Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2015/1055 Esas 2015/1740 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, yabancı hakem kararının tenfizi istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 3. maddesinde “Hakem kararlarının infazı lazım geldiğine dair mahkeme başkanı veya hakim tarafından verilen şerhlerden, hakem kararının mahiyetine göre, karar ve ilâm harcı alınır. Yabancı hakem kararları ile, Kanun gereğince tahkim yolu ile halli mecburi olan davalardan da aynı suretle harç alınır”hükmüne yer verilmiş, 4. maddesinde ise “Yabancı bir mahkeme tarafından verilen ilâmların tenfizi için açılacak davalardan, bu ilâmlarda hükmolunmuş şeyin değeri nev"i ve mahiyetine göre 1 sayılı tarife gereğince harç alınır” hükmü getirilmiştir. Aynı Yasa"nın 16. maddesinde, değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde 1 sayılı tarifede yazılı değerlerin esas alınacağı, 21. maddesinde yargı harçlarının 1 sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınacağı, 28-a maddesinde, karar ve ilâm harçlarının 1/4"ünün peşin ödeneceği belirtilmiştir. Yasa"nın 32. maddesinde ise, yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılamayacağı emredici hükmü getirilmiştir. Harçlar Yasası"ndaki hükümler kamu düzenine ilişkin olduğundan görevi gereği mahkemelerce kendiliğinden gözönünde tutulacağı gibi temyiz aşamasında da Yargıtay"ca re"sen dikkate alınır.
Tenfizi istenen yabancı hakem kararı belirli bir alacağın tahsiline yönelik olduğundan dava nispi harca tabidir. Oysa eldeki dava harç alınmadan açılmıştır. 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 4. maddesi delaletiyle uygulanması gerekli 1. sayılı tarife gereğince dava açılırken nispi harç alınması gerekir. Yatırılacak peşin nispi harç tutarı ise Harçlar Yasası"nın 28-a maddesi uyarınca dava değeri üzerinden alınması gereken karar ve ilâm harcının dörtte biridir. Mahkemece davacıya dava değeri üzerinden tarifeye göre hesaplanacak nispi ilâm harcının 1/4"ü tutarındaki peşin harcın tamamlattırılarak yargılamaya devamla davanın sonuçlandırılması gerekir.
Bu durumda mahkemece noksan peşin nispi harcın tamamlanması için davacıya süre verilmesi, yatırılması halinde yargılamaya devamla davanın sonuçlandırılması, aksi halde Harçlar Kanunu"nun 30. maddesi delaletiyle 6100 sayılı HMK"nın 150. maddesi uyarınca işlem yapılması gerekirken, bu husus üzerinde durulmadan yargılamaya devamla davanın esası ile ilgili hüküm kurulması doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 06.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.