 1479 sayılı Kanuna 4956 sayılı Kanun ile eklenen Geçici 18. Maddesine istinaden müvekkilinin 04.10.2000 tarihi itibariyle Bağ-Kur sigortasına kayıt ve tescilinin yapıldığını, müvekkilinin 13.02.1989 - 31.12.1998 tarihleri arasında vergi mükellefi olduğunu, bu sebeple müvekkilinin sigortalılık başlangıç tarihinin vergi kaydı başlangıç tarihi olan 13.02.1989 tarihinden itibaren tespitine karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
II- CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Kuruma başvuru şartının gerçekleşmediğini ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
"Davanın kabulü ile davacının vergi kaydının başladığı 13/02/1989 tarihinden itibaren 1479 sayılı yasaya tabi olarak 4/1-b kapsamında sigortalı olduğunun tespitine, karar verilmiştir.
B- BAM KARARI
HMK'nın 353/1-b.2 maddesi gereğince ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin (İş Mahkemesi Sıfatıyla) 2016/609- 2018/200 E.K. Sayılı kararının kaldırılmasına , Davanın kabulüne, Davacının 13.02.1989-31.12.1998 tarihleri arasında vergi kaydı olduğu belgelendiğinden bu tarihler arasında 1479 sayılı yasaya tabi olarak 4/1-b kapsamında sigortalı olduğunun tespitine, karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili tarafından temyiz kanun yoluna başvurulmuştur.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
(13.2.1989-31.12.1998) vergi, (31.12.1998-6.9.2005) tarihleri arası ltd ortaklığı ve (18.5.1998-15.1.2014) tarihleri arası oda kaydı bulunan davacı zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitini istemiş Bam Dairesince, 1479 sayılı Kanunun 24 ve 25. maddeler kapsamında bağkur sigortalı olması gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
1.4.1972 tarihinde yürürlüğe giren 1479 sayılı Yasanın 24. maddesinde zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için esnaf sicili veya kanunla kurulu meslek kuruluşu kaydı aranırken 20.4.1982 tarihinde yürürlüğe giren 2654 sayılı Yasa ile 1479 sayılı Yasanın 24. maddesi değiştirilecek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için gelir vergisi mükellefi olması şartı getirilmiş ancak gelir vergisinden muaf olanlar için meslek kuruluşuna kayıtlı olma yeterli görülmüş, 22.3.1985 tarihinde yürürlüğe giren 3165 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için vergi kaydı veya esnaf sicil kaydı veya oda kaydının bulunması yeterli görülmüş, 2.8.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4956 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için gelir vergisi mükellefi olma şartı getirilmiş ancak gelir vergisinden muaf olanlar için esnaf sicil kaydı ve oda kaydının bir arada bulunması yeterli görülmüştür.
1479 sayılı Yasa'ya 4956 sayılı Yasa ile eklenen Geçici 18. maddesinde; bu Kanuna göre sigortalılık niteliği taşıdıkları halde 04.10.2000 tarihine kadar kayıt ve tescilini yaptırmamış olan sigortalıların sigortalılık hak ve mükellefiyetlerinin 04.10.2000 tarihinden itibaren başlayacağı, ancak bu Kanuna göre zorunlu sigortalı olarak tescil edilmiş olanların sigortalılıklarının, bu kanunun yürürlük tarihinden itibaren altı ay içinde kuruma yazılı olarak başvurmaları ve 20.4.1982-4.10.2000 tarihleri arasındaki vergi kayıtlarını belgelemek ve belgelenen bu sürelere ilişkin olarak prim borçlarının tamamını tebliğ tarihinden itibaren 1 yıl içinde ödemek kaydıyla bu sürelerin sigortalılık süresi olarak değerlendirileceği bildirilmiştir.
4956 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği 02/08/2003 tarihine kadar tescilleri, prim ödemeleri veya tescil başvuruları yoksa aynı tarihten sonra sadece aynı yasa ile 1479 sayılı Yasaya eklenen geçici 18. maddeye göre vergide kayıtlı olan süreleri için borçlanma haklarını kullanarak sigortalılık süresi elde edebilirler. Geçmişe yönelik hizmetlerini tespit ettiremezler. 02/08/2003 tarihinden önceki tarihte Kuruma tescil edilmiş, giriş bildirgesi vermiş veya bir şekilde kendi adına tescil isteği yerine geçecek şekilde prim ödemiş olan ve 1479 sayılı Yasa kapsamında kendi adına veya hesabına bağımsız çalışanlar, 20/04/1982 tarihinden itibaren vergi kaydına dayalı olarak, 22/03/1985 tarihinden itibaren de vergi, esnaf sicili veya meslek kuruluşu kayıtlarına dayalı olarak sigortalılıklarının tespitini isteyebilirler.
Somut olayda, 12.5.2005 tarihinde kuruma intikal eden bağkur giriş bildirgesine istinaden vergi kaydına dayalı olarak 4.10.2000 tarihinde bağkur tescilinin başlatıldığı, davacının Kuruma giriş bildirgesinin 2.8.2003 tarihinden sonra intikal ettiği, ayrıca 2.8.2003 öncesi başvuru ve prim ödemesi bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu bağlamda Mahkemece, davacının 1479 sayılı Kanunun 24 ve 25 maddelerinden yararlanması mümkün bulunmamakta olup 1479 sayılı yasanın geçici 18. maddesi kapsamında davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulüne dair kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nın 373/2 maddesi gereği BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 17.03.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.